ბიოსფერო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
| ხაზი 5: | ხაზი 5: | ||
ბიოსფეროს ზედა საზღვარი [[ზღვა|ზღვის]] დონიდან დაახლოებით 6 კილომეტრს აღწევს. ამ სიმაღლეზე ჯერ კიდევ შეუძლიათ არსებობა [[ქლოროფილი]]ს შემცველ [[მცენარე|მცენარეებს]]. ბიოსფეროს ქვედა საზღვარი ვრცელდება 2–3 [[კმ]] სიღრმეზე [[ხმელეთი]]ს პირობებში და 1–2 კმ–ის სიღრმეზე [[ოკეანე|ოკეანის]] ფსკერიდან. |
ბიოსფეროს ზედა საზღვარი [[ზღვა|ზღვის]] დონიდან დაახლოებით 6 კილომეტრს აღწევს. ამ სიმაღლეზე ჯერ კიდევ შეუძლიათ არსებობა [[ქლოროფილი]]ს შემცველ [[მცენარე|მცენარეებს]]. ბიოსფეროს ქვედა საზღვარი ვრცელდება 2–3 [[კმ]] სიღრმეზე [[ხმელეთი]]ს პირობებში და 1–2 კმ–ის სიღრმეზე [[ოკეანე|ოკეანის]] ფსკერიდან. |
||
ბიოსფეროს ერთ–ერთი დამახასიათებელი თავისებურებაა [[ნივთიერება|ნივთიერების]] წრებრუნვა მის ცოცხალ და არაცოცხალ ნაწილებს შორის . ამ პროცესს მნიშვნელოვანი [[ენერგია]] ესაჭიროება |
ბიოსფეროს ერთ–ერთი დამახასიათებელი თავისებურებაა [[ნივთიერება|ნივთიერების]] წრებრუნვა მის ცოცხალ და არაცოცხალ ნაწილებს შორის . ამ პროცესს მნიშვნელოვანი [[ენერგია]] ესაჭიროება. ამ ენერგიის წყაროა [[მზე]]. |
||
მზის ენერგია ნივთიერებათა ორ წრებრუნვას უზრუნველყოფს – დიდს, ანუ [[გეოლოგიური წრებრუნვა|გეოლოგიურს]] და მცირეს, ანუ [[ბიოლოგიური წრებრუნვა|ბიოლოგიურს]]. დიდი წრებრუნვის მაგალითია [[წყალი|წყლის]] მიმოქცევა, რომელიც გულისხმობს [[დედამიწა|დედამიწის]] ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე დაბრუნებას [[ნალექი]]ს სახით. [[ოკეანე|ოკეანიდან]] მეტი [[წყალი]] [[აორთქლება|ორთქლდება]], ვიდრე ბრუნდება. ხმელეთზე პირიქით, მეტი [[ნალექი]] გამოიყოფა, რომლის ნაწილი [[მდინარე|მდინარეებში]], იქიდან კი ოკეანეებში ჩაედიენება. |
მზის ენერგია ნივთიერებათა ორ წრებრუნვას უზრუნველყოფს – დიდს, ანუ [[გეოლოგიური წრებრუნვა|გეოლოგიურს]] და მცირეს, ანუ [[ბიოლოგიური წრებრუნვა|ბიოლოგიურს]]. დიდი წრებრუნვის მაგალითია [[წყალი|წყლის]] მიმოქცევა, რომელიც გულისხმობს [[დედამიწა|დედამიწის]] ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე დაბრუნებას [[ნალექი]]ს სახით. [[ოკეანე|ოკეანიდან]] მეტი [[წყალი]] [[აორთქლება|ორთქლდება]], ვიდრე ბრუნდება. ხმელეთზე პირიქით, მეტი [[ნალექი]] გამოიყოფა, რომლის ნაწილი [[მდინარე|მდინარეებში]], იქიდან კი ოკეანეებში ჩაედიენება. |
||
| ხაზი 12: | ხაზი 12: | ||
[[ადამიანი]] ბიოსფეროს განვითარების გარკვეულ ეტაპზე წარმოიშვა და მას [[ნოოსფერო]] ანუ შეგნების სფერო ჰქვია. |
[[ადამიანი]] ბიოსფეროს განვითარების გარკვეულ ეტაპზე წარმოიშვა და მას [[ნოოსფერო]] ანუ შეგნების სფერო ჰქვია. |
||
==ლიტერატურა== |
|||
==რესურსები ინტერნეტში== |
|||
{{ესკიზი-ბიოლოგია}} |
{{ესკიზი-ბიოლოგია}} |
||
{{ბუნება}} |
{{ბუნება}} |
||
20:14, 23 აგვისტო 2011-ის ვერსია
ბიოსფერო (ინგ. biosphere,ბერძ. bios სიცოცხლე და sphaira სფერო) — დედამიწის თხელი ფენა, სადაც არსებობს და ვითარდება სიცოცხლე. ტერმინი „ბიოსფერო“ პირველად გამოჩენილმა ფრანგმა ნატურალისტმა ჟან ბატისტ ლამარკმა გამოიყენა, ხოლო მწყობრი სწავლება ბიოსფეროს შესახებ მხოლოდ მე–20 საუკუნის დასაწყისში შეიქმნა. მისი ავტორია რუსი მეცნიერი ვლადიმერ ვერნადსკი.
თანამედროვე ბიოსფერო მოიცავს ლითოსფეროს, ანუ დედამიწის ქერქს;ჰიდროსფეროს ანუ დედამიწის წყლიან გარსს და ატმოსფეროს ანუ პლანეტის აიროვან გარსს.
ბიოსფეროს ზედა საზღვარი ზღვის დონიდან დაახლოებით 6 კილომეტრს აღწევს. ამ სიმაღლეზე ჯერ კიდევ შეუძლიათ არსებობა ქლოროფილის შემცველ მცენარეებს. ბიოსფეროს ქვედა საზღვარი ვრცელდება 2–3 კმ სიღრმეზე ხმელეთის პირობებში და 1–2 კმ–ის სიღრმეზე ოკეანის ფსკერიდან.
ბიოსფეროს ერთ–ერთი დამახასიათებელი თავისებურებაა ნივთიერების წრებრუნვა მის ცოცხალ და არაცოცხალ ნაწილებს შორის . ამ პროცესს მნიშვნელოვანი ენერგია ესაჭიროება. ამ ენერგიის წყაროა მზე.
მზის ენერგია ნივთიერებათა ორ წრებრუნვას უზრუნველყოფს – დიდს, ანუ გეოლოგიურს და მცირეს, ანუ ბიოლოგიურს. დიდი წრებრუნვის მაგალითია წყლის მიმოქცევა, რომელიც გულისხმობს დედამიწის ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას და მის დედამიწაზე დაბრუნებას ნალექის სახით. ოკეანიდან მეტი წყალი ორთქლდება, ვიდრე ბრუნდება. ხმელეთზე პირიქით, მეტი ნალექი გამოიყოფა, რომლის ნაწილი მდინარეებში, იქიდან კი ოკეანეებში ჩაედიენება.
ცოცხალი ორგანიზმის გაჩენასთან ერთად, დიდ ანუ გეოლოგიური წრებრუნვის წიაღში ჩაისახა მცირე, ანუ ბიოლოგიური წრებრუნვა. ბიოლოგიური წრებრუნვისათვის დამახასიათებელია ორგანული ნივთიერებების წარმოქმნა და დაშლა. ეს პროცესი ხორციელდება ქიმიური ელემენტების მიმოცვლით ცოცხალ ორგანიზმებს შორის.
ადამიანი ბიოსფეროს განვითარების გარკვეულ ეტაპზე წარმოიშვა და მას ნოოსფერო ანუ შეგნების სფერო ჰქვია.
ლიტერატურა
რესურსები ინტერნეტში
| ||||||||||||||||||||
