კათოლიციზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
109.193.40.30-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Henry McClean-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ქრისტიანობა}}
{{ქრისტიანობა}}
'''კათოლიციზმი''' ({{lang-gr|καθολικός (კათოლიკოს)}} — „საერთო“ , „უნივერსალური“) — [[კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკური ეკლესიის]] მოძღვრება, რომელსაც [[ქრისტიანობა]]ში ყველაზე მრავალრიცხოვანი მრევლი ჰყავს (1 მილიარდ 100 მილიონი კათოლიკე მსოფლიოს 235 ქვეყანაში, რაც მთელი ქრისტიანობის 52% შეადგენს).
'''კათოლიციზმი''' ({{lang-gr|καθολικός (კათოლიკოს)}} — „საერთო“ , „უნივერსალური“) — [[კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკური ეკლესიის]] მოძღვრება, რომელსაც [[ქრისტიანობა]]ში ყველაზე მრავალრიცხოვანი მრევლი ჰყავს (1 მილიარდ 100 მილიონი კათოლიკე მსოფლიოს 235 ქვეყანაში, რაც მთელი ქრისტიანობის 52% შეადგენს).
კათოლიციზმი დასავლეთ ევროპაში ცალკე მიმდინარეობად ჩამოყალიბდა და გაბატონებულ რელიგიად იქცა მას შემდეგ, რაც ქრისტიანობა [[1054]] წელს ოფიციალურად გაიყო 2 ძირითად მიმართულებად — [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკობად]] და [[მართლმადიდებლობა]]დ. ქრისტიანობის გათიშვის პროცესი ჯერ კიდევ III-IV საუკუნეში დაიწყო. კათოლიციზმის ცალკე გამოყოფის პროცესი დაჩქარდა [[395]] წლიდან, როდესაც [[რომის იმპერია]] [[ბიზანტიის იმპერია|აღმოსავლეთ]] და [[დასავლეთ რომის იმპერია|დასავლეთ]] ნაწილებად გაიყო. იმპერიის ორ ნაწილად გაყოფამ, ეკონომიკურმა, პოლიტიკურმა და კულტურულმა განვითარების განსხვავებულმა პირობებმა საბოლოოდ გასაზღვრა ამ 2 მიმართულების თავისებურებანი. სხვა ქრისტიანული მოძღვრებების მიმდევრებისაგან განსხვავებით კათოლიკეები [[რომის პაპი|რომის პაპებს]] [[პეტრე მოციქული]]ს მემკვიდრეებად აღიარებენ და ამით მას ყველა სხვა ეპისკოპოსისგან გამორჩეულად და მთელი ეკლესიის უპირველეს წინამძღვრად მიიჩნევენ, ეყრდნობიან რა მათე 16, 17-19-ს<ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/mate-16.htm მათე 16, 17-19]</ref>, ლუკა 22, 31-32-ს <ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/luka-22.htm ლუკა 22, 31-32]</ref>, იოანე 21, 15-17-ს <ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/ioane-21.htm იოანე 21, 15-17]</ref>. [[1870|1870 წელს]] [[ვატიკანი]]ს საეკლესიო კრებაზე პაპი რწმენისა და მორალის საკითხებში სადაო საკითხის განსაზღვრისას გარკვეული და აუცილებელი წინაპირობების არსებობის შემთხვევაში ბიბლიური მოწმობისა და გადმოცემის ნიადაგზე შეუცდომლად გამოაცხადეს. ეს წინაპირობებია :
კათოლიციზმი დასავლეთ ევროპაში ცალკე მიმდინარეობად ჩამოყალიბდა და გაბატონებულ რელიგიად იქცა მას შემდეგ, რაც ქრისტიანობა [[1054]] წელს ოფიციალურად გაიყო 2 ძირითად მიმართულებად — [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკობად]] და [[მართლმადიდებლობა]]დ. ქრისტიანობის გათიშვის პროცესი ჯერ კიდევ III-IV საუკუნეში დაიწყო. კათოლიციზმის ცალკე გამოყოფის პროცესი დაჩქარდა [[395]] წლიდან, როდესაც [[რომის იმპერია]] [[ბიზანტიის იმპერია|აღმოსავლეთ]] და [[დასავლეთ რომის იმპერია|დასავლეთ]] ნაწილებად გაიყო. იმპერიის ორ ნაწილად გაყოფამ, ეკონომიკურმა, პოლიტიკურმა და კულტურულმა განვითარების განსხვავებულმა პირობებმა საბოლოოდ გასაზღვრა ამ 2 მიმართულების თავისებურებანი. სხვა ქრისტიანული მოძღვრებების მიმდევრებისაგან განსხვავებით კათოლიკეები [[რომის პაპი|რომის პაპებს]] [[პეტრე მოციქული]]ს მემკვიდრეებად აღიარებენ და ამით მას ყველა სხვა ეპისკოპოსისგან გამორჩეულად და მთელი ეკლესიის უპირველეს წინამძღვრად მიიჩნევენ, ეყრდნობიან რა მათე 16, 17-19-ს<ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/mate-16.htm მათე 16, 17-19]</ref>, ლუკა 22, 31-32-ს <ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/luka-22.htm ლუკა 22, 31-32]</ref>, იოანე 21, 15-17-ს <ref>[http://www.orthodoxy.ge/tserili/akhali_agtqma/ioane-21.htm იოანე 21, 15-17]</ref>. [[1870|1870 წელს]] [[ვატიკანი]]ს საეკლესიო კრებაზე პაპი რწმენის საკითხებში „შეუცდომლად და უცოდველად“ გამოაცხადეს.
1. რომის პონტიფექსის (ანუ რომის ეპისკოპოსის, პეტრესა და მისი მემკვიდრეებისადმი ქრისტეს მიერ პირადად მინიჭებული უფლებამოსილებით)
2. აცხადებს "ex cathedra" (მხოლოდ მისადმი მინიჭებული საყოველთაო ეკლესიის მწყემსისა და მოძღვრის სახელით)
3. უნდა გააკეთოს საკამათო საგნის განსაზღვრება (ანუ არა ზოგადი საუბრის სახით)
4. საგანი უნდა ეხებოდეს რწმენას ან მორალს
5. უნდა იქნას მიღებული მთელი ეკლესიის მიერ ([http://www.ewtn.com/library/councils/v1.htm ''Pastor Aeternus'', chap. 4)]<ref>Cf. [http://www.theanglocatholic.com/tag/pastor-aeternus/ Exploring Doctrine: Papal Infallibility;] [http://www.catholicplanet.com/TSM/infallibility-canonizations.htm Ronald J. Conte Jr, "Papal Infallibility and the Canonization of Saints"]</ref>



== მსგავსება და განსხვავება მართლმადიდებლობასა და კათოლიციზმს შორის ==
== მსგავსება და განსხვავება მართლმადიდებლობასა და კათოლიციზმს შორის ==
კათოლიციზმსა და მართლმადიდებლობას ბევრი რამ აქვს საერთო ძირითადი განსხვავება მათ შორის მჟღავნდება ე.წ. „ფილიოკვეს“ საკითხში ({{lang-la|filioque — ძე}}). კათოლიკური მოძღვრების მიხედვით, [[სულიწმინდა|სულიწმინდის]] მოფენა ხდება არა მარტო [[მამა ღმერთი]]საგან, როგორც ეს მართლმადიდებლობაშია, არამედ [[იესო ქრისტე|ძე ღმერთისაგანაც]]. ამ დოგმატით კათოლიციზმი მამა ღმერთს უტოლებს იესო ქრისტეს, რითაც ყოველგვარი ისტორიული და თანამედროვე მწვალებლობას ეცემა პასუხი, რომელიც ქრისტეს მამა ღმერთზე სუბორდინაციას (დაქვემდებარებას) ქადაგებას. კათოლიციზმი სრულად აღიარებს მართლმადებლურ ფორმულას ფილიოკვეზე და მიაჩნია, რომ ორივე ფორმულა სხვადასხვა რამის ხაზგასმით ერთ აზრს გამოთქვამს. დღევანდელი მართლმადიდებლობის ერთი ნაწილიც ამ პოზიციას ეთანხმება.<ref>{{ka icon}}[http://geocatholics.com/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%95%E1%83%94/ ფილიოკვე] - ქართულენოვან კათოლიკეთა წყარო. წაკითხულია 25/08/2008.</ref>
კათოლიციზმსა და მართლმადიდებლობას ბევრი რამ აქვს საერთო ძირითადი განსხვავება მათ შორის მჟღავნდება ე.წ. „ფილიოკვეს“ საკითხში ({{lang-la|filioque — ძე}}). კათოლიკური მოძღვრების მიხედვით, [[სულიწმინდა|სულიწმინდის]] მოფენა ხდება არა მარტო [[მამა ღმერთი]]საგან, როგორც ეს მართლმადიდებლობაშია, არამედ [[იესო ქრისტე|ძე ღმერთისაგანაც]]. ამ დოგმატით კათოლიციზმი მამა ღმერთს უტოლებს იესო ქრისტეს, რითაც ცდილობს განმიმტკიცოს რომის პაპის ავტორიტეტი, როგორც ქრისტეს ნაცვლისა ამ ქვეყნად.


კათოლიციზმი, მართლმადიდებლობისაგან განსხვავებით, [[სამოთხე|სამოთხისა]] და [[ჯოჯოხეთი]]ს გარდა აღიარებს შუალედურ რგოლს — განსაწმენდელს (სალხინებელს). კათოლიკურ მოძღვრების საფუძველს წარმოადგენს „საღვთო წერილი“ — [[ბიბლია]], რომელიც კათოლიკურ ეკლესიებში დღესდღეობით, ისევე როგორც პროტესტანტულში, სხვადასხვა თანამედროვე ენებზე იკითხება, მას შემდეგ, რაც წარსულში უპირატესობა ლათინურს ენიჭებოდა.
კათოლიციზმი, მართლმადიდებლობისაგან განსხვავებით, [[სამოთხე|სამოთხისა]] და [[ჯოჯოხეთი]]ს გარდა აღიარებს შუალედურ რგოლს — განსაწმენდელს (სალხინებელს). კათოლიკურ მოძღვრების საფუძველს წარმოადგენს „საღვთო წერილი“ — [[ბიბლია]], რომელიც მართლამდიდებლობისაგან განსხვავბით მხოლოდ ლათინურ ენაზე დაწერილს აღიარებს წმინდად.


== ლიტერატურა ==
== ლიტერატურა ==
ქსე, ტ. VI, გვ. 319, თბ., 1980.
* Copyright © 1997 Libreria editrice vaticana, Citta del Vaticano. კათოლიკური ეკლესიის კატეხიზმოს ქართული თარგმანი - Copyright © 1997 ლათინური წესის კათოლიკეთა სამოციქული ადმინისტრაცია ამიერკავკასიაში.
* ქსე, ტ. VI, გვ. 319, თბ., 1980.


== სქოლიო ==
== სქოლიო ==

13:30, 4 ნოემბერი 2012-ის ვერსია

ქრისტიანობა
წმინდა წერილი
ძველი აღთქმა
ახალი აღთქმა (სახარება)
ისტორია
მოციქულების ეპოქა
ეკლესიის დევნის პერიოდი
ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება
მსოფლიო საკლესიო კრებები
დიდი სქიზმა
კიდევ...
მიმდინარეობები
მართლმადიდებლობა
კათოლიციზმი
მონოფიზიტობა
პროტესტანტიზმი
კიდევ...
ღვთისმეტყველება
შობა
ჯვარცმა
ამაღლება
ანტიქრისტე
კიდევ...
სხვადასხვა
ქრისტიანობა
პორტალი
დაფა: იხ.  განხ.  რედ.

კათოლიციზმი (ბერძ. καθολικός (კათოლიკოს) — „საერთო“ , „უნივერსალური“) — კათოლიკური ეკლესიის მოძღვრება, რომელსაც ქრისტიანობაში ყველაზე მრავალრიცხოვანი მრევლი ჰყავს (1 მილიარდ 100 მილიონი კათოლიკე მსოფლიოს 235 ქვეყანაში, რაც მთელი ქრისტიანობის 52% შეადგენს). კათოლიციზმი დასავლეთ ევროპაში ცალკე მიმდინარეობად ჩამოყალიბდა და გაბატონებულ რელიგიად იქცა მას შემდეგ, რაც ქრისტიანობა 1054 წელს ოფიციალურად გაიყო 2 ძირითად მიმართულებად — კათოლიკობად და მართლმადიდებლობად. ქრისტიანობის გათიშვის პროცესი ჯერ კიდევ III-IV საუკუნეში დაიწყო. კათოლიციზმის ცალკე გამოყოფის პროცესი დაჩქარდა 395 წლიდან, როდესაც რომის იმპერია აღმოსავლეთ და დასავლეთ ნაწილებად გაიყო. იმპერიის ორ ნაწილად გაყოფამ, ეკონომიკურმა, პოლიტიკურმა და კულტურულმა განვითარების განსხვავებულმა პირობებმა საბოლოოდ გასაზღვრა ამ 2 მიმართულების თავისებურებანი. სხვა ქრისტიანული მოძღვრებების მიმდევრებისაგან განსხვავებით კათოლიკეები რომის პაპებს პეტრე მოციქულის მემკვიდრეებად აღიარებენ და ამით მას ყველა სხვა ეპისკოპოსისგან გამორჩეულად და მთელი ეკლესიის უპირველეს წინამძღვრად მიიჩნევენ, ეყრდნობიან რა მათე 16, 17-19-ს[1], ლუკა 22, 31-32-ს [2], იოანე 21, 15-17-ს [3]. 1870 წელს ვატიკანის საეკლესიო კრებაზე პაპი რწმენის საკითხებში „შეუცდომლად და უცოდველად“ გამოაცხადეს.

მსგავსება და განსხვავება მართლმადიდებლობასა და კათოლიციზმს შორის

კათოლიციზმსა და მართლმადიდებლობას ბევრი რამ აქვს საერთო ძირითადი განსხვავება მათ შორის მჟღავნდება ე.წ. „ფილიოკვეს“ საკითხში (ლათ. filioque — ძე). კათოლიკური მოძღვრების მიხედვით, სულიწმინდის მოფენა ხდება არა მარტო მამა ღმერთისაგან, როგორც ეს მართლმადიდებლობაშია, არამედ ძე ღმერთისაგანაც. ამ დოგმატით კათოლიციზმი მამა ღმერთს უტოლებს იესო ქრისტეს, რითაც ცდილობს განმიმტკიცოს რომის პაპის ავტორიტეტი, როგორც ქრისტეს ნაცვლისა ამ ქვეყნად.

კათოლიციზმი, მართლმადიდებლობისაგან განსხვავებით, სამოთხისა და ჯოჯოხეთის გარდა აღიარებს შუალედურ რგოლს — განსაწმენდელს (სალხინებელს). კათოლიკურ მოძღვრების საფუძველს წარმოადგენს „საღვთო წერილი“ — ბიბლია, რომელიც მართლამდიდებლობისაგან განსხვავბით მხოლოდ ლათინურ ენაზე დაწერილს აღიარებს წმინდად.

ლიტერატურა

ქსე, ტ. VI, გვ. 319, თბ., 1980.

სქოლიო