ტაშკენტი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ბოტის დამატება: vep:Taškent
r2.6.5) (ბოტის შეცვლა: mr:ताश्कंद
ხაზი 64: ხაზი 64:
[[კატეგორია:აზიის დედაქალაქები]]
[[კატეგორია:აზიის დედაქალაქები]]
[[კატეგორია:უძველესი ქალაქები]]
[[კატეგორია:უძველესი ქალაქები]]

[[vep:Taškent]]


[[ace:Tashkent]]
[[ace:Tashkent]]
ხაზი 125: ხაზი 127:
[[mk:Ташкент]]
[[mk:Ташкент]]
[[ml:താഷ്കന്റ്]]
[[ml:താഷ്കന്റ്]]
[[mr:ताश्केंत]]
[[mr:ताश्कंद]]
[[ms:Tashkent]]
[[ms:Tashkent]]
[[myv:Ташкент ош]]
[[myv:Ташкент ош]]
ხაზი 165: ხაზი 167:
[[uz:Toshkent]]
[[uz:Toshkent]]
[[vec:Taškent]]
[[vec:Taškent]]
[[vep:Taškent]]
[[vi:Tashkent]]
[[vi:Tashkent]]
[[vo:Toshkent]]
[[vo:Toshkent]]

12:24, 4 თებერვალი 2012-ის ვერსია

ქალაქი
ტაშკენტი
Toshkent, Тошкент
დროშა გერბი

ქვეყანა უზბეკეთის დროშა უზბეკეთი
დაქვემდებარება დედაქალაქი
შიდა დაყოფა Bektemir, Chilanzar, Yashnobod, Mirobod, Mirzo Ulugbek district, Sergeli District, Shaykhontohur, Almazar (town), Uchtepa, Yakkasaray და Yunusabad District
კოორდინატები 41°16′00″ ჩ. გ. 69°13′00″ ა. გ. / 41.26667° ჩ. გ. 69.21667° ა. გ. / 41.26667; 69.21667
მმართველი Jahongir Abidovich Artykhodzhaev
პირველი ხსენება 2. century BCE
ფართობი 334.8 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 455 მეტრი
ოფიციალური ენა უზბეკური ენა
მოსახლეობა 1,967,879 კაცი (2006)
სასაათო სარტყელი UTC+5
საფოსტო ინდექსი 100000
საავტომობილო კოდი 01—09, (10 და 30 — старые)
ოფიციალური საიტი tashvil.gov.uz
ტაშკენტი — უზბეკეთი
ტაშკენტი


ტაშკენტი (უზბეკ. Тошкент; რუს. Ташкент – „ქვის ქალაქი“) — უზბეკეთისა და ტაშკენტის პროვინციის დედაქალაქი. 1999 წლის მონაცემებით ქალაქის მოსახლეობა 2.142.700 ადამიანს შეადგენდა. მისი კოორდინატებია 41°16′N 69°13′E, ხოლოდ დროის სარტყელი - UTC/GMT +5 სთ.

ისტორია

ტაშკენტის გეგმა 1865 წელს

ტაშკენტი უძველესი ქალაქია, რომელიც სავაჭრო ქარავანთა მნიშვნელოვან გზისგასაყარსა და აბრეშუმის გზაზე მდებარეობდა. თავადპირველად მცირე ოაზისი იყო ჩირკუკის მდინარესთან, დასავლეთ ტიან-შანის მთების ძირას. უძველეს დროში ეს არემარე ჩაჩთა სამეფოს ეკუთვნოდა, რომელთა დედაქალაქ კანკას მართკუთხა ციტადელი ერტყა გარს, აშენებული ძვ. წ. მე-5 და მე-3 საუკუნეებშ შორის, მდ. სირ-დარიას სამხრეთით 8 კმ-ში. ჩვ. წ. მე-7 საუკუნისთვის ჩაჩს უკვე 30-მდე ქალაქი და 50-ზე მეტი არხის ქსელი აქვს, რაც სავაჭრო ცენტრს ქმნიდა დოგდიანთა და თურქ მომთაბარე ტომთათვის. დედაქალაქს მინგ-ურუკი ("ათასი ატმის ბაღი") ერქვა და ეს არემარე განთქმული იყო ცხენებით, ნახირით, ოქროთი და ძვირფასი თვლებით. 751 წელს სამეფოს ჩინეთი შემოესია, იმსხვერპლა რა ჩაჩთა უფლისწული, რამაც თავის მხრივ არაბების შემოსავას მისცა გასაქანი. თალასის ბრძოლაში არაბებმა დიდი უპირატესობით გაიმარჯვეს და რეგიონი შესაბამისად ისლამის გავლენის ქვეშ მოექცა.

სამანიდთა დინასტიის მმართველობის პერიოდში ქალაქი ცნობილი იყო სახელით ბინკათი. თუმცა არაბებმა სამეფოს სახელი შეუნარჩუნეს ოდნავ სახეცვლილი გამოთქმით - შაში. ტაშკენტის თანამედროვე თურქული სახელი მომდინარეობს მე-10 საუკუნის მარა-ხანიდთა მმართველობიდან.

1219 წელს ქალაქს ჩინგის ყაენი ანადგურებს, თუმცა დიდმა დამპყრობმა აღმოაჩინა რომ მანამდე 1214 წელს ქალაქი ხორეზმშაჰს გაუძარცვავს. ტიმურიდთა და შემდგომში შაიბანიდთა დინასტიების ქვეშ ქალაქი ისევ აყვავდა უზბეკთა, ყაზახთა, სპარსთა, მონღოლთა და ყალმიხთა დროგამოშვებითი შემოსევების მიუხედავად.

1809 წელს ტაშკენტი კოკნადის სახანომ დაიპყრო. ამ დროისთვის ტაშკენტში უკვე დაახ. 100.000-მდე მცხოვრები იყო და ცენტრალური აზიის უმდიდრეს ქალაქად ითვლებოდა. სიმდიდრის ძირითადი წყარო რუსებთან ვაჭრობიდან მომდინარეობდა, თუმცა კოკანდთა მაღალმა ბეგარამ ქალაქი ისევ დააძაბუნა. ტაშკენტის მღვდელმთავრები ბუხარას უფრო სწყალობდნენ ვიდრე კოკანდას, თუმცა ვიდრე ბუხარა ამ უკმაყოფილებით ისარგებლებდა რეგიონში რუსეთის არმია შემოვიდა.