დავით X

დავით X
ქართლის მეფე
მმართ. დასაწყისი:	1505
მმართ. დასასრული:	1525
წინამორბედი:	კონსტანტინე II
მემკვიდრე:	გიორგი IX
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი:	1482
გარდ. თარიღი:	1526
გარდ. ადგილი:	თბილისი
მეუღლე:	1.ნესტან-დარეჯანი (მირანგული) 2.თამარი
შვილები:	3 ქალიშვილი და 5 ვაჟიშვილი 1.ლუარსაბ I 2. დიმიტრი 3.ბეჟანი 4.ადარნასე 5.რამაზი
დინასტია:	ბაგრატიონები
მამა:	კონსტანტინე II
დედა:	თამარი
დავით X ვიკისაწყობში

დავით X (გ. 1526), ქართლის მეფე 1505-1525, კონსტანტინე II-ის ძე.

მის მეფობაში საქართველოს მეფე-მთავრებს შორის შინაფეოდალური ბრძოლა გრძელდებოდა, 1509 აგვისტოში იმერეთის მეფემ ალექსანდრე II-მ დაიპყრო ქ. გორი და ქართლის ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილი, რომელიც დავით X-მ 1510 დაიბრუნა. დავით X-ს ებრძოდა და ქართლს არბევდა კახეთის მეფე გიორგი II (ავგიორგი). 1513, როცა ბაგრატ მუხრანბატონმა გიორგი II შეიპყრო, დავით X-მ კახეთი დაიპყრო, მაგრამ მეფის მემკვიდრე მცირეწლოვანი ლევანი მისმა მომხრე თავადებმა დამალეს. 1518 ქართლს ირანელები შემოესიენ შაჰ ისმაილ I-ის მეთაურობით. დავით X-მ შაჰს მორჩილება აღუთქვა და ყოველწლიურად 300 საპალნე აბრეშუმის გადახდა იკისრა. კახეთის თავადებმა უფლისწული ლევანი მეფედ დასვეს. დავით X-მ კვლავ დაიპყრო კახეთი. ლევანი მაღნარის ციხეში გამაგრდა. დავით X-მ ალყა შემოარტყა ციხეს, მაგრამ ქართლში ოსმალთა რაზმის შემოსევის გამო იძულებული გახდა ალყა მოეხსნა და ქართლში დაბრუნებულიყო. ოსმალების განდევნის შემდეგ ლევანმა გაიმარჯვა. დავით X-მ ლევანი კახეთის მეფედ ცნო და მასთან მტრის წინააღმდეგ ერთობლივი ბრძოლის კავშირი დადო. 1522 დავით X ისმაილ I-ის წინააღმდეგ თელეთის ბრძოლაში დამარცხდა. თბილისის ციხეში ყიზილბაშები ჩადგნენ. 1524, ისმაილ I-ის გარდაცვალების შემდეგ, დავით X-მ თბილისი აიღო და ქართლის საზღვრებში შემოსახლებული თურქმანები განდევნა. 1525 ტახტი თავის ძმას — გიორგის გადასცა, თავად ბერად აღიკვეცა დამიანეს სახელით.

ლიტერატურა

• ჯამბურია გ., ქსე, ტ. 3, გვ. 336, თბ., 1978

წინამორბედი: კონსტანტინე II

ქართლის მეფე 1505 - 1525

შემდეგი: გიორგი IX