მიკრობიოლოგია: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 2: ხაზი 2:
ციტატა
ციტატა
'მიკრობიოლოგია''' ([[ბერძნული ენა|''ბერძნ.'']] მიკრო - მცირე ბიოს -ცოცხალი ლოგოს - მეცნიერება) - მეცნიერება თვალით უხილავ ცოცხალ ორგანიზმებზე.მიკრობიოლოგია შეისწავლის მიკროორგანიზმთა სიცოცხლის და განვითარების კანონზომიერებებს,იმ ცვლილებებს რომლებსაც იწვევენ ადამიანის ,ცხოველის,მცენარის ორგანიზმში და არაცოცხალ ბუნებაში.მიკრობები პირველი ცოცხალი ორგანიზმებია რომლებიც დასახლდნენ დედამიწაზე.ტერმინი მიკრობიოლოგია პირველად შემოიგო მეცნიერმა დიუკლომ.მიკრობები იმდენად მცირე ზომისანი არიან რომ,მათი შეუიარაგებელი თვალით დანახვა შეუძლებელია.ზოგიერთი მიკრობი იმდენად მცირე ზომის არის რომ,მასზე დაკვირვებისას იყენებენ ელექტრონულ მიკროსკოპს რომელიც,საგნებს 25000-ჯერ ადიდებს.მიკრობიოლოგია როგორც მეცნიერება დაყოპილია ქვე დარგებად:სამედიცინო მიკრობიოლოგია,სასოფლო-სამეურნეო მიკრობიოლოგია,ვეტერინალური მიკრობიოლოგია,ტექნიკური მიკრობიოლოგია.ერთ-ერთი ძირითადი დარგი ტექნიკური მიკრობიოლოგია სწავლობს სასარგებლო მიკრობების ტექნიკურად გამოყენების ფორმებს,რადგან კვების ტექნოლოგია და კერძოდ კვების პროდუქტების მიკრობიოლოგია იმდენად ვითარდება რომ,იზრდება მიკრობების როლი ცალკეული საწარმოს ტექნოლოგიურ პროცესში ბევრ შემტხვევაში ისინი გამოშვებული პროდუქციის ხარისხს და წარმოების პროცესს აკონტროლებს.
'მიკრობიოლოგია''' ([[ბერძნული ენა|''ბერძნ.'']] მიკრო - მცირე ბიოს -ცოცხალი ლოგოს - მეცნიერება) - მეცნიერება თვალით უხილავ ცოცხალ ორგანიზმებზე.მიკრობიოლოგია შეისწავლის მიკროორგანიზმთა სიცოცხლის და განვითარების კანონზომიერებებს,იმ ცვლილებებს რომლებსაც იწვევენ ადამიანის ,ცხოველის,მცენარის ორგანიზმში და არაცოცხალ ბუნებაში.მიკრობები პირველი ცოცხალი ორგანიზმებია რომლებიც დასახლდნენ დედამიწაზე.ტერმინი მიკრობიოლოგია პირველად შემოიგო მეცნიერმა დიუკლომ.მიკრობები იმდენად მცირე ზომისანი არიან რომ,მათი შეუიარაგებელი თვალით დანახვა შეუძლებელია.ზოგიერთი მიკრობი იმდენად მცირე ზომის არის რომ,მასზე დაკვირვებისას იყენებენ ელექტრონულ მიკროსკოპს რომელიც,საგნებს 25000-ჯერ ადიდებს.მიკრობიოლოგია როგორც მეცნიერება დაყოპილია ქვე დარგებად:სამედიცინო მიკრობიოლოგია,სასოფლო-სამეურნეო მიკრობიოლოგია,ვეტერინალური მიკრობიოლოგია,ტექნიკური მიკრობიოლოგია.ერთ-ერთი ძირითადი დარგი ტექნიკური მიკრობიოლოგია სწავლობს სასარგებლო მიკრობების ტექნიკურად გამოყენების ფორმებს,რადგან კვების ტექნოლოგია და კერძოდ კვების პროდუქტების მიკრობიოლოგია იმდენად ვითარდება რომ,იზრდება მიკრობების როლი ცალკეული საწარმოს ტექნოლოგიურ პროცესში ბევრ შემტხვევაში ისინი გამოშვებული პროდუქციის ხარისხს და წარმოების პროცესს აკონტროლებს.

მიკრობიოლოგიური სამყაროს განვითარებაში გარკვეული წვლილი მიუძღვის ფრანგ მეცნიერს დრებელინს,რომელმაც შექმნა პირველი მიკროსკოპი ხოლო მას შმდეგ უპრო საფუძვლიანი აღმოჩენა ეკუთვნის ჰოლანდიელ თითნასწავლ ანტონ ლევენ ჰუკს,რომელმაც ხორცის ნაცჰერზე მიკროსკოპიტ აღმოაჩინა სხვადასხვა ობის სოკოები,რომლებსაც გააჩნდათ ბურთჳსებრი,ჩხირისებური და სპირალური დახვეული ფორმები.ამგვარად ლევენჰუკი იტვლება მიკროგრაპიის მამად.
მიკრობიოლოგიური სამყაროს განვითარებაში გარკვეული წვლილი მიუძღვის ფრანგ მეცნიერს დრებელინს,რომელმაც შექმნა პირველი მიკროსკოპი ხოლო მას შმდეგ უპრო საფუძვლიანი აღმოჩენა ეკუთვნის ჰოლანდიელ თითნასწავლ ანტონ ლევენ ჰუკს,რომელმაც ხორცის ნაცჰერზე მიკროსკოპიტ აღმოაჩინა სხვადასხვა ობის სოკოები,რომლებსაც გააჩნდათ ბურთჳსებრი,ჩხირისებური და სპირალური დახვეული ფორმები.ამგვარად ლევენჰუკი იტვლება მიკროგრაპიის მამად.
მიკრობები რომლებიც ჩვენს ირგვლივ არსებობს არის სხვადასხვა ფორმის და ზომის:სფეროსებრი,ჩხირისებური ანუ ცილინდრული და სპირალური.სფეროსებრივ ბაქტერიებს(ბერძნულად coccus-მრგვალი)კოკები ეწოდებათ.თუ კოკები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან წყვილ-წყვილად მათ დიპლოკოკები ეწოდებათ.ხოლო ტუ ისინი რამოდენიმე მოლეკულის სახით არიან განლაგებულნი მათ სტრებტო კოკები ეწოდებათ.ხოლო ყურძნის მთევნის ფორმის აგებულება აქვთ სტაფილოკოკებს.

ჩხირისებრი ბაქტერიები ანუ ცილინდრული ბაქტერიები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან ძეწკვის მსგავსად და ისინი ძირითადად სიგრძეში იზრდებიან,ისინი ტავის ფორმტ კოკებს გვანან და ამიტომაც მათ კოკო ბაცილებს უწოდებენ.ისეტ ჩხირისებრ ბაქტერიებს რომლებსაც სპორები აქვტ კი მატ სტრეფტო ბაქტერიები ეწოდებათ.
მიკრობები რომლებიც ჩვენს ირგვლივ არსებობს არის სხვადასხვა ფორმის და ზომის:სფეროსებრი,ჩხირისებური ანუ ცილინდრული და სპირალური.სფეროსებრივ ბაქტერიებს(ბერძნულად coccus-მრგვალი)კოკები ეწოდებათ.თუ კოკები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან წყვილ-წყვილად მათ დიპლოკოკები ეწოდებათ.ხოლო ტუ ისინი რამდენიმე მოლეკულის სახით არიან განლაგებულნი მათ სტრებტო კოკები ეწოდებათ.ხოლო ყურძნის მთევნის ფორმის აგებულება აქვთ სტაფილოკოკებს.
სპირალური ფორმის ბაქტერიებიც იყოფა 3 ჯგუფად ესენია:ვიბრიონი რომელსაც ,-ის პორმა აქვს,ოდნავ დახვეული სპიროქატები და ჩხვეული ფორმის მქონენი სპირილები.

მიუხედავად იმისა რომ ბაქტერიული უჯრედი მცირე ფორმისაა და სიცოცხლის ყველაზე დაბალ საფეხურზე დგანან მატი უჯრედის აგებულება არც ისე მარტივია.მიკრობების უჯრედი გარშმორტყმულია გარსიტ,რადგანაც ეს გარსი უფერულია ამიტომაც მიმართავენ უჯრედის პლაზმოლიზს ე.ი. დაამუშავებენ Na-ის 2%იანი ხსნარით,რომლის შდეგადაც უჯრედი იკუმშბა და გარსი ადვილად ცილდება მას და მიკროსკოპში ნატლად მოჩანს.თუ გარსი მკვრივია ბაქტერიული უჯრედი უფრო მდგრადია.ნახშირწყლებიდან გარსის შმადგენლობაში შედის პოლისაქარიდები,ლიპიდები.აზოტოვნებიდან ცილები და ამინომჟავეები,შესაძლოა ქიტინიც.
ჩხირისებრი ბაქტერიები ანუ ცილინდრული ბაქტერიები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან ძეწკვის მსგავსად და ისინი ძირითადად სიგრძეში იზრდებიან,ისინი ტავის ფორმტ კოკებს გვანან და ამიტომაც მათ კოკო ბაცილებს უწოდებენ.ისეტ ჩხირისებრ ბაქტერიებს რომლებსაც სპორები აქვტ კი მატ სტრეფტო ბაქტერიები ეწოდებათ.
ყველა ბაქტერიული უჯრედის გარე კედელი დაფარულია ლორწოვანი შრით,ტუ ეს შრე ძლიან სქელია ტვიტონ ბაქტერია ლორწოვანი ხდება,ეს პროცესი მაშინ მიმდინარეობს როცა უჯრედი ღარიბია ცილებით და მდიდარია ნახშირწყლებით.ამ შრეს კაფსულას უწოდებენ.პროტოპლასტი ეწოდება ბაქტერიულ უჯრედში შემავალ ნივთიერებათ ჯამს.პროტოპლაზი დაფარულია ციტოპლაზმური მემბრანით,რომელსაც კავშირი აქვს ნივთიერებების შერჩევით გამთარიანობის უნარი.ციტოპლაზმა არის გამჭირვალე ოდნავ ბლანტი წყლიანი,იგი შეიცავს მრავალ ორგანულ ნივთიერებებს,მინერალურ ნივთიერებებს,წყალს.ისინი ძირითადად უჯრედის სამარაგო საკვებ ნივთიერებერს წაროადგენენ.

ბირთვი-ბაქტერიულ უჯრედს მკვეთრად გამორჩეული ბირთვი არ გააჩნია,წლების მანძილზე ეს საკიტხი პრობლემურ საკითხად რჩბოდა.ბაქტერიულ უჯრედს ცალკე გამოყოფილი ბირთვი არ გააჩნია,ხოლო უჯრედში არსებული ბირთვის ბუნება ძლიან რთულია.
სპირალური ფორმის ბაქტერიებიც იყოფა 3 ჯგუფად ესენია:ვიბრიონი რომელსაც ,-ის პორმა აქვს,ოდნავ დახვეული სპიროქატები და ჩხვეული ფორმის მქონენი სპირილები. მიუხედავად იმისა რომ ბაქტერიული უჯრედი მცირე ფორმისაა და სიცოცხლის ყველაზე დაბალ საფეხურზე დგანან მატი უჯრედის აგებულება არც ისე მარტივია.მიკრობების უჯრედი გარშმორტყმულია გარსიტ,რადგანაც ეს გარსი უფერულია ამიტომაც მიმართავენ უჯრედის პლაზმოლიზს ე.ი. დაამუშავებენ Na-ის 2%იანი ხსნარით,რომლის შდეგადაც უჯრედი იკუმშბა და გარსი ადვილად ცილდება მას და მიკროსკოპში ნატლად მოჩანს.თუ გარსი მკვრივია ბაქტერიული უჯრედი უფრო მდგრადია.ნახშირწყლებიდან გარსის შმადგენლობაში შედის პოლისაქარიდები,ლიპიდები.აზოტოვნებიდან ცილები და ამინომჟავეები,შესაძლოა ქიტინიც.
ბაქტერიებს გააჩნიათ წამწამები და სპორები.სპორები მათი თავდაცვის საშვალებაა ხოლო წამწამებით ისინი გადაადგილდებიან ისინი პლოტოპლაზმური ძფებია და მიკროსკოპშჳც ნათლად ჩანს,წამწამების კავშირი პლოტოპლაზმასტან არაა მტკიცე და მათი მოშორება შეილება,ამიტ უჯრედი არ წყვეტს არსებობას,მხოლოდ მოძრაობის უნარს კარგავს იგი.

ყველა ბაქტერიული უჯრედის გარე კედელი დაფარულია ლორწოვანი შრით,ტუ ეს შრე ძლიან სქელია ტვიტონ ბაქტერია ლორწოვანი ხდება,ეს პროცესი მაშინ მიმდინარეობსროცა უჯრედი ღარიბია ცილებით და მდიდარია ნახშირწყლებით.ამ შრეს კაფსულას უწოდებენ.პროტოპლასტი ეწოდება ბაქტერიულ უჯრედში შემავალ ნივთიერებათ ჯამს.პროტოპლაზი დაფარულია ციტოპლაზმური მემბრანით,რომელსაც კავშირი აქვს ნივთიერებების შერჩევით გამთარიანობის უნარი.ციტოპლაზმა არის გამჭირვალე ოდნავ ბლანტი წყლიანი,იგი შეიცავს მრავალ ორგანულ ნივთიერებებს,მინერალურ ნივთიერებებს,წყალს.ისინი ძირითადად უჯრედის სამარაგო საკვებ ნივთიერებერს წაროადგენენ.

ბირთვი-ბაქტერიულ უჯრედს მკვეთრად გამორჩეული ბირთვი არ გააჩნია,წლების მანძილზე ეს საკიტხი პრობლემურ საკითხად რჩბოდა.ბაქტერიულ უჯრედს ცალკე გამოყოფილი ბირთვი არ გააჩნია,ხოლო უჯრედში არსებული ბირთვის ბუნება ძლიან რთულია.

ბაქტერიებს გააჩნიათ წამწამები და სპორები.სპორები მათი თავდაცვის საშვალებაა ხოლო წამწამებით ისინი გადაადგილდებიან ისინი პლოტოპლაზმური ძფებია და მიკროსკოპშჳც ნათლად ჩანს,წამწამების კავშირი პლოტოპლაზმასტან არაა მტკიცე და მათი მოშორება შეილება,ამიტ უჯრედი არ წყვეტს არსებობას,მხოლოდ მოძრაობის უნარს კარგავს იგი.

14:54, 26 ოქტომბერი 2011-ის ვერსია

ციტატა 'მიკრობიოლოგია (ბერძნ. მიკრო - მცირე ბიოს -ცოცხალი ლოგოს - მეცნიერება) - მეცნიერება თვალით უხილავ ცოცხალ ორგანიზმებზე.მიკრობიოლოგია შეისწავლის მიკროორგანიზმთა სიცოცხლის და განვითარების კანონზომიერებებს,იმ ცვლილებებს რომლებსაც იწვევენ ადამიანის ,ცხოველის,მცენარის ორგანიზმში და არაცოცხალ ბუნებაში.მიკრობები პირველი ცოცხალი ორგანიზმებია რომლებიც დასახლდნენ დედამიწაზე.ტერმინი მიკრობიოლოგია პირველად შემოიგო მეცნიერმა დიუკლომ.მიკრობები იმდენად მცირე ზომისანი არიან რომ,მათი შეუიარაგებელი თვალით დანახვა შეუძლებელია.ზოგიერთი მიკრობი იმდენად მცირე ზომის არის რომ,მასზე დაკვირვებისას იყენებენ ელექტრონულ მიკროსკოპს რომელიც,საგნებს 25000-ჯერ ადიდებს.მიკრობიოლოგია როგორც მეცნიერება დაყოპილია ქვე დარგებად:სამედიცინო მიკრობიოლოგია,სასოფლო-სამეურნეო მიკრობიოლოგია,ვეტერინალური მიკრობიოლოგია,ტექნიკური მიკრობიოლოგია.ერთ-ერთი ძირითადი დარგი ტექნიკური მიკრობიოლოგია სწავლობს სასარგებლო მიკრობების ტექნიკურად გამოყენების ფორმებს,რადგან კვების ტექნოლოგია და კერძოდ კვების პროდუქტების მიკრობიოლოგია იმდენად ვითარდება რომ,იზრდება მიკრობების როლი ცალკეული საწარმოს ტექნოლოგიურ პროცესში ბევრ შემტხვევაში ისინი გამოშვებული პროდუქციის ხარისხს და წარმოების პროცესს აკონტროლებს.

მიკრობიოლოგიური სამყაროს განვითარებაში გარკვეული წვლილი მიუძღვის ფრანგ მეცნიერს დრებელინს,რომელმაც შექმნა პირველი მიკროსკოპი ხოლო მას შმდეგ უპრო საფუძვლიანი აღმოჩენა ეკუთვნის ჰოლანდიელ თითნასწავლ ანტონ ლევენ ჰუკს,რომელმაც ხორცის ნაცჰერზე მიკროსკოპიტ აღმოაჩინა სხვადასხვა ობის სოკოები,რომლებსაც გააჩნდათ ბურთჳსებრი,ჩხირისებური და სპირალური დახვეული ფორმები.ამგვარად ლევენჰუკი იტვლება მიკროგრაპიის მამად.

მიკრობები რომლებიც ჩვენს ირგვლივ არსებობს არის სხვადასხვა ფორმის და ზომის:სფეროსებრი,ჩხირისებური ანუ ცილინდრული და სპირალური.სფეროსებრივ ბაქტერიებს(ბერძნულად coccus-მრგვალი)კოკები ეწოდებათ.თუ კოკები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან წყვილ-წყვილად მათ დიპლოკოკები ეწოდებათ.ხოლო ტუ ისინი რამდენიმე მოლეკულის სახით არიან განლაგებულნი მათ სტრებტო კოკები ეწოდებათ.ხოლო ყურძნის მთევნის ფორმის აგებულება აქვთ სტაფილოკოკებს.

ჩხირისებრი ბაქტერიები ანუ ცილინდრული ბაქტერიები სიბრტყეში განლაგებულნი არიან ძეწკვის მსგავსად და ისინი ძირითადად სიგრძეში იზრდებიან,ისინი ტავის ფორმტ კოკებს გვანან და ამიტომაც მათ კოკო ბაცილებს უწოდებენ.ისეტ ჩხირისებრ ბაქტერიებს რომლებსაც სპორები აქვტ კი მატ სტრეფტო ბაქტერიები ეწოდებათ.

სპირალური ფორმის ბაქტერიებიც იყოფა 3 ჯგუფად ესენია:ვიბრიონი რომელსაც ,-ის პორმა აქვს,ოდნავ დახვეული სპიროქატები და ჩხვეული ფორმის მქონენი სპირილები. მიუხედავად იმისა რომ ბაქტერიული უჯრედი მცირე ფორმისაა და სიცოცხლის ყველაზე დაბალ საფეხურზე დგანან მატი უჯრედის აგებულება არც ისე მარტივია.მიკრობების უჯრედი გარშმორტყმულია გარსიტ,რადგანაც ეს გარსი უფერულია ამიტომაც მიმართავენ უჯრედის პლაზმოლიზს ე.ი. დაამუშავებენ Na-ის 2%იანი ხსნარით,რომლის შდეგადაც უჯრედი იკუმშბა და გარსი ადვილად ცილდება მას და მიკროსკოპში ნატლად მოჩანს.თუ გარსი მკვრივია ბაქტერიული უჯრედი უფრო მდგრადია.ნახშირწყლებიდან გარსის შმადგენლობაში შედის პოლისაქარიდები,ლიპიდები.აზოტოვნებიდან ცილები და ამინომჟავეები,შესაძლოა ქიტინიც.

ყველა ბაქტერიული უჯრედის გარე კედელი დაფარულია ლორწოვანი შრით,ტუ ეს შრე ძლიან სქელია ტვიტონ ბაქტერია ლორწოვანი ხდება,ეს პროცესი მაშინ მიმდინარეობსროცა უჯრედი ღარიბია ცილებით და მდიდარია ნახშირწყლებით.ამ შრეს კაფსულას უწოდებენ.პროტოპლასტი ეწოდება ბაქტერიულ უჯრედში შემავალ ნივთიერებათ ჯამს.პროტოპლაზი დაფარულია ციტოპლაზმური მემბრანით,რომელსაც კავშირი აქვს ნივთიერებების შერჩევით გამთარიანობის უნარი.ციტოპლაზმა არის გამჭირვალე ოდნავ ბლანტი წყლიანი,იგი შეიცავს მრავალ ორგანულ ნივთიერებებს,მინერალურ ნივთიერებებს,წყალს.ისინი ძირითადად უჯრედის სამარაგო საკვებ ნივთიერებერს წაროადგენენ.

ბირთვი-ბაქტერიულ უჯრედს მკვეთრად გამორჩეული ბირთვი არ გააჩნია,წლების მანძილზე ეს საკიტხი პრობლემურ საკითხად რჩბოდა.ბაქტერიულ უჯრედს ცალკე გამოყოფილი ბირთვი არ გააჩნია,ხოლო უჯრედში არსებული ბირთვის ბუნება ძლიან რთულია.

ბაქტერიებს გააჩნიათ წამწამები და სპორები.სპორები მათი თავდაცვის საშვალებაა ხოლო წამწამებით ისინი გადაადგილდებიან ისინი პლოტოპლაზმური ძფებია და მიკროსკოპშჳც ნათლად ჩანს,წამწამების კავშირი პლოტოპლაზმასტან არაა მტკიცე და მათი მოშორება შეილება,ამიტ უჯრედი არ წყვეტს არსებობას,მხოლოდ მოძრაობის უნარს კარგავს იგი.