უკბილო ვეშაპები: განსხვავება გადახედვებს შორის

უკბილო ვეშაპები
	;
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	ცხოველები
ტიპი:	ქორდიანები
კლასი:	ძუძუმწოვრები
რიგი:	ვეშაპისნაირნი
ქვერიგი:	უკბილო ვეშაპები
ლათინური სახელი
	Mystacoceti
ITIS	552298
NCBI	9761
EOL	46559416
FW	94035 42971, 94035

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

07:36, 15 იანვარი 2015-ის ვერსია

უკბილო ვეშაპები (ლათ. Mystacoceti) — ძუძუმწოვრების ქვერიგი ვეშაპისნაირთა რიგისა. კბილების ნაცვლად ზედა ყბაზე უვითარდებათ 360—800 გრძელი (20—450 სმ) რქოვანი ფირფიტა, ე. წ. „ვეშაპის ულვაში“. ისინი ქმნიან ცხრილისებრ აპარატს, რომლის საშუალებითაც ხდება პირში მოხვედრილი საკვების (მოლუსკების, კიბოსნაირები, წვრილი თევზები) გაცხრილვა. დინგზე აქვთ ვიბრისები — შეხების ორგანოები. ნესტოები წყვილია. უკბილო ვეშაპები თანამედროვე ძუძუმწოვართა შორის ტანად ყველაზე დიდი ცხოველებია. მაგ., ლურჯი ვეშაპის სიგრძე 33 მ, მასა 160 ტ აღწევს. უკბილო ვეშაპებს განეკუთვნება 10 სახეობა: გრელანდიური, სამხრეთული, ჯუჯა, რუხი, კუზიანი, ლურჯი, ბრაიდის, მცირე ზოლებიანი ვეშაპები, ფინვალი და სეივალი. ფართოდ არიან გავრცელებული ოკეანეებში,გარდა გრენლანდიური, ბრაიდისა და ჯუჯა ვეშაპებისა. აქვთ დიდი სარეწაო მნიშვნელობა. 1959 წლიდან საერთაშირისო დაცვას ექვემდებარებიან გრენლანდიური, სამხრეთული და რუხი ვეშაპები, ხოლო 1967 წლიდან — ლურჯი ვეშაპი. მცირე ზოლებიანი ვეშაპის ერთი ეგზემპლიარი 1880 წელს ზღვის დინებამ გამორიყა ქობულეთის მახლობლად. მისი ჩონჩხი ინახება ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ზოოლოგიის განყოფილებაში.

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 120.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
-{{ტაქსოდაფა *
+{{ტაქსოდაფა
 | სახელი =უკბილო ვეშაპები
 | სურათის ფაილი =Humpback stellwagen edit.jpg
@@ ხაზი 5: / ხაზი 5: @@
 | სურათის აღწერა =
 | სამეფო = ცხოველები
-| ტიპი =
+| ტიპი = [[ქორდიანები]]
-| კლასი =
+| კლასი = [[ძუძუმწოვრები]]
-| რიგი =
+| რიგი = [[ვეშაპისნაირნი]]
+| ქვერიგი = '''უკბილო ვეშაპები'''
 | ოჯახი =
 | გვარი =
@@ ხაზი 19: / ხაზი 20: @@
 }}
 '''უკბილო ვეშაპები'''  ({{lang-la|Mystacoceti}}) — [[ძუძუმწოვრები]]ს ქვერიგი [[ვეშაპისნაირნი|ვეშაპისნაირთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგი]]სა. კბილების ნაცვლად ზედა ყბაზე უვითარდებათ 360—800 გრძელი (20—450 სმ) რქოვანი ფირფიტა, ე. წ. „ვეშაპის ულვაში“. ისინი ქმნიან ცხრილისებრ აპარატს, რომლის საშუალებითაც ხდება პირში მოხვედრილი საკვების ([[მოლუსკები]]ს, კიბოსნაირები, წვრილი თევზები) გაცხრილვა.  დინგზე აქვთ ვიბრისები — შეხების ორგანოები. ნესტოები წყვილია. უკბილო ვეშაპები თანამედროვე ძუძუმწოვართა შორის ტანად ყველაზე დიდი ცხოველებია. მაგ., [[ლურჯი ვეშაპი]]ს სიგრძე 33 მ, მასა 160 ტ აღწევს. უკბილო ვეშაპებს განეკუთვნება 10 სახეობა: [[გრელანდიური ვეშაპი  |გრელანდიური]], [[სამხრეთული ვეშაპი|სამხრეთული]], [[ჯუჯა ვეშაპი|ჯუჯა]], [[რუხი ვეშაპი|რუხი]], [[კუზიანი ვეშაპი|კუზიანი]], ლურჯი, [[ბრაიდის ვეშაპი|ბრაიდის]], [[მცირე ზოლებიანი  ვეშაპი|მცირე ზოლებიანი]] ვეშაპები, [[ფინვალი]] და [[სეივალი]]. ფართოდ არიან გავრცელებული [[ოკეანე]]ებში,გარდა გრენლანდიური, ბრაიდისა და ჯუჯა ვეშაპებისა. აქვთ დიდი სარეწაო მნიშვნელობა. 1959 წლიდან საერთაშირისო დაცვას ექვემდებარებიან გრენლანდიური, სამხრეთული და რუხი ვეშაპები, ხოლო 1967 წლიდან — ლურჯი ვეშაპი. მცირე ზოლებიანი ვეშაპის ერთი ეგზემპლიარი 1880 წელს ზღვის დინებამ გამორიყა [[ქობულეთი]]ს მახლობლად. მისი ჩონჩხი ინახება [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი]]ს ზოოლოგიის განყოფილებაში.
 ==ლიტერატურა==
 {{ქსე|10|120}}