ქვემო ქართლის მხარე

ქვემო ქართლის მხარე
ადმინისტრაციული ცენტრი	რუსთავი
სახელმწიფო რწმუნებული	დავით კირკიტაძე
რეგიონის კოდი	GE-KK
ადმინისტრაციული ერთეული	6 +1 ქალაქი
ფართობი	6,528 კმ²
მოსახლეობის რაოდენობა	381,146 (2002)

მხარე აღმოსავლეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ-გეოგრაფიული პროვინციების ქვემო ქართლის და თრიალეთის ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-KK. ქვემო ქართლის მხარე ში მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები:

1. ქალაქი რუსთავი;
2. ბოლნისის მუნიციპალიტეტი;
3. გარდაბნის მუნიციპალიტეტი;
4. დმანისის მუნიციპალიტეტი;
5. თეთრი წყაროს მუნიციპალიტეტი;
6. მარნეულის მუნიციპალიტეტი;
7. წალკის მუნიციპალიტეტი.

ქვემო ქართლის უმეტესი ნაწილი თბილისიდან სამხრეთით მდებარეობს. მისი საზღვრები ძირითადად ემთხვევა ისტორიული პროვინციის საზღვრებს, თუმცა აერთიანებს გარე კახეთის ნაწილსაც (კუხეთი და გარდაბანი). ჩრდილოეთი და დასავლეთი საზღვრები მიუყვება თრიალეთისა და სამსარის ქედებს. სამხრეთიდან ესაზღვრება აზერბაიჯანისა და სომხეთის რესპუბლიკები.

ზოგადი ცნობები

ქვემო ქართლი საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ეკონომიკური მხარეა. მას თბილისის შემდეგ, მეორე ადგილი უკავია სამრეწველო პროდუქციის წარმოების მხრივ. მხარის ფართობი შეადგენს 6528 კვ.კმ–ს, რაც საქართველოს საერთო ფართობის 10%-ია. საქართველოს მხარეებს შორის ქვემო ქართლს ფართობით მე-4 ადგილი უკავია, ხოლო მოსახლეობით მე-3. მოსახლეობა — 497 ათასს, მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ–ზე — 76 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი რუსთავი. მხარეში 353 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:

• ქალაქი — 7: რუსთავი, ბოლნისი, გარდაბანი, დმანისი, თეთრი წყარო, მარნეული, წალკა;
• დაბა — 8: დიდი ლილო, კოჯორი, კაზრეთი, მანგლისი, თამარისი, შაუმიანი, ბედიანი, თრიალეთი;
• სოფელი — 338.

ადგილობრივი მმართველობა

მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: ქალაქის მერია — 1, რაიონის გამგეობა — 6, სადაბო საკრებულო — 8, სოფლის საკრებულო — 86. მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე, რომელიც შემოღებულ იქნა 1994 წლის ოქტომბერში, დღემდე მუშაობდნენ:

• 1994 — ლევან მამალაძე;
• 2003 — ზურაბ მელიქიშვილი;
• 2004 — იოსებ მაზმიშვილი;
• 2004 — ზურაბ მელიქიშვილი (მეორეჯერ);
• 2008 — დავით კირკიტაძე.

ეკონომიკა

მხარეს თავისი გეოგრაფიული მდებარეობის გამო კარგი სატრანსპორტო კავშირები აქვს. აქ გადის სომხეთისა და აზერბაიჯანის რესპუბლიკებთან დამაკავშირებელი საავტომობილო და სარკინიგზო მაგისტრალები. მთავარი სამრეწველო ქალაქებია რუსთავი და მარნეული. მხარე საქართველოს საერთო საწარმოო მოცულობის 15-20%–ს იძლევა.

ღირსშესანიშნაობები

მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:

• ბოლნისის სიონი
• ფიტარეთის მონასტერი
• ბირთვისის ციხე-სიმაგრე
• დმანისის ნაქალაქარი
• სამშვილდე (ციხე-ქალაქი)

ისტორია

მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:

• ქართლი
• ქვემო ქართლი
• თრიალეთი
• ქართლის სამეფო
• ქართლ-კახეთის სამეფო
• საქართველოს ისტორია

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური ვებ–გვერდი