ფუძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია]

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

10:58, 29 იანვარი 2015-ის ვერსია

მუქი ტექსტი--188.129.255.170 10:58, 29 იანვარი 2015 (UTC)დროქსილ–იონთა რაოდენობა ფუძის მოლეკულაში მის მჟავურობას განსაზღვრავს. მაგალითად: NaOH ერთმჟავური ფუძეა, Ba(OH)₂ — ორ მჟავურია.

ფუძეთა ძალა დამოკიდებულია მათი დისოციაციის ხარისხზე.

ფიზიკური თვისებები

ფუძეები მყარი ნივთერებებია, რომელსაც სხვადასხვა შეფერილობა აქვს, მაგალითად ნატრიუმის ჰიდროჟანგი NaOH, კალიუმის ჰიდროჟანგი KOH, კალციუმის ჰიდროჟანგი Ca(OH)₂ თეთრია, რკინის ჰიდროჟანგი Fe(OH)₃ მურა წითელია, კობალტის ჰიდროჟანგი Co(OH)₃ ვარდისფერია. მეტალების მეტი წილი წყალში უხსნადია. კარგად იხსნება წყალში ნატრიუმის, კალიუმის, ბარიუმის და შედარებით ნაკლებად კალციუმის ჰიდროჟანგები.

ქიმიური თვისებები

ფუძეები იყოფა ორ ჯგუფად: წყალში ხსნად და უხსნად ფუძეებად.

წყალში ხსნად ფუძეებს ტუტეები ეწოდება. ტუტეებია NaOH, KOH და სხვა. მათ ძლიერი ტუტე რეაქცია აქვთ. ტუტეების ხსნარების აორთქლებისას გამოიყოფა მყარი ტუტე. ამონიუმის ჰიდროჟანგი NH₄OH აორთქლებისას იშლება ამიაკად და წყლად:

NH₄OH = NH₃ + H₂O

რომელთაგან ორივე ორთქლდება.

1. ფუძეების ყველაზე დამახასიათებელი თვისებაა ურთიერთქმედება მჟავასთან, რომლის დროსაც მიიღება მარილი და წყალი:

2NaOH+H₂SO₄=Na₂SO₄+2H₂O

ამ რეაქციის შედეგად მიღებულ ხსნარში არ არის არც მჟავა და არც ტუტე.

ხსნარს,რომელშიც არ არის არც მჟავა და არც ტუტე, ნეიტრალური ხსნარი ეწოდება.

მჟავასთან რეაქციაში შედიან ასევე უხსნადი ფუძეებიც:

Cu(OH)₂+2Cl=CuCl₂+2H₂O

მჟავას ურთიერთქმედებას ფუძესთან, რის შედეგადაც მიიღება მარილი და წყალი, ნეიტრალიზაციის რეაქცია ეწოდება.

2. ტუტეები ურთიერთმოქმედებს მჟავაოქსიდებთან:

2NaOH+CO₂=Na₂CO₃+H₂O

2KOH+SO₃=K₂SO₄+H₂O

3. ტუტე ურთიერთქმედებს მარილთან, თუ რეაქციის შედეგად გამოიყოფა წყალში უხსნადი ფუძე ან მარილი:

2NaOH+CuCl₂=Cu(OH)₂(ილექება)+2NaCl

4. წყალში უხსნადი ფუძე გახურებით იშლება:

Cu(OH)₂ → CuO+H₂O

2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃+3H₂O

5. ტუტეების კონცენტრირებული ხსნარები მოქმედებს ორგანულ ნივთიერებებზე და შლის მათ. ამიტომ NaOH-ს, KOH-ს და სხვ. მწვავე ტუტეებს უწოდებენ სხეულზე მათი მოხვედრა ძალიან სახიფათოა.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+'''''მუქი ტექსტი''--[[სპეციალური:წვლილი/188.129.255.170|188.129.255.170]] 10:58, 29 იანვარი 2015 (UTC)'''დროქსილ–იონთა რაოდენობა ფუძის [[მოლეკულა]]ში მის მჟავურობას განსაზღვრავს. მაგალითად: NaOH ერთმჟავური ფუძეა, Ba(OH)<sub>2</sub> — ორ მჟავურია.
-{{იხილეთ აგრეთვე|ფუძე (ენათმეცნიერება)}}
-'''ფუძე''' ({{lang-en|Base}}) — [[რთული ნივთიერება]], რომლის [[მოლეკულა]] შედგება მეტალის [[ატომი]]სა და მასთან შეერთებული [[ჰიდროქსილი]]ს ერთი ან რამდენიმე ჯგუფისაგან. '''ფუძეები''' ისეთი ელექტროლიტებია, რომლებიც წყალხსნარებში [[დისოციაცია|დისოცირდება]] და წარმოქმნის ჰიდროქსილიონებს. მაგ:
-::::::::::::::'''KOH ↔ K<sup>+</sup> + OH<sup>-</sup>'''
-::::::::::::::'''NH<sub>4</sub>OH ↔ NH<sub>4</sub><sup>+</sup> + OH<sup>-</sup>'''
-როგორც ჩანს. ფუძეების [[დისოციაცია]] წყალხსნარებში წარმოიქნება [[მეტალი]]ს იონები და ჰიდროქსილ–იონები. ჰიდროქსილ–იონთა რაოდენობა ფუძის [[მოლეკულა]]ში მის მჟავურობას განსაზღვრავს. მაგალითად: NaOH ერთმჟავური ფუძეა, Ba(OH)<sub>2</sub> — ორ მჟავურია.
 ფუძეთა ძალა დამოკიდებულია მათი დისოციაციის ხარისხზე.