შუმერული ენა

შუმერული ენა
გავრცელებულია	შუმერი (სამხრეთ მესოპოტამია
ოფიციალური სტატუსი	მკვდარი ენა
ლინგვისტური კლასიფიკაცია	იზოლირებული ენა
დამწერლობის სისტემა	ლურსმული დამწერლობა
ენის კოდები	ISO 639-2: sux

ძველი მესოპოტამია
ასირიოლოგია
ქვეყნები / იმპერიები
შუმერი: ურუქი – ური – ერიდუ
ქიში – ლაგაში – ნიფური
აქადის იმპერია: აქადი
ბაბილონი – ისინი – სუზა
ასურეთი: აშური – ნინევია
დურ-შარუქინი – ნიმრუდი
ბაბილონია – ქალდეა
ელამი – ამორიტები
ხურიტები – მითანი
კასიტები – ურარტუ
ქრონოლოგია
შუმერის მეფეები
ასურეთის მეფეები
ბაბილონის მეფეები
ენა
ლურსმული დამწერლობა
შუმერული ენა – აქადური ენა
ელამური ენა – ხურიტული ენა
მითოლოგია
ენუმა ელიში
გილგამეში – მარდუქი

შუმერული ენა — შუმერების ენა, რომელზეც საუბრობდნენ სამხრეთ მესოპოტამიაში ძვ. წ. IV ათასწლეულში. დაახლოვებით ძვ. წ. XX საუკუნეში შუმერული შეცვალა აკადურმა ენამ და იგი მხოლოდ ქურუმების სარიტუალო და მეცნიერულ ენად დარჩა. საბოლოოდ შუმერული ენა ძველი წელთაღრიცხვის ბოლოს გაქრა. შუმერები წერდნენ სველ თიხაზე. შუმერთა იეროგლიფები წააგავდნენ სოლებს, რის გამოც მეცნიერებმა მათ სოლისებრი დამწერლობა (ან ლურსმული) უწოდეს.

ისტორია

შუმერული ენის განვითარების 5 პერიოდს ასხვავებენ.

1. არქაული - ძვ. წ. 3000 - ძვ. წ. 2750
2. ძველი შუმერული - ძვ. წ. 2750 — ძვ. წ. 2136
3. ახალი შუმერული - ძვ. წ. 2136 - ძვ. წ. 1996
4. გვიანდელი შუმერული ანუ ძველბაბილონური შუმერული - ძვ. წ. 1996 - ძვ. წ. 1736
5. პოსტშუმერული - ძვ. წ. 1736 - ძვ. წ. II საუკუნე

დამწერლობა

ძვ. წ. XXVI საუკუნის დოკუმენტი შუმერულ ენაზე

შუმერული ენა უძველესი დამწერლობის მქონე ენაა. შუმერები იყენებდნენ ლურსმულ დამწერლობას.