იტალიის სერია A

სერია ა
დაარსდა
1898
ქვეყანა
იტალია
გუნდების რაოდენობა
20
ბოლო ჩემპიონი
ინტერი
ყველაზე წარმატებული კლუბი
იუვენტუსი
ვებსაიტი
სერია ა

სერია A, ახლა ცნობილი, როგორც Seria A TIM ტელეკომ იტალია მობაილთან სპონსორობის გამო — პროფესიონალური საფეხბურთო ჩემპიონატი კლუბებისთვის, რომლებიც განტავსებული არიან იტალიური საფეხბურთო ლიგის სისტემის თავზე. ლიგა 1929 წლიდან მოქმედებს.

ფორმატი

2004/2005 წლის სეზონიდან სერია ა-ს გათამაშებაში მონაწილეობას იღებს 20 გუნდი. საფეხბურთო სეზონის განმავლობაში (აგვისტო-მაისი) ყველა კლუბი 2-ჯერ ხვდება ერთმანეთს: ერთი თამაში იმართება პირველი გუნდის მოედანზე, ხოლო მეორე თამაში შესაბამისად მეორე გუნდის მოედანზე. ამგვარად სეზონის განმავლობაში კლუბი მართავს 38 მატჩს (19-ს პირველ წრეში, Andata და მეორე 19-ს მეორეში Ritomo). შეხვედრების მიმდევრობა ორივე წრეში იდენტურია.

კლუბები გამარჯვებისათვის იღებენ 3 ქულას, 1 ქულა ეძლევათ ფრედ დამთავრების შემთხვევაში, ხოლო წაგებული გუნდი უქულოდ რჩება. თუ კლუბები დააგროვებენ ქულათა ერთი და იმავე რაოდენობას, ამ შემთხვევაში ადგილები გადანაწილდება გატანილი და გაშვებული ბურთების რაოდენობით. ჩემპიონატში ყველაზე მეტი ქულების მოპოვების შემთხვევაში კლუბი გამოცხადება გათამაშების გამარჯვებულად. 3 გუნდი, რომლებიც ჩემპიონატს ცხრილის ბოლო ნაწილში დაასრულებენ (მე-18, მე-19, მე-20 ადგილებზე), დაქვეითდებიან იტალიის ჩემპიონატის ქვედა ლიგაში, სერია ბ-ში.

სერია ა-ს 4 საუკეთესო კლუბი, რომელიც დაიკავებს 1-დან მე-4 ადგილებს, ავტომატურად მონაწილეობას იღებს ჩემპიონთა ლიგის გათამაშებაში. აქედან პირველი 3 კლუბი ტურნირში ერთვება ჯგუფური ეტაპიდან, ხოლო მეოთხე კლუბი ასპარეზობას იწყებს ჩემპონთა ლიგის III საკვალიფიკაცო რაუნდში, რომელსაც ჯგუფრ ეტაპზე მოსახვედრად მოუწევს ორმატჩიანი დაპირისპირება სხვა კლუბთან. მე-5 და მე-6 ადგილების დაკავების შემთხვევაში კლუბს უფლება ეძლევა მონაწილეობა მიიღოს ევროპის ლიგაში. ამავე ტურნირში მონაწილეობის უფლება ეძლევა იტალიის თასის გამარჯვებულს, მაგრამ თუ იტალიის თასის ფინალისტები უკვე მონაწილეობას იღებენ ჩემპიონთა ლიგის ანდა ევროპის ლიგის გათამაშებაში, მესამე ”საგზურის” მფლობელი ხდება ჩემპიონატში მე-7-ე ადგილზე გასული კლუბი.

სკუდეტო

ისტორია

სერია ა-ს ამჟამინდელი ფორმატი სტარტს იღებს 1929 წლიდან. 1898-დან - 1929 წლამდე ჩემპიონატი ტარდებოდა რეგიონალური პრინიციპით, სადაც ყველა რეგიონს საკუთარი გუნდი ჰყავდა. სერია ა-ში კლუბების რაოდენობა ყოველთვის იცვლებოდა,

1934 - 1943, 1967 - 1988 = 16

1929 - 1934, 1952 - 1967, 1988 - 2004 = 18

1946 - 1947, 1948 - 1952, 2004 - დღემდე = 20

1947 - 1948 = 21

სერია ”ა”-ს გათამაშებას ხშირად უწოდებენ ”სკუდეტო”-ს. იტალიის ჩემპიონატის ყველაზე წარმატებულ კლუბად ითვლება ტურინის იუვენტუსი, რომელმაც გათამაშება მოიგო 27-ჯერ; შემდეგ მოდიან ლომბარდიული გრანდები მილანი და ინტერი, რომლებაც 17-17-ჯერ მოიგეს ჩემპიონატი; ჯენოა კი 9-ჯერ გახდა გამარჯვებული. ათჯერ გამარჯვების შემთხვევაში გუნდს ეძლევა უფლება კლუბის ემბლემის (ლოგოს) თავზე ატაროს პატარა ოქროს ვარსკვლავი; ამგვარად იუვენტუსი ფლობს 2 ვარსკვლავს, ხოლო მილანი და ინტერი თითო-თითოს.

სერია ა-ს გამარჯვებულები

წელი	კლუბი	ქალაქი
1898	ჯენოა	გენუა
1899	ჯენოა	გენუა
1900	ჯენოა	გენუა
1901	მილანი	მილანი
1902	ჯენოა	გენუა
1903	ჯენოა	გენუა
1904	ჯენოა	გენუა
1905	იუვენტუსი	ტურინი
1906	მილანი	მილანი
1907	მილანი	მილანი
1908	ვერჩელი	ვერჩელი
1909	ვერჩელი	ვერჩელი
1910	ინტერი	მილანი
1911	პრო ვერჩელი	ვერჩელი
1912	პრო ვერჩელი	ვერჩელი
1913	პრო ვერჩელი	ვერჩელი
1914	კაზალე	კაზალე მონფერატო
1915	ჯენოა	გენუა
1920	ინტერი	მილანი
1921	პრო ვერჩელი	ვერჩელი
1922	პრო ვერჩელი	ნოვე-ლიგურე, ვერჩელი
1923	ჯენოა	გენუა
1924	ჯენოა	გენუა
1925	ბოლონია	ბოლონია
1926	იუვენტუსი	ტურინი
1927	ტორინო	ტურინი
1928	ტორინო	ტურინი
1929	ბოლონია	ბოლონია
1930	ინტერი	მილანი**
1931	იუვენტუსი	ტურინი
1932	იუვენტუსი	ტურინი
1933	იუვენტუსი	ტურინი
1934	იუვენტუსი	ტურინი
1935	იუვენტუსი	ტურინი
1936	ბოლონია	ბოლონია
1937	ბოლონია	ბოლონია
1938	ინტერი	მილანი**
1939	ბოლონია	ბოლონია
1940	ინტერი	მილანი**
1941	ბოლონია	ბოლონია
1942	რომა	რომი
1943	ტორინო	ტურინი
1944	ვიჯილი-დელ-ფუოკო	სპეცია
1946	ტორინო	ტურინი***
1947	ტორინო	ტურინი
1948	ტორინო	ტურინი
1949	ტორინო	ტურინი
1950	იუვენტუსი	ტურინი
1951	მილანი	მილანი
1952	იუვენტუსი	ტურინი
1953	ინტერი	მილანი
1954	ინტერი	მილანი
1955	მილანი	მილანი
1956	ფიორენტინა	ფლორენცია
1957	მილანი	მილანი
1958	იუვენტუსი	ტურინი
1959	მილანი	მილანი
1960	იუვენტუსი	ტურინი
1961	იუვენტუსი	ტურინი
1962	მილანი	მილანი
1963	ინტერი	მილანი
1964	ბოლონია	ბოლონია
1965	ინტერი	მილანი
1966	ინტერი	მილანი
1967	იუვენტუსი	ტურინი
1968	მილანი	მილანი
1969	ფიორენტინა	ფლორენცია
1970	კალიარი	კალიარი
1971	ინტერი	მილანი
1972	იუვენტუსი	ტურინი
1973	იუვენტუსი	ტურინი
1974	ლაციო	რომი
1975	იუვენტუსი	ტურინი
1976	ტორინო	ტურინი
1977	იუვენტუსი	ტურინი
1978	იუვენტუსი	ტურინი
1979	მილანი	მილანი
1980	ინტერი	მილანი
1981	იუვენტუსი	ტურინი
1982	იუვენტუსი	ტურინი
1983	რომა	რომი
1984	იუვენტუსი	ტურინი
1985	ელას ვერონა	ვერონა
1986	იუვენტუსი	ტურინი
1987	ნაპოლი	ნეაპოლი
1988	მილანი	მილანი
1989	ინტერი	მილანი
1990	ნაპოლი	ნეაპოლი
1991	სამპდორია	გენუა
1992	მილანი	მილანი
1993	მილანი	მილანი
1994	მილანი	მილანი
1995	იუვენტუსი	ტურინი
1996	მილანი	მილანი
1997	იუვენტუსი	ტურინი
1998	იუვენტუსი	ტურინი
1999	მილანი	მილანი
2000	ლაციო	რომი
2001	რომა	რომი
2002	იუვენტუსი	ტურინი
2003	იუვენტუსი	ტურინი
2004	მილანი	მილანი
2005	ტიტული არ მინიჭებულა****	—
2006	ინტერი	მილანი
2007	ინტერი	მილანი
2008	ინტერი	მილანი
2009	ინტერი	მილანი
2010	ინტერი	მილანი

* - 1928-1945 წლებში, ინტერის (ინტერნაციონალე) სახელწოდება იყო "ამბროზიანა ინტერი".

** - 1945-1946 წლებში, სერია "ა"-მ და "ბ"-ემ ჩემიონატი ჩაატარეს ორ ჯგუფად, რის შემდეგაც ჩატარდა ფინალური სტადია და ამის შემდეგ გამოვლინდა ჩემპიონი.

**** - 2004-2005 და 2005-2006 წლის სეზონებში, გათამაშება მოიგო იუვენტუსმა, მაგრამ 2006 წლის მაისში კლუბს ორივე ტიტული ჩამოართვეს. 2004-2005 წლის სკუდეტო არავისთვის არ მიუნიჭებიათ. 2005-2006 წლის გამარჯვებულად გამოცხადდა ინტერი.

გამარჯვებული კლუბები

კლუბი	1 ადგილი	2 ადგილი	სეზონი
იუვენტუსი	27	19	1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2005 (лишён), 2006 (лишён)
მილანი	17	14	1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004,
ინტერი	17	13	1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010
ჯენოა	9	4	1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
ტორინო	7	7	1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
ბოლონია	7	4	1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
პრო ვერჩელი	7	1	1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (C.C.I.)
რომა	3	8	1942, 1983, 2001
ლაციო	2	6	1974, 2000
ფიორენტინა	2	5	1956, 1969
ნაპოლი	2	4	1987, 1990
კალიარი	1	1	1970
კაზალე	1	-	1914
ნოვეზე	1	-	1922 (F.I.G.C.)
სამპდორია	1	-	1991
სპეცია	1	1	1944
ვერონა	1	-	1985

გამარჯვებულები რეგიონების მიხედვით

რეგიონი	ტიტული	გამარჯვებული კლუბები
პიემონტი	43	იუვენტუსი (27), პრო ვერჩელი (7), ტორინო (7), კაზალე (1), ნოვეზე (1)
ლომბარდია	34	მილანი (17), ინტერი (17)
ლიგურია	10	ჯენოა (9), სამპდორია (1)
ემილია-რომანია	7	ბოლონია (7)
ბოლონია	5	რომა (3), ლაციო (2)
კამპანია	2	ნაპოლი (2)
ტოსკანა	2	ფიორენტინა (2)
სარდინია	1	კალიარი (1)
ვენეტო	1	ვერონა (1)

გამარჯვებულები ქალაქების მიხედვით

ქალაქი	ტიტული	გამარჯვებული კლუბები
ტურინი	34	იუვენტუსი (27), ტორინო (7)
მილანი	34	მილანი (17), ინტერი (17)
გენუა	10	ჯენოა (9), სამპდორია (1)
ბოლონია	7	ბოლონია (7)
ვერჩელი	7	პრო ვერჩელი (7)
რომი	5	რომა (3), ლაციო(2)
ფლორენცია	2	ფიორენტინა (2)
ნეაპოლი	2	ნაპოლი (2)
კალიარი	1	კალიარი (1)
კაზალე მონფერატო	1	კაზალე(1)
ახალი ლიგურია	1	ნოვეზე(1)
ვერონა	1	ვერონა (1)

ყველა ბომბარდირი

№	სახელი, გვარი	სეზონი	თამაში	გოლი
1.	სილვიო პიოლა	1929-54	537	274
2.	გუნარ ნორდალი	1949-59	291	225
3.	ჯუზეპე მეაცა	1927-47	367	216
4.	ჯოზე ალტაფინი	1958-76	459	216
5.	ფრანჩესკო ტოტი	1993-н.в.	473	207
6.	რობერტო ბაჯო	1985-2004	452	205
7.	კურტ ჰამრინი	1956-71	400	190
8.	ჯუზეპე სინიორი	1991-2004	344	188
9.	გაბრიელ ბატისტუტა	1991-2003	318	184
10.	ჯამპიერო ბონიპერტი	1946-61	444	178
11.	ამადეო ამადეი	1936-56	423	174
12.	ჯუზეპე სავოლდი	1965-82	405	168
13.	ალესანდრო დელ პიერო	1993-н.в.	400	168

შენიშვნა - მუქად მონიშნულნი არიან მოქმედი ფეხბურთელები

საკლუბო რეკორდები

ყველაზე მეტი სეზონი სერია ა-ში

75 – ინტერი ყველაზე მეტი საჩემპიონო ტიტული

27 – იუვენტუსი

ზედიზედ მოგებული ჩემპიონატი

5 – იუვენტუსი (1930/31 - 1934/35) და ტორინო (1942/43 - 1948/49)

ზედიზედ მოგებული მატჩები

17 – ინტერი 2006/07

11 – რომა 2005/06

10 – იუვენტუსი 1931/32

10 – მილანი 1950/51 და 1989/90

10 – ბოლონია 1963/64

ყველაზე მეტი მოგებული მატჩი

1982 – იუვენტუსი

ყველაზე მეტი გატანილი გოლი

1852 – იუვენტუსი (საშუალოდ 1.72 გოლი თამაშში)

ყველაზე მეტი გატანილი გოლი სეზონში

125 – ტორინო 1947-1948

ყველაზე ცოტა გატანილი გოლი

16 – ბარი 1969-1970

ყველაზე მეტი გაშვებული გოლი სეზონში

91 - კაზალე 1933-1934

ყველაზე ნაკლები გაშვებული გოლი

11 – კალიარი 1969-1970

ყველაზე მეტი გამარჯვება სეზონში

30 – ინტერი 2006-07

ყველაზე ცოტა გამარჯვება

1 - ვარეზე 1971/1972 და კატანია 1983/1984

ყველაზე მეტი ფრე სეზონში

22 - მანტოვა 1966/1967

ყველაზე ცოტა ფრე სეზონში

1 – ნაპოლი 1930/1931

ყველაზე მეტი წაგება სეზონში

27 - ვენეცია 1949-1950

ყველაზე ცოტა წაგება სეზონში

0 – პერუჯა 1978/1979 და მილანი 1991/1992.

ინდივიდუალური რეკორდები

მოგებული ჩემპიონატების რაოდენობა

8 ჩემპიონატი

ვირჯინო როზეტა (2 პრო ვერჩელისთან ერთად და 6 იუვენტუსთან)

ჯოვანი ფერარი (5 იუვენტუსთან, 2 ინტერთან, 1 ბოლონიასთან)

ჯუზეპე ფურინო (ყველაიუვენტუსთან)

7 ჩემპიონატი

რობერტო ბეტეგა (ყველაიუვენტუსთან)

ალესანდრო კოსტაკურტა (ყველა მილანთან)

ჩირო ფერარა (2 ნაპოლისთან და 5 იუვენტუსთან)

პაოლო მალდინი (ყველა მილანთან)

გაეტანო შირეა (ყველა იუვენტუსი)

გილერმო გაბეტო (2 იუვენტუსთან და 5 ტორინოსთან)

ალესანდრო დელ პიერო (ყველაიუვენტუსთან) [მოქმედი ფეხბურთელი]

6 ჩემპიონატი

ფრანკო ბარეზი (ყველამილანთან)

რობერტო დონადონი (ყველამილანთან)

გვიდო არა (ყველა პრო ვერჩელისთან)

ედოარდო პასტერი (ყველა ჯენოასთან)

ჯეიმს რიჩარდსონ სპენსილი (ყველა ჯენოასთან)

კლაუდიო ჯენტილე (ყველაიუვენტუსთან)

ანტონიო კაბრინი (ყველაიუვენტუსთან)

ფრანკო კაუზიო (ყველაიუვენტუსთან)

დინო ძოფი (ყველაიუვენტუსთან)

5 ჩემპიონატი

სებასტიანო როსი (ყველამილანთან)

დემეტრიო ალბერტინი (ყველამილანთან)

მაურო ტასოტი (ყველამილანთან)

ლორენცო ბუფონი (4 მილანთან და 1 ინტერთან)

სანდრო სალვადორე (2 მილანთან და 3 იუვენტუსთან)

ალტერ აგარი (ყველა ჯენოასთან)

ჰენრი დეპლსი (ყველა ჯენოასთან)

ჯოვანი ინოჩენტი (ყველა პრო ვერჩელისთან)

პიეტრო ლეონე (ყველა პრო ვერჩელისთან)

ფელის მილანო (ყველა პრო ვერჩელისთან)

ჯუზეპე მილანო (ყველა პრო ვერჩელისთან)

კარლო რამპინი (ყველა პრო ვერჩელისთან)

რენატო ცეზარინი (ყველა იუვენტუსთან)

რაიმუნდო ორსი (ყველაიუვენტუსთან)

უმბერტო კალიგარისი (ყველაიუვენტუსთან)

მარიო ვარლიგენი (ყველაიუვენტუსთან)

ჯამპიერო კომბი (ყველაიუვენტუსთან)

ჯუზეპე გრეზარი (ყველა ტორინოსთან)

ვალენტინო მაცოლა (ყველატორინოსთან)

ფრანკო ოსოლა (ყველატორინოსთან)

ეჟიო ლოიკი (ყველატორინოსთან)

პიეტრო ფერარისი (2 ინტერთან და 3 ტორინოსთან)

ჯამპიერო ბონიპერტი (ყველა[[იუვენტუსი|იუვენტუსთან)

ტარსიზიო ბურგნიჩი (1 [[იუვენტუსი|იუვენტუსთან და 4 ინტერთან)

ანტონელო კუკურედო (ყველაიუვენტუსთან)

ფრანჩესკო მორინი (ყველაიუვენტუსთან)

ლუჩიანო სპინოზი (ყველაიუვენტუსთან)

მარკო ტარდელი (ყველაიუვენტუსთან)

პიეტრო ფანა (3 იუვენტუსთან, 1 ვერონასთან და 1 ინტერთან)

ანტონიო კონტე (ყველა[[იუვენტუსი|იუვენტუსთან)

ალესიო ტაკინარდი (ყველა[[იუვენტუსი|იუვენტუსთან) [მოქმედი ფეხბურთელი]

ჩატარებული თამაშების მიხედვით

(2009 წლის 20 ივლისის მონაცემებით)

ყველაზე მეტი მატჩი

პაოლო მალდინი 647 (1984—2009)

ჯანლუკა პალიუკა 592 (1987—2007)

დინო ძოფი 570 (1961—1983)

პეტრო ვერხოვოდი 562 (1980—2000)

რობერტო მანჩინი 541 (1981—2000)

სილვიო პიოლა 537 (1930—1954)

ენრიკო ალბერტოზი 532 (1959—1980)

ჯანი რივერა 527 (1959—1979)

ჯუზეპე ბერგომი 519 (1981—1999)

ჩირო ფერარა 500 (1985—2005)

სხვა

ყველაზე უხვგოლიანი მატჩი: 12 – მილანი – ატალანტა, 9:3 (1971/72 წ.).

ერთადერთი შეხვედრა, რომელშიც დაფიქსირდა ორნიშნა ანგარიში: ტორინო-ალესანდრია 10:0 (1947/48).

ყველაზე ხანგრძლივი ”მშრალი სერია”(საკუთარ კარში გოლი არ გაუშვია) ჰქონდა მილანის ყოფილ მეკარეს, სებასტიონო როსის - 929 წუთი.

ყველაზე სწრაფი გაძევება: მატჩის 10-ე წამზე, ჯუზეპე ლორენცო (ბოლონია).

რესურსები ინტერნეტში

• ოფიციალური საიტი
• FIGC Official Site