ოროგენი

დედამიწის გეოლოგიური პროვინციები (USGS)

  ფარი

  ბაქანი

  ოროგენი

  ქვაბული

  დიდი მაგმატური პროვინცია

  გადაჭიმულია დედამიწის ქერქი

ოკეანური ქერქი:

  0–20 მლნ.

  20–65 მლნ.

  >65 მლნ.

ოროგენი (ბერძნ. oros – მთა და genes – წარმოშობილი) — ნაოჭა მთათა სისტემა, რომელიც წარმოიქმნა საკუთრივ გეოსინკლინის ადგილას მისი განვითარების II სტადიაში. ტერმინი ოროგენი შემოიღო ლეოპოლდ კობერმა (1921 წ.). მისი აზრით, ალპების ტექტონიკური აგებულების მსგავსად, ყოველი ოროგენი სიმეტრიულია და დედამიწის ქერქის უდრეკ უბნებს – კრატონებს – შორის არის მოქცეული, რომელთა გავლენით ხდება გეოსინკლინის დანაოჭება.

ოროგენის ცენტრალური ნაწილი უკავია უდრეკ გრანიტულ მასებს (ინტერნიდები), მისგან ორივე მხარეზე სიმეტრიულადაა განლაგებული დანალექი და ვულკანური ქანების (ცენტრალიდები), დანალექი და მაგმური მეტამორფიზებული ქანების (მეტამორფიდები), ხოლო კიდეებზე ფლიშური ქანების (ექსტერნიდები) ზონები.

ალპებისა და დინარიდ-ბალკანიდების მაგალითზე შემუშავებული ეს სქემა სხვა მთათა სისტემების შესწავლისას (მაგ.: პირენეები, კარპატები, კავკასიონი) არ მართლდება, რადგან იგი ვერ ითვალისწინებს დედამიწის ქერქის ლაბილური ზონების აგებულების მრავალფეროვნებას.

იხილეთ აგრეთვე

• ოროგენეზისი

ლიტერატურა

• ხუციშვილი ო., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 583.

რესურსები ინტერნეტში

• ოროგენი – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)