ფორთოხალი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
მ Bot: 115 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q13191 |
მ removing old-formated (incorrect) interwiki |
||
ხაზი 54: | ხაზი 54: | ||
[[კატეგორია:ციტრუსები]] |
[[კატეგორია:ციტრუსები]] |
||
{{Link FA|hr}} |
{{Link FA|hr}} |
||
[[lij:Çetron]] |
04:58, 3 ივლისი 2013-ის ვერსია
ფორთოხალი — მარადმწვანე ყეგანისებრთა ოჯახს. ნაყოფის რბილობი წვნიანია, ტკბილი ან მომჟავო-მოტკბო. საქართველოში ხარობს ფორთოხლის რამდენიმე ჯიში: ”ვაშინგტონ-ნაველი”, ”ჰამლინი”, ”კარალიოკი” და სხვა. მისი ნაყოფი შეიცავს: წყალს, ორგანულ მჟავებს, უჯრედისს, აზოტოვან ნივთიერებებს, B1, B, C ვიტამინებს და A პროვიტამინს. ფორთოხალში B ვიტამინის შემცველობა უტოლდება ამ ვიტამინის შემცველობას რძეში. ნაყოფის კანში შედის ეთერძეთების სხვადასხვა სახეობა. ფორთოხლის ნაყოფი გამოიყენება ჰიპო და ავიტამინოზის სამკურნალოდ, ასევე, პროფილაქტიკისთვის. ის კარგი მადის მომყვანია და ხელს უწყობს საჭმლის მონელებას. ამ ციტრუსის ნაყოფის მიღებას უზღუდავენ ჰიპერაციდული გასტრიტის, კუჭის და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულოვანი დაავადებებისას.
წარმოება
ფორთოხლის უდიდესი მწარმოებელია ბრაზილია, ის აწარმოებს მსოფლიო მოცულობის დაახლოებით 25%-ს. ფორთოხლის წარმოება ძირითადად ხდება სან-პაულუს შტატში, რომელიც სამხრეთ-აღმოსავლეთი რეგიონში. მდებარეობს.
მეორე უდიდესი მწარმოებელი არის აშშ. ფორთოხალი ძირითადად მოყავთ: ფლორიდაში, კალიფორნიაში, ტეხასში და არიზონაში. კალიფორნიაში მოყვანილი ფორთოხლის უმეტესი ნაწილი იყიდება ცოცხლად, ხოლო არიზონასას ამუშავებენ წვენად. აშშ-ში საუკეთესოდ ფლორიდაში, ინდიური მდინარის რეგიონში მოყვანილი ფორთოხალი ითვლება.
ფორთოხლის უმსხვილესი მწარმოებლები (მილიონი ტონა) |
2005 | 2008 | 2010 | Footnote (2010) |
ბრაზილია | 17.9 | 18.5 | 18.1 | |
აშშ | 8.4 | 9.1 | 7.5 | |
ინდოეთი | 3.3 | 4.9 | 6.0 | |
ჩინეთი | 2.7 | 4.2 | 5.0 | * |
მექსიკა | 4.1 | 4.3 | 4.1 | |
ესპანეთი | 2.4 | 3.4 | 3.1 | |
ეგვიპტე | 1.9 | 2.1 | 2.4 | |
იტალია | 2.3 | 2.2 | 2.4 | |
ინდონეზია | 2.2 | 2.5 | 2.0 | |
თურქეთი | 1.4 | 1.4 | 1.7 | |
პაკისტანი | 1.7 | 1.6 | 1.5 | |
ირანი | 2.3 | 2.6 | 1.5 | |
მსოფლიოში სულ | 63.1 | 69.6 | 68.3 | |
*= არა ოფიციალური მონაცემი. ყველა მონაცემი 2005 - 2008 წლებში არის ოფიციალური. წყარო: საკვებისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია (FAO). ეკონომიკის და სოციალური დეპარტამენტი: სტატისტიკის განყოფილება[1] |
სხვა მსხვილი მწარმოებლები არიან: სამხრეთი აფრიკის რესპუბლიკა, მაროკო და არგენტინა.
რესურსები ინტერნეტში
- Citrus sinensis List of Chemicals (Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases) (ინგლისური)
- Fundecitrus (Fundo de Defesa da Citricultura) (პორტუგალიური)