გველგესლასებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის

გველგესლასებრნი
	ფაილი:Vipera-aspis-aspis-1.jpg; ასპისებური გველგესლა (Vipera aspis aspis)
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:	ცხოველები
ტიპი:	ქორდიანები
კლასი:	ქვეწარმავლები
რიგი:	ქერცლიანები
ქვერიგი:	გველები
ოჯახი:	გველგესლასებრნი
ლათინური სახელი
	Viperidae
ITIS	174294
NCBI	8689
EOL	8116
FW	38156

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

16:29, 22 ივლისი 2011-ის ვერსია

გველგესლასებრნი (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აქვთ მოკლე, მოძრავად შესახსრებული ზედა ყბის ძვალი და მის წინა კიდეზე ერთი ან ორი დიდი კბილი, რომელთა მილები შხამიან ჯირკვლებს უკავშირდება. უმრავლესობის თვალის გუგა ვერტიკალურია. სუნთქვის ორგანოა ე. წ. ტრაქეული ფილტვი. ცნობილია გველგესლასებრთა 10 გვარი, რომელშიც გაერთიანებულია 60-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში (მადაგასკარის გარდა). ცხოვრობენ მიწაზე, ხეებსა და სოროებში. აქტიურობენ მეტწილად საღამო ხანს და ღამით. გაღიზიანებულები სპირალურად ეხვევიან, იბერებიან, ძლიერ სისინებენ და ელვის სისწრაფით ესხმიან თავს მსხვერპლს. გველგესლასებრნი ძირითადად იკვებებიან მცირე ზომის მღრღნელებით, პატარა ფრინველებით და ხვლიკეპბით, ზოგნი - მწერებით. უმრავლესობა კვერცხცოცხლადმშობია. საკუთრივ გველგესლას (Vipera) გვარში 11-13 სახეობაა, რომელთაგან საქართველოში გვხვდება ოთხი სახეობა ველის გველგესლა (Vipera ursini), კავკასიური გველგესლა (Vipera kaznakovi), ცხვირრქოსანი გველგესლა (Vipera ammodytes) და გიურზა, რომელიც თავის მონათესავეთა შორის ყველაზე დიდია. აფრიკული გველგესლას (Bitis) გვარი აერთიანებს 8-10 სახეობას. ეფას გვარის სახეობები გავრცელებულია ჩრდილოეთ აფრიკაში, სახმრეთ-დასავლეთ და დასავლეთ ტრამალებში. მიწის გველგესლას (Atractaspis) გვარის სახეობები უმეტესად აფრიკაში ბინადრობენ. გველგესლასებრთა, მაგ. Bitis-ის შხამი საზიანოა ადამიანისათვის - შლის სისხლის წითელ უჯრედებს, აზიანებს ნერვულ სისტემას. მრავალი სახეობის ნაკბენი სახიფათოა ცხოველისთვისაც. გველგესლასებრთაგან მიღებულ გველის შხამს მედიცინაში იყენებენ.

ლიტერატურა

ჯანაშვილი ა., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 138.

@@ ხაზი 16: / ხაზი 16: @@
 | არეალის ლეგენდა =
 }}
+'''გველგესლასებრნი''' (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აქვთ მოკლე, მოძრავად შესახსრებული ზედა ყბის ძვალი და მის წინა კიდეზე ერთი ან ორი დიდი კბილი, რომელთა მილები შხამიან ჯირკვლებს უკავშირდება. უმრავლესობის თვალის გუგა ვერტიკალურია. სუნთქვის ორგანოა ე. წ. ტრაქეული ფილტვი. ცნობილია გველგესლასებრთა 10 გვარი, რომელშიც გაერთიანებულია 60-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში (მადაგასკარის გარდა). ცხოვრობენ მიწაზე, ხეებსა და სოროებში. აქტიურობენ მეტწილად საღამო ხანს და ღამით. გაღიზიანებულები სპირალურად ეხვევიან, იბერებიან, ძლიერ სისინებენ და ელვის სისწრაფით ესხმიან თავს მსხვერპლს. გველგესლასებრნი ძირითადად იკვებებიან მცირე ზომის მღრღნელებით, პატარა ფრინველებით და ხვლიკეპბით, ზოგნი - მწერებით. უმრავლესობა [[კვერცხცოცხლადშობა|კვერცხცოცხლადმშობია]]. საკუთრივ [[გველგესლა]]ს (Vipera) გვარში 11-13 სახეობაა, რომელთაგან საქართველოში გვხვდება ოთხი სახეობა ველის გველგესლა (Vipera ursini), [[კავკასიური გველგესლა]] (Vipera kaznakovi), [[ცხვირრქოსანი გველგესლა]] (Vipera ammodytes) და [[გიურზა]], რომელიც თავის მონათესავეთა შორის ყველაზე დიდია. აფრიკული გველგესლას (Bitis) გვარი აერთიანებს 8-10 სახეობას. ეფას გვარის სახეობები გავრცელებულია ჩრდილოეთ აფრიკაში, სახმრეთ-დასავლეთ და დასავლეთ ტრამალებში. მიწის გველგესლას (Atractaspis) გვარის სახეობები უმეტესად აფრიკაში ბინადრობენ. გველგესლასებრთა, მაგ.    Bitis-ის შხამი საზიანოა ადამიანისათვის - შლის სისხლის წითელ უჯრედებს, აზიანებს ნერვულ სისტემას. მრავალი სახეობის ნაკბენი სახიფათოა ცხოველისთვისაც.  გველგესლასებრთაგან მიღებულ [[გველის შხამი|გველის შხამს]] მედიცინაში იყენებენ.
-'''გველგესლასებრნი''' (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აერთიანებს 4 ქვეოჯახს.
+==ლიტერატურა==
+*{{ქსე|3|138|ჯანაშვილი ა.}}
-==ქვეოჯახები==
-{|cellspacing=0 cellpadding=2 border=1 style="border-collapse: collapse;"
-!bgcolor="#f0f0f0"|ქვეოჯახი<ref name="ITIS">{{ITIS|ID=174294|taxon=Viperidae|year=2006|date=10 აგვისტო}}</ref>
-!bgcolor="#f0f0f0"|ტაქსონის ავტორი<ref name="ITIS"/>
-!bgcolor="#f0f0f0"|გვარი<ref name="ITIS"/>
-!bgcolor="#f0f0f0"|სახეობები<ref name="ITIS"/>
-!bgcolor="#f0f0f0"|სახელწოდება
-!bgcolor="#f0f0f0"|გავრცელების არეალი
-|-
-|[[Azemiopinae]]
-|Liem, მარქსი & რაბი, [[1971]]
-|align="center"|1
-|align="center"|1
-|ფეას გველგესლა
-|style="width:40%"|[[მიანმარი]], სამხრეთ-აღმოსავლეთი [[ტიბეტი]] სამხრეთ [[ჩინეთი|ჩინეთის]] გასწვრივ (ფუჯიენი, [[გუანსი-ჯუანი]], [[ძიანსი]], [[გუიჯოუ]], [[სიჩუანი]], [[იუნანი]], [[ზეჯიანგი]]) სამხრეთ [[ვიეტნამი|ვიეტნამამდე]].
-|-
-|[[Causinae]]
-|[[ედვარდ დრინკერ კოპი|კოპი]], 1859
-|align="center"|1
-|align="center"|6
-|ღამის გველგესლები
-|[[აფრიკა|აფრიკა]], [[საჰარა|საჰარის უდაბნოს]] გამოკლებით.
-|-
-|[[ჩხრიალა გველისებრნი]]
-|[[ნიკოლას მაიკლ ოპელი|ოპელი]], [[1811]]
-|align="center"|18
-|align="center"|151
-|ღრმულთავიანები, ჩხრიალა გველისებრნი
-|სამხრეთ [[ევროპა|ევროპიდან]] მოყოლებული აღმოსავლეთით [[აზია|აზიის გავლით]] [[იაპონია|იაპონიამდე]], [[ტაივანი]], [[ინდონეზია]], [[ინდოეთი]] და [[შრი-ლანკა]]. სამხრეთ [[კანადა|კანადიდან]] მოყოლებული  სამხრეთით [[მექსიკა|მექსიკისა]] და [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური ამერიკის]] გავლით [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] კონტინენტის სამხრეთ ნაწილამდე.
-|-
-|[[გველგესლები]]
-|[[ნიკოლას მაიკლ ოპელი|ოპელი]], [[1811]]
-|align="center"|66
-|ნამდვილი გველგესლები
-|ევროპა, აზია და აფრიკა.
-|-
-|}
-ცენტრალური გვარი = ''[[გველგესლა]]'' - ლაურენტი, [[1768]]
-{{სქოლიოს სია}}
 [[კატეგორია:გველგესლასებრნი|*]]
 [[კატეგორია:შხამიანი გველები]]