აბულის ციკლოპური ციხე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

14:51, 30 აგვისტო 2013-ის ვერსია

აბულის ციკლოპური ციხე — მშრალად ნაგები ციკლოპური ციხე, მდებარეობს მთა პატარა აბულზე, ზღვის დონიდან 2670 მეტრის სიმაღლეზე. იგი ძლიერ წააგავს შაორის სიმაგრეს — ერთგვარია ბუნებრივი პირობები, მშენებლობის ტექნიკა, გადაუხურავი ტალანები და მისასვლელები. მაგრამ აბულის სიმაგრე მაინც გამორჩეულია. იგი ერთი უპირველესი ცენტრთაგანი უნდა იყის უძველესი დროიდან. თვალში საცემია მისი სიდიდე, სიძლიერე, მიუვალობა, სტრატეგიული მდებარეობა: მის სამხრეთით გადის გზა ფოკა-ხოსპიო-ხერთვისისაკენ.

არქიტექტურა

აბულის ციხე გრანდიოზული და რთული გეგმარებისაა. პატარა აბულის სამხრეთი კალთა, რომელზეც ციხე მდებარეობს, მორენებითაა დაფარული. ამით უსარგებლიათ ძველთაგანვე და ლოდების მცირე გადაადგილებით მიუღიათ დარან-სამალავები, რომლებსაც ვიწრო, დაბალი შესაძრომი აქვთ. საკმარისია ერთი ლოდის აფარება და ყველაფერი შეუმჩნეველია, ის აღარაფრით გამოირჩევა ქვიანი მასის საერთო გროვიდან. ციხე-გალავანი ამ დარნების შუაში, მაღალ ადგილზეა აგებული. ის შედგება გალავნის, შიდა-ციხისა და მის კედლებზე შიგნიდან მიშენებული სათავს-სადგომებისაგან. ზედაპირზევეა ქვაყუთის ტიპის საფლავები.

მიუხედავად იმისა, რომ წყობა ყველგან მშრალია, კედლების სიმაღლე ზოგან 5 მ-მდე აღწევს, სიგანე კი 3 მ-ია. „შიდაციხე“ მოიცავს ფართობს დაახლოებით 60×40 მ. დასავლეთის ორი კუთხე მართია, აღმოსავლეთისა — მომრგვალებული. ბურჯებიდანაც ორი მრგვალია, სამი — ოთხკუთხა. შესასვლელი ორია — სამხრეთ და დასავლეთ კედლებში.

ციხის შიგნით კედლებსა და ბურჯებზე მიშენებული 40-მდე სადგომია, ზოგან ორ-სამ სართულად. აღმოსავლეთით ტერასებად დაშვებული სამალავები, ისევე, როგორც გალავნის შიგნითა სათავსები, სხვადასხვა გეგმისანი არიან: 1. წრიული, დიამეტრით 2 მ. 2. მოგრძო დარნები, რომლებსაც ერთი ბოლო მომრგვალებული აქვთ, მეორე — სწორკუთხა, ფართობით 4×2მ. 3. მოზრდილი, სწორკუთხა ოთახები.

პირველი ორი ტიპის სადგომებს გადახურვა ერთნაირი აქვთ: ვერტიკალური კედლიდან თანდათან, ცენტრისკენ საფეხურებად გადმოწეული ბრტყელი ფილები იძლევიან ხის დარბაზების მსგავს გვირგვინს. დიდი ოთახების სახურავები ყველგან ჩაქცეულია, შესაძლოა მათ ბანური გადახურვა ჰქონდათ.

აბულის სიმგრის სამხრეთით, ქედზე წყარო გამოდის, რაც გააძლიერებდა თავდაცვისუნარიანობას.

გალერეა

აბულის ციხე
აბულის ციხე
აბულის ციხე შიგნიდან
აბულის სიმაგრის გეგმა

ლიტერატურა

დ. ბერძენიშვილი, ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები. ჯავახეთი. ისტორია და თანამედროვეობა. ახალციხე. 2002 წ. გვ. 181-203.

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+'''აბულის ციკლოპური ციხე''' — მშრალად ნაგები [[ციკლოპური ციხე]], მდებარეობს მთა [[პატარა აბული|პატარა აბულზე]], ზღვის დონიდან 2670 მეტრის სიმაღლეზე. იგი ძლიერ წააგავს [[შაორის ციხე|შაორის სიმაგრეს]] — ერთგვარია ბუნებრივი პირობები, მშენებლობის ტექნიკა, გადაუხურავი ტალანები და მისასვლელები. მაგრამ აბულის სიმაგრე მაინც გამორჩეულია. იგი ერთი უპირველესი ცენტრთაგანი უნდა იყის უძველესი დროიდან. თვალში საცემია მისი სიდიდე, სიძლიერე, მიუვალობა, სტრატეგიული მდებარეობა: მის სამხრეთით გადის გზა [[ფოკა]]-[[ხოსპიო]]-[[ხერთვისი]]საკენ.
-{{ინფოდაფა დასახლება
-|სტატუსი                  =  ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები
-|ქართული სახელი        = აბული
-|მშობლიური სახელი   =
-|ქვეყანა                  = საქართველო
-|პანორამა = Abulis simagre.JPG
-|პანორამის სიგანე = 150px
-|წარწერა = აბულის სიმაგრის გეგმა
-|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
-|CoordScale             =
-|ქვეყნის რუკის ზომა     =300
-|ქვეყნის რუკა=
-|რეგიონის რუკის ზომა    =
-|რეგიონის რუკა=
-|რაიონის რუკის ზომა     =
-|რეგიონის ტიპი             =   მხარე
-|რეგიონი                  =     სამცხე-ჯავახეთის მხარე
-|შიდა დაყოფა             =
-|რაიონის ტიპი             =მუნიციპალიტეტი
-|რაიონი                   =  ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი
-|თემი                 = აბული (ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი) {{!}} აბული
-|მმართველის ტიპი        =
-|მმართველი                   =
-|დაარსების თარიღი      =
-|პირველი ხსენება       =
-|წინა სახელები           =
-|ფართობი                 =
-|სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე {{!}} ზღვის დონიდან
-|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 2670
-|კლიმატი=
-|სიმჭიდროვე              =
-|აგლომერაცია            =
-|ეროვნული შემადგენლობა    =
-|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
-|სატელეფონო კოდი          =
-|საფოსტო ინდექსი         =
-|საიტი                    =
-|კატეგორია ვიკისაწყობში =
-}}
+==არქიტექტურა==
-'''აბულის ციკლოპური ციხე''' — მშრალად ნაგები აბულის [[ციკლოპური ციხე]], სოფელ [[აბული (ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი)|აბულის]] სიახლოვეს მდებარეობს. მის შესასვლელში, იქ, სადაც ძველი საურმე და სამანქანო გზა ერთდება, ზედაპირზევეა ქვაყუთის ტიპის საფლავები.
+აბულის ციხე გრანდიოზული და რთული გეგმარებისაა. [[პატარა აბული]]ს სამხრეთი კალთა, რომელზეც ციხე მდებარეობს, [[მორენე]]ბითაა დაფარული. ამით უსარგებლიათ ძველთაგანვე და ლოდების მცირე გადაადგილებით მიუღიათ დარან-სამალავები, რომლებსაც ვიწრო, დაბალი შესაძრომი აქვთ. საკმარისია ერთი ლოდის აფარება და ყველაფერი შეუმჩნეველია, ის აღარაფრით გამოირჩევა ქვიანი მასის საერთო გროვიდან. ციხე-გალავანი ამ [[დარანი|დარნების]] შუაში, მაღალ ადგილზეა აგებული. ის შედგება გალავნის, შიდა-ციხისა და მის კედლებზე შიგნიდან მიშენებული სათავს-სადგომებისაგან. ზედაპირზევეა ქვაყუთის ტიპის საფლავები.
-გრანდიოზული და რთული გეგმარებისაა აბულის ციხე, რომელიც [[პატარა აბული|მცირე აბულის მთის]] სამხრეთ კალთაზე მდებარეობს, ზღვის დონიდან 1670 მ–ის სიმაღლეზე. აქ მთელი ქედი [[მორენე]]ბითაა დაფარული. ამით უსარგებლიათ ძველთაგანვე და ლოდების მცირე გადაადგილებით მიუღიათ დარან-სამალავები, რომლებსაც ვიწრო, დაბალი შესაძრომი აქვთ. საკმარისია ერთი ლოდის აფარება და ყველაფერი შეუმჩნეველია, ის აღარაფრით გამოირჩევა ქვიანი მასის საერთო გროვიდან. ციხე-გალავანი ამ [[დარანი|დარნების]] შუაში, მაღალ ადგილზეა აგებული. ის შედგება გალავნის, შიდა-ციხისა და მის კედლებზე შიგნიდან მიშენებული სათავს-სადგომებისაგან.
 მიუხედავად იმისა, რომ წყობა ყველგან მშრალია, კედლების სიმაღლე ზოგან 5 მ-მდე აღწევს, სიგანე კი 3 მ-ია. „შიდაციხე“ მოიცავს ფართობს დაახლოებით 60×40 მ. დასავლეთის ორი კუთხე მართია, აღმოსავლეთისა — მომრგვალებული. ბურჯებიდანაც ორი მრგვალია, სამი — ოთხკუთხა. შესასვლელი ორია — სამხრეთ და დასავლეთ კედლებში.
@@ ხაზი 48: / ხაზი 9: @@
 პირველი ორი ტიპის სადგომებს გადახურვა ერთნაირი აქვთ: ვერტიკალური კედლიდან თანდათან, ცენტრისკენ საფეხურებად გადმოწეული ბრტყელი ფილები იძლევიან ხის დარბაზების მსგავს გვირგვინს. დიდი ოთახების სახურავები ყველგან ჩაქცეულია, შესაძლოა მათ ბანური გადახურვა ჰქონდათ.
 აბულის სიმგრის სამხრეთით, ქედზე წყარო გამოდის, რაც გააძლიერებდა თავდაცვისუნარიანობას.
-საერთოდ, აბულის დღევანდელი „[[ქორ-ოღლი]]“ ძლიერ წააგავს [[შაორის ციხე|შაორის სიმაგრეს]] — ერთგვარია ბუნებრივი პირობები, მშენებლობის ტექნიკა, გადაუხურავი ტალანები და მისასვლელები. მაგრამ აბულის სიმაგრე მაინც გამორჩეულია. იგი ერთი უპირველესი ცენტრთაგანი უნდა იყის უძველესი დროიდან. თვალში საცემია მისი სიდიდე, სიძლიერე, მიუვალობა, სტრატეგიული მდებარეობა: მის სამხრეთით გადის გზა [[ფოკა]]-[[ხოსპიო]]-[[ხერთვისი]]საკენ.
 == გალერეა ==
+{{commons|Category:Abuli fortress}}
 <gallery>
 ფაილი:Abuli Fortress by R.Beridze (1).JPG|აბულის ციხე
-ფაილი:Abuli Fortress by R.Beridze (2).JPG|აბულის ციხე
+ფაილი:Abuli megalithic fortress-1.jpg|აბულის ციხე
-ფაილი:Abuli Fortress by R.Beridze.JPG|აბულის ციხე
+ფაილი:Abuli megalithic fortress-7.jpg|აბულის ციხე შიგნიდან
+ფაილი:Abulis simagre.JPG|აბულის სიმაგრის გეგმა
 </gallery>
 == ლიტერატურა ==
-* დ. ბერძენიშვილი, ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები. ჯავახეთი. ისტორია და თანამედროვეობა. ახალციხე. 2002წ. გვ. 181-203.
+* დ. ბერძენიშვილი, ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები. ჯავახეთი. ისტორია და თანამედროვეობა. ახალციხე. 2002 წ. გვ. 181-203.
-[[კატეგორია:ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]]
+[[კატეგორია:სამცხე-ჯავახეთის მხარის ციხესიმაგრეები]]