პანიპატის ბრძოლა (1526): განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:The_battle_of_Panipat_and_the_death_of_Sultan_Ibr%C4%81h%C4%ABm%2C_the_last_of_the_L%C5%8Dd%C4%AB_Sultans_of_Delhi.jpg|მინი|მარჯვნივ|220პქ|პანიპატის პირველი ბრძოლა და იბრაჰიმ ლოდის სიკვდილი]]
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]]|2=2013 წლის 1 მარტი}}
'''პანიპატის პირველი ბრძოლა''' (1526) – ბრძოლა ჩრდილოეთ ინდოეთში, რომელიც ითვლება მოგოლთა იმპერიის შექმნისკენ გადადგმულ პირველ ნაბიჯად. ეს ბრძოლა ერთერთი პირველი იყო, რომელშიც ცეცხლსასროლი იარაღი და ზარბაზნები გამოიყენეს.
'''პანიპატის პირველი ბრძოლა''' – ბრძოლა ჩრდილოეთ ინდოეთში 1526 წელს. ერთერთი პირველი ბრძოლა, რომელშიც ცეცხლსასროლი იარაღი და ზარბაზნები გამოიყენეს.


1526 წელს ზაჰირ ად დინ მუჰამედ ბაბურმა, რომელიც ქაბულის მმართველი იყო თემურიდების დინასტიიდან, გაანადგურა დელის სულთნის, იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი არმია.
1526 წელს ქაბულის მმართველმა ზაქირ ად დინ მუჰამედ [[ბაბური|ბაბურმა]] [[თემურიდები]]ს დინასტიიდან, გაანადგურა [[დელი]]ს სულთნის, იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი არმია.


== ისტორია ==


ბრძოლა გაიმართა 1526 წლის 21 აპრილს პატარა სოფელ პანიპატისთან, დღევანდელი [[ინდოეთი]]ს ერთ-ერთი ოლქში, ჰარიანაში.


ბრძოლა გაიმართა 1526 წლის 21 აპრილს პატარა სოფელ პანიპატისთან, დღევანდელი ინდოეთის ერთ-ერთი ოლქში, ჰარიანაში.
ბაბურის ძალებს დაახლოებით 8000 მებრძოლი და 20-24 საველე ზარბაზანი წარმოადგენდა, ხოლო იბრაჰიმ ლოდის 110000 კაცი და 300 საბრძოლო სპილო ჰყავდა. ინდოელი რაჯპუტები ნეიტრალურ სიტუაციას იჭერდნენ, თუმცა ზოგიერთი რაჯპუტი მაინც იბრაჰიმ ლოდის მიემხრო.
ბაბურის ძალებს დაახლოებით 8000 მებრძოლი და 20-24 საველე ზარბაზანი წარმოადგენდა, ხოლო იბრაჰიმ ლოდის 110000 კაცი და 300 საბრძოლო სპილო ჰყავდა. ინდოელი რაჯპუტები ნეიტრალურ სიტუაციას იჭერდნენ, თუმცა ზოგიერთი რაჯპუტი მაინც იბრაჰიმ ლოდის მიემხრო.


ბრძოლაში ბაბურიმ წარმატებით გამოიყენა საველე არტილერია, რომლის ხმამ შეაშინა მტრის სპილოები და მათ თავიანთი ჯარის გადათელვა დაიწყეს, რითიც არეულობა შეიტანეს იბრაჰიმ ლოდის ჯარში. ბაბურის სამხედრო ხერხი მტრის ალყაში მოქცევა და განადგურება იყო მაგრამ იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი ჯარის წინაშე ეს რთული იქნებოდა. ბაბურის ჯარი უფრო ფლანგებიდან უტევდა მტერს, ხოლო ცენტრიდან არტილერია ესროდა ინდოელთა რიგებს და ზიანს აყენებდა. არტილერია ეხმარებოდა ქვეით და ცხენოსან ჯარს მტრის რიგების არევაში და მერე მათ იოლად განადგურებაში. პანიპატის ბრძოლაში ბაბურის ზარბაზნებმა მთავარი როლი იტვირთეს და დელის სულთნის უშველებელი არმია დაამარცხეს. იბრაჰიმ ლოდი ბრძოლაში დაიღუპა მრავალ თავის მებრძოლთან და სარდლებთან ერთად. ასევე დაიხოცა მრავალი დაქირავებული მეომარი, რომლებიც დელის სულთანს ემსახურებოდნენ.
ბაბურმა წარმატებით გამოიყენა საველე არტილერია, რომლის ხმამ შეაშინა მტრის სპილოები და მათ თავიანთი ჯარის გადათელვა დაიწყეს, რითიც არეულობა შეიტანეს იბრაჰიმ ლოდის ჯარში. ბაბურის სამხედრო ხერხი მტრის ალყაში მოქცევა და განადგურება იყო, მაგრამ იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი ჯარის წინაშე ეს რთული იქნებოდა. ბაბურის ჯარი ფლანგებიდან უტევდა მტერს, ხოლო ცენტრიდან არტილერია ესროდა ინდოელთა რიგებს. პანიპატის ბრძოლაში ბაბურის ზარბაზნებმა მთავარი როლი იტვირთეს და [[დელი]]ს სულთნის უშველებელი არმია დაამარცხეს. იბრაჰიმ ლოდი ბრძოლაში დაიღუპა მრავალ თავის მებრძოლთან და სარდლებთან ერთად.

ბაბურმა ინდოეთში [[დიდ მოგოლთა იმპერია]] შექმნა, რომელმაც რამდენიმე ასწლეული იარსება.


== იხილეთ აგრეთვე ==

* [http://%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90 დიდ მოგოლთა იმპერია]
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D1%82 პანიპატი]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Panipat_%281526%29 პანიპატის პირველი ბრძოლა]


== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://samxedro-istoria.blogspot.com/2010/06/1526.html პანიპატის პირველი ბრძოლა]
* [http://ucnauri.com/98861/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90/ პანიპატის პირველი ბრძოლა]






[[კატეგორია: ინდოეთის ისტორია]]
[[კატეგორია: დიდ მოგოლთა იმპერია]]
[[კატეგორია: ბრძოლები]]
[[კატეგორია: ბრძოლები აზიაში]]
[[კატეგორია: XVI ს. ბრძოლები]]






{{Link GA|de}}
ბრძოლამ შედეგად მოიტანა ის, რომ ბაბურმა ინდოეთში მოგოლთა იმპერიის ჩამოყალიბება დაიწყო, იმპერიისა, რომელიც კიდევ რამდენიმე ასწლეული იარსებებდა.
[[pa:ਪਾਨੀਪਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲੜਾਈ (1526)]]
[[ta:முதலாவது பானிபட் போர்]]

00:18, 2 მარტი 2013-ის ვერსია

პანიპატის პირველი ბრძოლა და იბრაჰიმ ლოდის სიკვდილი

პანიპატის პირველი ბრძოლა – ბრძოლა ჩრდილოეთ ინდოეთში 1526 წელს. ერთერთი პირველი ბრძოლა, რომელშიც ცეცხლსასროლი იარაღი და ზარბაზნები გამოიყენეს.

1526 წელს ქაბულის მმართველმა ზაქირ ად დინ მუჰამედ ბაბურმა თემურიდების დინასტიიდან, გაანადგურა დელის სულთნის, იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი არმია.


ისტორია

ბრძოლა გაიმართა 1526 წლის 21 აპრილს პატარა სოფელ პანიპატისთან, დღევანდელი ინდოეთის ერთ-ერთი ოლქში, ჰარიანაში.

ბაბურის ძალებს დაახლოებით 8000 მებრძოლი და 20-24 საველე ზარბაზანი წარმოადგენდა, ხოლო იბრაჰიმ ლოდის 110000 კაცი და 300 საბრძოლო სპილო ჰყავდა. ინდოელი რაჯპუტები ნეიტრალურ სიტუაციას იჭერდნენ, თუმცა ზოგიერთი რაჯპუტი მაინც იბრაჰიმ ლოდის მიემხრო.

ბაბურმა წარმატებით გამოიყენა საველე არტილერია, რომლის ხმამ შეაშინა მტრის სპილოები და მათ თავიანთი ჯარის გადათელვა დაიწყეს, რითიც არეულობა შეიტანეს იბრაჰიმ ლოდის ჯარში. ბაბურის სამხედრო ხერხი მტრის ალყაში მოქცევა და განადგურება იყო, მაგრამ იბრაჰიმ ლოდის უზარმაზარი ჯარის წინაშე ეს რთული იქნებოდა. ბაბურის ჯარი ფლანგებიდან უტევდა მტერს, ხოლო ცენტრიდან არტილერია ესროდა ინდოელთა რიგებს. პანიპატის ბრძოლაში ბაბურის ზარბაზნებმა მთავარი როლი იტვირთეს და დელის სულთნის უშველებელი არმია დაამარცხეს. იბრაჰიმ ლოდი ბრძოლაში დაიღუპა მრავალ თავის მებრძოლთან და სარდლებთან ერთად.

ბაბურმა ინდოეთში დიდ მოგოლთა იმპერია შექმნა, რომელმაც რამდენიმე ასწლეული იარსება.


იხილეთ აგრეთვე


რესურსები ინტერნეტში



თარგი:Link GA