ფუნაფუტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა დასახლება
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი =დედაქალაქი
|სტატუსი = დედაქალაქი
|ქართული სახელი = ფუნაფუტი
|ქართული სახელი = ფუნაფუტი
|მშობლიური სახელი = Funafuti
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|Funafuti}}
|ქვეყანა = ტუვალუ
|ქვეყანა = ტუვალუ
|პანორამა = Tuvalu Funafuti atoll beach.jpg
|პანორამა = Tuvalu Funafuti atoll beach.jpg
|პანორამის სიგანე = 290px
|პანორამის სიგანე = 290px
|წარწერა = ატოლის ლაგუნას სანაპირო ზოლი
|წარწერა = ატოლის ლაგუნას სანაპირო ზოლი
|დროშა =
|დროშა =
|გერბი =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|lat_dir = S|lat_deg= 8 |lat_min= 31|lat_sec=
|lat_dir = S|lat_deg = 8 |lat_min = 31|lat_sec=
|lon_dir = W|lon_deg= 179|lon_min= 13|lon_sec=
|lon_dir = W|lon_deg = 179|lon_min = 13|lon_sec=
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა=
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 200
|რეგიონის რუკის ზომა = 200
|რაიონის რუკის ზომა =
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი =
|რეგიონის ტიპი =
|რეგიონი =
|რეგიონი =
|რეგიონი ცხრილში =
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
|რაიონის ტიპი =
|რაიონი =
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი =
|დაარსების თარიღი =
|პირველი ხსენება =
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|ფართობი = 2,79
|სიმაღლის ტიპი=სიმაღლე ზღვის დონიდან
|სიმაღლის ტიპი=სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე =
|მოსახლეობა = 4, 492
|მოსახლეობა = 4492
|აღწერის წელი = 2002
|აღწერის წელი = 2002
|სიმჭიდროვე =
|სიმჭიდროვე = 1,61
|აგლომერაცია =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|დროის სარტყელი =
|დროის სარტყელი = +12
|DST =
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საიტი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Funafuti
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Funafuti
}}
}}
'''ფუნაფუტი''' ({{lang-en|Funafuti}}) — პატარა კუნძულოვანი სახელმწიფო [[ტუვალუ]]ს [[ატოლი]]-[[დედაქალაქი]] [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]].
'''ფუნაფუტი''' ({{lang-en|Funafuti}}) — [[ტუვალუ]]ს [[ატოლი]]-[[დედაქალაქი]]. ატოლზე 4492 კაცი ცხოვრობს. ატოლის უდიდესი სიგანე 400 მეტრია, ხოლო საშუალო 70-120 მ. ფუნაფუტის ერთ-ერთი ღირსშესანიშნაობა არის ტუვალუს ეკლესია. ადმინისტრაციული ყველა შენობა ტრადიციულ სტილშია აგებული: პალმის რტოსა და ცემენტისაგან.

== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:LiggingFongafale-dorp.JPG|thumb|175px|left|ფუნაფუტი, წითელ ჩარჩოში ნაჩვენებია კუნძული ფონგაფალე]]
ფართობი — 2,79 კმ².<ref>{{cite web|url=http://www.tuvaluislands.com/islands/islands.html|title=Islands of Tuvalu|data dostępu=3 lipca 2011||archiveurl=http://www.webcitation.org/6IPay1Qur|archivedate=2013-07-27}}</ref> ატოლი მოიცავს 30 მომცრო კუნძულს<ref>[http://www.tuvaluislands.com/islands/funafuti.html Funafuti]</ref>. მათ შორის ყველაზე დიდია — [[ფონგაფალე]] ({{lang-en|Fongafale}}), მას შემდეგ სიდიდით ყველაზე დიდია [[ფუნაფალა]].

{| border="0" cellpadding="10"
|+
|-
|valign="top" width=150|
* [[ამატუკუ]]
* Avalau
* Falaoigo
* Falefatu
* Fatato
* [[ფონგაფალე]]
* Fuafatu
* Fuagea
* Fualefeke
* Fualopa
|valign="top" width=160|
* [[ფუნაფალა]]
* Funagogo
* Funamanu
* Luamotu
* Mateiko
* Motugie
* Motuloa
* Mulitefala
* Paava
* Teafuafou
|valign="top" width=160|
* Teafualiku
* Tefala
* Tefota
* Telele
* Tegako
* Tegasu
* Tepuka
* Tepuka Savilivili
* Tutaga
* Vasafua
|}

ატოლის შიდა [[ლაგუნა]]ს ქვია ტე-ნამო, მისი სიგრძეა დაახლოებით 20 კმ. წარმოადგენს მიწის ვიწრო ზოლს დიდი ლაგუნა ტე-ნამოს გარშემო სიგანით 20-დან 400 მეტრამდე.

== მოსახლეობა ==
2002 წელს ატოლის მოსახლეობა შეადგენდა 4492 ადამიანს, ეს ყველაზე მრავალრიცხოვანი ატოლია ქვეყანაში. ატოლის ერთ-ერთ სოფელში (ვაიაკუში) მდებარეობს მთავრობა. ზოგჯერ ამბობენ, რომ ტუვალუს დედაქალაქია — ფონგაფალე ან ვაიაკუ, მაგრამ ოფიციალურად ქვეყნის დედაქალაქია მთელი ატოლი ფუნაფუტი. ფონგაფალეს, ფუნაფალას და [[ამატუკუ]]ს კუნძულებს ჰყავთ მუდმივი მოსახლეობა. სულ ატოლზე 9 დასახლებული პუნქტია:

=== ფონგაფალე ===
==== ფონგაფალეს ძირითადი კუნძული ====
* ფაკაიფუ 1007 ად.
* სენალა 589 ად.
* ალაპი 1024 ად.
* [[ვაიაკუ]] 516 ად.

==== ფონგაფალეს დანარჩენი კუნძულები ====
* ლოფეაგაი 399 ად.
* ტეონე 540 ად.
* ტეკავატოეტოე 343 ად.

=== ფუნაფალა ===
* ფუნაფალა 22 ად.

=== ამატუკუ ===
* ამატუკუ 52 ად.

სულ 2002 წლის აღწერით ამ 9 დასახლებულ პუნქტში მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 4492 ადამიანს.

== ეკონომიკა ==
არსებობს [[აეროპორტი]] ასაფრენ-დასაჯდომი ზოლით, სასტუმრო (Vaiaku Langi Hotel), ადმინისტრაციული შენობები, ტრადიციული სტილით — პალმის ფოთლებით და თანამედროვე — [[ცემენტი]]თ აშენებული საცხოვრებელი სახლები.

== ღირსშესანიშნაობები ==
ატოლ ფუნაფუტიზე ყველაზე მნიშვნელოვანი ღირსშესანიშნაობაა — ტუვალუს [[ეკლესია]]. მეორე ღირსშესანიშნაობაა — ამერიკული [[თვითმფრინავი]]ს ნარჩენები, რომელიც ჩამოვარდა ფუნაფუტიზე [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს, როდესაც ასაფრენ-დასაჯდომი ზოლი გამოიყენებოდა [[აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალები]]ს მიერ [[გილბერტის კუნძულები]]ს დასაცავად (დღეისათვის [[კირიბატი]]ს შემადგენელი ნაწილი). [[აშშ]] პრეტენზიას აცხადებდა ფუნაფუტიზე 1970-იანი წლების ბოლოს მეგობრობის ხელშეკრულების ხელმოწერამდე.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


{{ესკიზი-ტუვალუ}}
{{ესკიზი-ტუვალუ}}


{{ოკეანეთის დედაქალაქები}}
{{ოკეანეთის დედაქალაქები}}

[[კატეგორია:ოკეანეთის დედაქალაქები]]
[[კატეგორია:ოკეანეთის დედაქალაქები]]
[[კატეგორია:ტუვალუ]]
[[კატეგორია:ტუვალუ]]

21:38, 9 იანვარი 2015-ის ვერსია

დედაქალაქი
ფუნაფუტი
ინგლ. Funafuti

ატოლის ლაგუნას სანაპირო ზოლი
ქვეყანა ტუვალუს დროშა ტუვალუ
კოორდინატები 8°31′00″ ს. გ. 179°13′00″ დ. გ. / 8.51667° ს. გ. 179.21667° დ. გ. / -8.51667; -179.21667
ფართობი 2,79 კმ²
მოსახლეობა 4492 კაცი (2002)
სიმჭიდროვე 1,61 კაცი/კმ²
სასაათო სარტყელი UTC+12
ფუნაფუტი — ტუვალუ
ფუნაფუტი

ფუნაფუტი (ინგლ. Funafuti) — პატარა კუნძულოვანი სახელმწიფო ტუვალუს ატოლი-დედაქალაქი წყნარ ოკეანეში.

გეოგრაფია

ფუნაფუტი, წითელ ჩარჩოში ნაჩვენებია კუნძული ფონგაფალე

ფართობი — 2,79 კმ².[1] ატოლი მოიცავს 30 მომცრო კუნძულს[2]. მათ შორის ყველაზე დიდია — ფონგაფალე (ინგლ. Fongafale), მას შემდეგ სიდიდით ყველაზე დიდია ფუნაფალა.

  • Teafualiku
  • Tefala
  • Tefota
  • Telele
  • Tegako
  • Tegasu
  • Tepuka
  • Tepuka Savilivili
  • Tutaga
  • Vasafua

ატოლის შიდა ლაგუნას ქვია ტე-ნამო, მისი სიგრძეა დაახლოებით 20 კმ. წარმოადგენს მიწის ვიწრო ზოლს დიდი ლაგუნა ტე-ნამოს გარშემო სიგანით 20-დან 400 მეტრამდე.

მოსახლეობა

2002 წელს ატოლის მოსახლეობა შეადგენდა 4492 ადამიანს, ეს ყველაზე მრავალრიცხოვანი ატოლია ქვეყანაში. ატოლის ერთ-ერთ სოფელში (ვაიაკუში) მდებარეობს მთავრობა. ზოგჯერ ამბობენ, რომ ტუვალუს დედაქალაქია — ფონგაფალე ან ვაიაკუ, მაგრამ ოფიციალურად ქვეყნის დედაქალაქია მთელი ატოლი ფუნაფუტი. ფონგაფალეს, ფუნაფალას და ამატუკუს კუნძულებს ჰყავთ მუდმივი მოსახლეობა. სულ ატოლზე 9 დასახლებული პუნქტია:

ფონგაფალე

ფონგაფალეს ძირითადი კუნძული

  • ფაკაიფუ 1007 ად.
  • სენალა 589 ად.
  • ალაპი 1024 ად.
  • ვაიაკუ 516 ად.

ფონგაფალეს დანარჩენი კუნძულები

  • ლოფეაგაი 399 ად.
  • ტეონე 540 ად.
  • ტეკავატოეტოე 343 ად.

ფუნაფალა

  • ფუნაფალა 22 ად.

ამატუკუ

  • ამატუკუ 52 ად.

სულ 2002 წლის აღწერით ამ 9 დასახლებულ პუნქტში მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 4492 ადამიანს.

ეკონომიკა

არსებობს აეროპორტი ასაფრენ-დასაჯდომი ზოლით, სასტუმრო (Vaiaku Langi Hotel), ადმინისტრაციული შენობები, ტრადიციული სტილით — პალმის ფოთლებით და თანამედროვე — ცემენტით აშენებული საცხოვრებელი სახლები.

ღირსშესანიშნაობები

ატოლ ფუნაფუტიზე ყველაზე მნიშვნელოვანი ღირსშესანიშნაობაა — ტუვალუს ეკლესია. მეორე ღირსშესანიშნაობაა — ამერიკული თვითმფრინავის ნარჩენები, რომელიც ჩამოვარდა ფუნაფუტიზე მეორე მსოფლიო ომის დროს, როდესაც ასაფრენ-დასაჯდომი ზოლი გამოიყენებოდა აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალების მიერ გილბერტის კუნძულების დასაცავად (დღეისათვის კირიბატის შემადგენელი ნაწილი). აშშ პრეტენზიას აცხადებდა ფუნაფუტიზე 1970-იანი წლების ბოლოს მეგობრობის ხელშეკრულების ხელმოწერამდე.

სქოლიო

  1. Islands of Tuvalu. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-07-27.
  2. Funafuti