საქართველოს მმართველთა სია: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

16:10, 20 თებერვალი 2011-ის ვერსია

იბერიის მეფეები

იბერიის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
აზო (არიან-ქართლის მეფის ძე)	დაახ. ძვ. წ. 329 – 305	იბერიის მეფე
ფარნავაზიანთა დინასტია^[1]
ფარნავაზ I	დაახ. ძვ. წ. 305 – ძვ. წ. 240	იბერიის მეფე
საურმაგი	დაახ. ძვ. წ. III საუკუნე	იბერიის მეფე
მირვანი (მირვან ნებროთიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნე	იბერიის მეფე
ფარნაჯობი (ფარნაჯობ; ფარნაჯომ ნებროთიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მფე
არშაკ I (არშაკ არშაკუნიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
არიკი (არიკ; არტაგ არშაკუნიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
ბრატმანი (ბრატმან; ბარტომ არშაკუნიანი) იგივე ფარნავაზ II?	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
მირვან II (მირეან; მირვან ნებროთიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მფე
არსუკი, იგივე არშაკ II (არსუკ; არშაკ ნებროთიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
ადეროკი (როკ; ადერკი არშაკუნიანი)	დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
დაახ. ძვ. წ. II საუკუნის 60 წლისთვის იბერიის სამეფო ორად გაიყო, ერთი მეფე იჯდა არმაზში, მეორე – მცხეთაში. ამ მოვლენას ქართულ იტორიოგრაფიაში ეწოდა "ორმეფობა ქართლში". "მეფეთა ცხოვრების" მიხედვით, მეფე ადერკიმ სიკვდილის წინ სამეფო თავის ორ შვილს გაუყო: ერთს შეხვდა ქალაქი მცხეთა და ქართლი მტკვრის ჩრდილოეთით, მეორეს კი – არმაზი და ქართლი მტკვრის სამხრეთით. სულ იბერიის ტახტზე, "მეფეთა ცხოვრების" თანახმად, მეფეთა 5 წყვილი მჯდარა, "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"-ს თანახმად კი – 6. ბოლო წყვილის – ფარსმან ქველისა და მირდატის ("მოქცევაჲ ქართლისაჲ"-ს მიხედვით როკ და მირდატის) შემდეგ გამეფებულა ადამი და ერთმეფობა კვლავ აღმდგარა.
ორმეფობა^[2]
ქარძამი (ქართამი) და ბრატმანი (ბარტომ)	ძვ. წ. II საუკუნის 60–იანი წ.	იბერიის მეფე
კაოზი (კაოსი) და ფარსმანი	ძვ. წ. II საუკუნის 50–იანი წ.	იბერიის მეფე
არსოკი (აზორკი) და ამაზაერი (არმაზელი)	ძვ. წ. II –I სს–ების მიჯნა	იბერიის მეფე
ამაზასპი და დერუკ (დეროკი)	ძვ. წ. I საუკუნის I ნახ.	იბერიის მეფე
ფარსმან ქველი და ფარსმან ავაზი (ქც–ში – ფარსმან ქველი და მირდატი)	ძვ. წ. I საუკუნის 70–იანი წ.	იბერიის მეფე
როკი და მირდატი (ქც–ში ეს წყვილი არ არის)	ძვ. წ. I საუკუნის ს–ის 70–60–იანი წ.	იბერიის მეფე
ორმეფობის დასასრული
არმაზში გაუქმდა მეფობა და "მცხეთას ოდენ იყო მეფობაჲ".^[3]
არტოკე	ძვ. წ. I საუკუნის] 60–იანი წ.	იბერიის მეფე
ფარნავაზ II	ძვ. წ. I საუკუნის 30–იანი წ.	იბერიის მეფე
მითრიდატე I	ძვ. წ. I საუკუნის 30–იანი წ.	იბერიის მეფე
ფარსმან I	ახ. წ. I საუკუნის 40–50–იანი წ.	იბერიის მეფე
მითრიდატე II	ახ. წ. I საუკუნის 70–იანი წ.	იბერიის მეფე
მითრიდატე III	ახ. წ. I საუკუნის დასაწყისი	იბერიის მეფე
ფარსმან II	II საუკუნის 30–50–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ხსეფარნუგი	II საუკუნის 60–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ღადამი (ადამი)	II საუკუნის დასასრული	იბერიის მეფე
ფარსმან	III საუკუნის დასაწყისი	იბერიის მეფე
ამაზასპ	III საუკუნის 40–იანი წ.	იბერიის მეფე
რევ მართალი	III საუკუნის II ნახ.	იბერიის მეფე
ვაჩე	III საუკუნის II ნახ.	იბერიის მეფე
ბაკურ I (ბაკურ)	III საუკუნის II ნახ.	იბერიის მეფე
მირდატ	III საუკუნის დასასრული, ან IV საუკუნის დასაწყისი	იბერიის მეფე
ასფაგურ	IV საუკუნის 30–40–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ლევ მამაჲ მირეანისი?^[4]	–	იბერიის მეფე?
ქრისტიანი მეფეები
ხოსროიანთა დინასტია
მირიან III	დაახ. IV საუკუნის 40–იანი წ. – 332	იბერიის მეფე
ბაკურ II (ბაკურ რევის ძე; ქ. ცხ–ში – ბაქარ მირიანის ძე)	IV საუკუნის 30–50–იანი წწ. – 332	იბერიის მეფე
თრდატი (თრდატ ძმაჲ ბაკურისი; ქ. ცხ–ში – მირდატ ბაქარის ძე)	IV საუკუნის 60–70–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ვარაზ-ბაკური (ვარაზ–ბაქარი; ასპაკურეს)	IV საუკუნის 70–80–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ბაკურ III (ბაკურ ძჱ თრდატისი)	IV საუკუნის 80–90–იანი წწ.	იბერიის მეფე
ფარსმან V (ფარსმან დისწული თრდატისი)	IV–V საუკუნეების მიჯნა	იბერიის მეფე
მირდატი	V საუკუნის 10–იანი წ.	იბერიის მეფე
უმეფობა	V საუკუნის 10–იანი წლები	–
არჩილ I	V საუკუნის 20–30–იანი წ.	იბერიის მეფე
მირდატ	V საუკუნის 30–50–იანი წ.	იბერიის მეფე
ვახტანგ I გორგასალი	438 – 491	იბერიის მეფე
დაჩი	491 – VI საუკუნის დასაწყისი	იბერიის მეფე
ბაკურ IV	VI საუკუნის 10–იანი წ.	იბერიის მეფე
ფარსმანი	VI საუკუნის 20–იანი წ.	იბერიის მეფე
ფარსმან VI (ფარსმან სხუაჲ)	VI საუკუნის 30–იანი წ.	იბერიის მეფე
ბაკურ	VI საუკუნის 40–იანი წ.	იბერიის მეფე
მეფობის გაუქმების შემდეგ იბერიას ირანის ადმინისტრაციული მოხელე – მარზპანი განაგებს.

VI საუკუნის

ეგრისის (ლაზიკის) მეფეები

ეგრისის (ლაზიკის) მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
გუბაზ I	V ს-ის 50–60-იან წლებში	ეგრისის (ლაზიკის) მეფე
დამნაზე	VI ს-ის I ნახევარში	ეგრისი (ლაზიკის) მეფე
წათე I	VI ს-ის 20-იან წლებში	ეგრისის (ლაზიკის) მეფე
გუბაზ II	VI ს-ის 40–50-იან წლებში	ეგრისი (ლაზიკის) მეფე
წათე II	554 წლის შემდეგ	ეგრისის (ლაზიკის) მეფე

ამ პერიოდში, დღევანდელი აფხაზეთის უდიდესი ნაწილი ეგრისის (ლაზიკის) მეფეთა დაქვემდებარებაში იყო. 562 წლის ბიზანტია –ირანის ზავის შემდეგ ეგრისში სამეფო ხელისუფლება გაუქმდა. ქვეყანას სათავეში ედგნენ მთავრები ტიტულით – "ლაზიკის პატრიკიოსი".

ქართლის ერისმთავრები

VI საუკუნის 70-იან წლებში ქართლში ირანელთა ბატონობა დასრულდა, ქართლის მმართველი გახდა ერისმთავარი.

ქართლის ერისმთავარი
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
გუარამ I (გურგენი?) კურაპალატი	VI ს. 70–90 წ.	ქართლის ერისმთავარი
ჯუანშერ I	590 – 591	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ I	VI –VII ს. მიჯნა	ქართლის ერისმთავარი
ადრნერსე	VII ს. I ნახ.	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ II	VII ს. შუა წ. და II ნახ.	ქართლის ერისმთავარი
ნერსე I	VII საუკუნის II ნახ.	ქართლის ერისმთავარი
არშუშა	VII საუკუნის II ნახ. უკანასკნელი მეოთხედი	ქართლის ერისმთავარი
ვარაზ-ბაკური	VII საუკუნის II ნახ. უკანასკნელი მეოთხედი	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ III	VIII საუკუნის I ნახ.	ქართლის ერისმთავარი
მირი და არჩილი	VIII საუკუნის I ნახ.	ქართლის ერისმთავარი
ჯუანშერ II	VIII საუკუნის 50-60–იანი წლები	ქართლის ერისმთავარი
ადარნასე	VIII საუკუნის 70–იანი წლები	ქართლის ერისმთავარი
ნერსე II	VIII საუკუნის 70-80–იანი წლები	ქართლის ერისმთავარი
სტეფანოზ IV	VIII საუკუნის 80–იანი წლები	ქართლის ერისმთავარი
აშოტ I დიდი კურაპალატი	786 – 813	ქართლის ერისმთავარი

თბილისის ამირები

თბილისის ამირები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
შუაბიანთა დინასტია
ისმაილ იბნ შუაბი	VIII ს.II ნახ.- 813	თბილისის ამირა
მოჰამედ იბნ ათაბი	813 – 829	თბილისის ამირა
ალი იბნ შუაბი	829 – 830	თბილისის ამირა
ისჰაკ იბნ შუაბი (საჰაკი)	830 – 853	თბილისის ამირა
შაბანიანთა დინასტია
მოჰამედ იბნ ხალიდა	853 – 869	თბილისის ამირა
ისე იბნ აშ-შეიხ აშ-შაბანი	869 – 875	თბილისის ამირა
აბრაჰამ შაბანი	875 – 878	თბილისის ამირა
გაბულოცი	878 – 882	თბილისის ამირა
ჯაფარიანთა დინასტია
ჯაფარ I იბნ ალი	882 – 914	თბილისის ამირა
მანსურ იბნ ჯაფარი	914 – 952	თბილისის ამირა
ჯაფარ II იბნ მანსური	952 – 981	თბილისის ამირა
ალი იბნ ჯაფარი	981 – 1011	თბილისის ამირა
ჯაფარ III იბნ ალი	1011 – 1045	თბილისის ამირა
აბდულ-ჰეიჯა იბნ ჯაფარი	1045 – 1062	თბილისის ამირა
სითილ არაბი	1068 – 1080	თბილისის ამირა

1062-1068 და 1080-1122 წლებში თბილისს ქალაქის ბერები განაგებდნენ, ხოლო 1122 წელს თბილისი გაანთავისუფლა დავით IV აღმაშენებელმა.

კახეთის ქორეპისკოპოსები

კახეთის ქორეპისკოპოსი
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ქორეპისკოპოსები
გრიგოლი	787 – 827	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ვაჩე (დაჩი)	827 – 839	კახეთის ქორეპისკოპოსი
სამოელ დონაური	839 – 861	კახეთის ქორეპისკოპოსი
გაბრიელ დონაური	861 – 881	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ფადლა I არევმანელი	881 – 892	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე I არევმანელი	892 – 918	კახეთის ქორეპისკოპოსი
ფადლა II	918 – 929	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე II	929 – 976	კახეთის ქორეპისკოპოსი
დავითი	976 – 1009	კახეთის ქორეპისკოპოსი
კვირიკე III	1009 – 1010	კახეთის ქორეპისკოპოსი

ჰერეთის ("რანთა") მეფეები (893 წლამდე მთავრები)

ჰერეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
სუმბატი	VIII – IX	ჰერეთის მთავარი
საჰლი	IX ს. I ნახ. – დაახ. 853	ჰერეთის მთავარი
ადარნერსე	დაახ. 853 – დაახ. IX ს. III მეოთხედი	ჰერეთის მთავარი
გრიგოლ ჰამამი	დაახ. IX ს. IV მეოთხედი – 897	ჰერეთის მთავარი; მეფე 893 წლიდან
ადარნასე პატრიკი	დაახ. X ს. I მეოთხედი	ჰერეთის მეფე
იშხანიკი	დაახ. X ს. 30–50–იანი წლები	ჰერეთის მეფე
იოანე სენექერიმი	დაახ. X ს. II მეოთხედი	ჰერეთის მეფე

XI ს. დასაწყისში ჰერეთი უკვე სუსტ სახელმწიფოს წარმოადგენს, რომლის დაუფლებისათვის ერთმანეთს ებრძვიან მეზობელი პოლიტიკური ერთეულები. 1008 წელს ჰერეთს იკავებს ერთიანი საქართველოს პირველი მეფე ბაგრატ III (975 –1014). მისი გარდაცვალების შემდეგ ჰერეთი გამოეყო ერთიანი საქართველოს სამეფოს და კახეთთან ერთად შექმნა რანთა და კახთა სამეფო.

ჰერეთ–კახეთის ("რანთა და კახთა") მეფეები

ჰერეთ–კახეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
კვირიკე III დიდი	1014 – 1037	ჰერეთ–კახეთის მეფე
გაგიკი	1037 – 1058	ჰერეთ–კახეთის მეფე
აღსართან I	1058 – 1084	ჰერეთ–კახეთის მეფე
კვირიკე IV	1084 – 1102	ჰერეთ–კახეთის მეფე
აღსართან II	1102 – 1104	ჰერეთ–კახეთის მეფე

ჰერეთ–კახეთის ერთიანი საქართველოს სამეფოსთან შეერთების შემდეგ საქართველოს მეფეთა ტიტულატურას მიემატა ტიტული – "მეფე რანთა და კახთა".

ტაშირ–ძორაგეტის მეფეები

ტაშირ–ძორაგეტის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
მეფე
გურგენი (კორიკე, კვირიკე I)	972 – 991/996	ტაშირ–ძორაგეტის მეფე
დავით I ანჰოლცი (უმიწაწყლო)	991-996 – 1048-1049	ტაშირ–ძორაგეტის მეფე
კვირიკე II	1048-1049 – 1089	ტაშირ–ძორაგეტის მეფე
დავით II და აბასი	1089-ის შემდეგ – 1111-1113	ტაშირ–ძორაგეტის მეფე

ტაშირ–ძორაგეტის სამეფო მოიცავდა თანამედროვე ქვემო ქართლს და სომხეთის ტერიტორიას ბამბაკის ქედის ჩრდილოეთით. ეთნიკური თვალსაზრისით ეს მხარე დასახლებული იყო ქართული და სომხური მოსახლეობით. ქართულ წყაროებში ტაშირ–ძორაგეტს სომხითი ეწოდება, ხოლო სომხურ წყაროებში ვრაც დაშტი (ქართველთა ველი). IX–XI საუკუნეთა მანძილზე აქ მიმდინარეობდა ბრძოლა გავლენისათვის სომხურ და ქართულ სამეფო–სამთავროებს შორის. 1110 წელს დავით IV აღმაშენებელმა სელჩუკებს წაართვა სამშვილდე, 1118 წელს – ლორე, ხოლო 1123 წლისათვის ქვემო ქართლის ყველა ციხე–სიმაგრე უკვე ქართველთა ხელშია. ტაშირის შემოერთებით დასრულებულ იქნა ქართული მიწების გაერთიანების პროცესი ერთიან ფეოდალურ მონარქიად.

აფხაზეთის ერისთავები და მეფეები ^[5]

აფხაზთა სამეფო
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
აფხაზეთის ერისთავები
ანოს	VII ს–ის დასაწყისი	აფხაზეთის ერისთავი
ღოზარ	–	აფხაზეთის ერისთავი
ისტვინე (იუსტინიანე)	–	აფხაზეთის ერისთავი
ფინიკტოს	–	აფხაზეთის ერისთავი
ბარნუკ	–	აფხაზეთის ერისთავი
დიმიტრი (დემეტრე I)	–	აფხაზეთის ერისთავი
თეოდოსი I	–	აფხაზეთის ერისთავი
კოსტანტი (კონსტანტინე I)	–	აფხაზეთის ერისთავი
თეოდორე	–	აფხაზეთის ერისთავი
კოსტანტინე (კონსტანტინე II)	–	აფხაზეთის ერისთავი
ლეონ I	დაახ. 720 - 740	აფხაზეთის ერისთავი
აფხაზეთის მეფეები
ლეონ II	758 – 798	აფხაზეთის მეფე
თეოდოსი II	798 – 825	აფხაზეთის მეფე
დემეტრე II	825 – 861	აფხაზეთის მეფე
გიორგი I აღწეფელი	861 – 868	აფხაზეთის მეფე
იოანე შავლიანი	868 – დაახ. 880	აფხაზეთის მეფე (უზურპატორი)
ადარნასე შავლიანი	დაახ. 880 – 887	აფხაზეთის მეფე (უზურპატორი)
ბაგრატ I	881 - 893	აფხაზეთის მეფე
კონსტანტინე III	893 – 922	აფხაზეთის მეფე
გიორგი II	922 – 957	აფხაზეთის მეფე
ლეონ III	957 – 967	აფხაზეთის მეფე
დემეტრე III	967 – 975	აფხაზეთის მეფე
თეოდოსი თვალდამწვარი	975 – 978	აფხაზეთის მეფე
ბაგრატ III (ერთიანი საქართველოს მეფე)	978 – 1014	აფხაზეთის მეფე

ბაგრატიონთა სახლი

ფაილი:Georgia-Arms.jpg

ბაგრატიონთა გერბი

ტაო კლარჯეთის მმართველები

ქართველთა სამეფო
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ტაო-კლარჯეთის მეფეები
აშოტ I დიდი კურაპალატი	809 – 826	ქართველთა სამთავროს მთავარი
ბაგრატ I კურაპალატი	826 – 876	ქართველთა სამთავროს მთავარი
დავით I კურაპალატი	876 – 881	ქართველთა სამთავროს მთავარი
ადარნასე II კურაპალატი	881 (888) – 923	ქართველთა სამთავროს მთავარი; ქართველთა მეფე 888 წლიდან
დავით II მაგისტროსი	923 – 937	ქართველთა მეფე
ბაგრატ I მაგისტროსი (იგივე ბაგრატ II ერისთავი)	937 – 945	ქართველთა მეფე
უმეფობის ხანა	945 – 958	–
ბაგრატ II (იგივე ბაგრატ III ერისთავთ-ერისთავი)	958 – 994	ქართველთა მეფე
დავით III დიდი კურაპალატი	994 – 1001	ქართველთა მეფე (978 წლიდან – კურაპალატი)

გაერთიანებული საქართველოს მეფეები

მთავარი სტატია: ერთიანი საქართველოს მეფეები.

გაერთიანებული საქართველოს მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
ბაგრატ III	1008 – 1014	საქართველოს მეფე
გიორგი I	1014 – 1027	საქართველოს მეფე
ბაგრატ IV	1027 – 1072	საქართველოს მეფე
გიორგი II	1072 - 1089	საქართველოს მეფე
დავით IV აღმაშენებელი	1089 – 1125	საქართველოს მეფე
დემეტრე I	1125 – 1155	საქართველოს მეფე
დავით V	1155 – 1156	საქართველოს მეფე
დემეტრე I (ხელახლა)	1156	საქართველოს მეფე
გიორგი III	1156 – 1184	საქართველოს მეფე
თამარ მეფე	1184 – 1213	საქართველოს მეფე
გიორგი IV ლაშა	1213 – 1223	საქართველოს მეფე
რუსუდანი	1223 - 1245	საქართველოს მეფე
დავით VI ნარინი (ლიხთ–იმერეთის მეფე 1259 –1293)	1246 – 1259	საქართველოს მეფე
დავით VII ულუ	1246 – 1270	საქართველოს მეფე
დემეტრე II	1270 – 1289	საქართველოს მეფე, ნომინალურად (ფაქტ. აღმ. საქართველოს მეფე)
ვახტანგ II	1289 – 1292	აღმ.საქართველოს მეფე
დავით VIII	1293 – 1311	საქართველოს მეფე, ნომინალურად (ფაქტიურად – აღმ.საქართველოს მეფე; 1302 წლიდან ჯავახეთ–ალასტანის მფლობელი)
ვახტანგ III	1298	საქართველოს მეფე (ფაქტიურად თბილისის და დმანის–სამშვილდის მფლობელი)
გიორგი V ბრწყინვალე	1299	საქართველოს მეფე (ფაქტიურად თბილისის მფლობელი)
ვახტანგ III (ხელახლა)	1302 – 1308	საქართველოს მეფე
გიორგი VI მცირე	1308	საქართველოს მეფე (მამის, დავით VIII–ს სიცოცხლეშივე; რეგენტი – გიორგი V ბრწყინვალე)
გიორგი V ბრწყინვალე	1308 – 1318	საქართველოს მეფის რეგენტი; ფაქტიური მმართველი
გიორგი V ბრწყინვალე (ხელახლა)	1318 – 1346	ერთიანი საქართველოს მეფე (1329 წ–დან)
დავით IX	1346 – 1360	საქართველოს მეფე
ბაგრატ V	1360 – 1393	საქართველოს მეფე
გიორგი VII	1393 – 1407	საქართველოს მეფე
კონსტანტინე I	1407 – 1412	საქართველოს მეფე
ალექსანდრე I	1412 – 1442	საქართველოს მეფე
ვახტანგ IV	1442(43) – 1446	საქართველოს მეფე
გიორგი VIII	1446 – 1466	საქართველოს მეფე

ქართლის, კახეთის, იმერეთის მეფეები და სამცხე-საათაბაგოს მმართველები

ქართლის მმართველები (მეფეები და გურჯისტანის ვალები)

ქართლის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
კონსტანტინე II (საქართველოს ფორმალური მეფე 1466 –1478, ორმეფობის დროს. მოწინააღმდეგე – ბაგრატ VI)	1478 - 1490	ქართლ-იმერეთის მეფე
კონსტანტინე II	1490 - 1505	ქართლის მეფე
დავით X	1505 – 1525	ქართლის მეფე
გიორგი IX	1525 – 1527	ქართლის მეფე
ლუარსაბ I	1527 - 1556	ქართლის მეფე
სიმონ I	1556-1569	ქართლის მეფე
დავით XI (დაუთ–ხანი)	1569 – 1578	ქართლის მეფე
სიმონ I (ხელახლა)	1578-1600	ქართლის მეფე
გიორგი X	1600 – 1606	ქართლის მეფე
ლუარსაბ II	1606 – 1615	ქართლის მეფე
ბაგრატ VII	1615 – 1619	ქართლის მეფე
სიმონ II	1619 – 1631	ქართლის მეფე
თეიმურაზ I	1625 – 1632	ქართლ-კახეთის მეფე
როსტომი (როსტომ-ხანი)	1632 - 1658	ქართლის მეფე
ვახტანგ V	1658 – 1675	ქართლის მეფე
გიორგი XI	1676 - 1688	ქართლის მეფე
ერეკლე I (ნაზარალი–ხანი; რუსეთში: Николай Давыдович)	1688 – 1703	ქართლის მეფე
გიორგი XI (ხელახლა)	1703 - 1709	ქართლის მეფე
ვახტანგ VI	1703-1714	ქართლის ჯანიშინი
ქაიხოსრო	1709 – 1711	ქართლის მეფე
იესე (ალი ყული-ხანი; ოსმალთა სამსახურში – მუსტაფა)	1714 – 1716	ქართლის მეფე
ვახტანგ VI (ხელახლა)	1716-1724	ქართლის მეფე
ბაქარი	1716	ქართლის ჯანიშინი (ვახტანგ VI–ს ირანში ყოფნის დროს)
ბაქარი (შაჰ ნავაზ–ხანი)	1717 – 1719	ქართლის მეფე (ვახტანგ VI–ს ირანში ყოფნის დროს)
იესე (ალი ყული-ხანი; ოსმალთა სამსახურში – მუსტაფა); (ხელახლა)	1724 – 1727	ქართლის ფიქტიური გამგებელი (ვალი), ოსმალობა
ისჰაკ-ფაშა	1727 – 1735	ქართლის გამგებელი (ვალი), ოსმალობა
სეფი-ხანი	1735 - 1744	ქართლ–კახეთის გამგებელი, ყიზილბაშობა
თეიმურაზ II	1744 - 1762	ქართლის მეფე
ერეკლე II	1762 – 1798	ქართლ-კახეთის მეფე
გიორგი XII	1789 – 1800	ქართლ-კახეთის მეფე

1800-1801 წლებში რუსეთმა დაიპყრო ქართლ-კახეთის სამეფო.

კახეთის მმართველები (მეფეები და გურჯისტანის ვალები)

კახეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები
გიორგი I (ერთიანი საქართველოს უკანასკნელი მეფე – გიორგი VIII, 1446 – 1466)	1466 - 1476	კახეთის მეფე
ალექსანდრე I	1476 – 1511	კახეთის მეფე
გიორგი II (ავ–გიორგი)	1511 – 1513	კახეთის მეფე
დავით X ქართლის მეფე	1513 – 1518	ქართლ–კახეთის მეფე
ლევანი	1518 - 1574	კახეთის მეფე
ალექსანდრე II	1574-1601	კახეთის მეფე
დავით I	1601 - 1602	კახეთის მეფე
ალექსანდრე II (ხელახლა)	1602 - 1605	კახეთის მეფე
კონსტანტინე I	1605	კახეთის მეფე
თეიმურაზ I (ქართლ-კახეთის მეფე 1625-1632)	1606 – 1616	კახეთის მეფე
თეიმურაზ I (ხელახლა)	1634-1648	კახეთის მეფე
არჩილ II	1664 – 1675	კახეთის მეფე
დავით II (იმამ–ყული ხანი)	1703 – 1722	კახეთის მეფე
თეიმურაზ II (ქართლის მეფე 1744-1762)	1709-1715	კახეთის გამგებელი
კონსტანტინე II (მაჰმად ყული-ხანი)	1722 – 1732	კახეთის მეფე
თეიმურაზ II (ხელახლა)	1733 - 1744	კახეთის მეფე
ერეკლე II	1744 – 1762	კახეთის მეფე
ერეკლე II	1762 – 1798	ქართლ-კახეთის მეფე
გიორგი XII	1789 – 1800	ქართლ-კახეთის მეფე

1800-1801 წლებში რუსეთმა დაიპყრო ქართლ-კახეთის სამეფო.

იმერეთის მეფეები (1259 - 1810 წლებში)

იმერეთის მეფეები
სახელი	მეფობის წლები	ტიტული
ბაგრატიონები გურიელები დადიანები
დავითი, იგივე დავით VI ნარინი	1259 - 1293	ლიხთ–იმერეთის ფაქტიური მეფე
კონსტანტინე I	1293 – 1327	ლიხთ–იმერეთის მეფე
მიქელი	1327 – 1329	ლიხთ–იმერეთის მეფე
ბაგრატ I	1329 - 1372	შორაპნის ერისთავი
ალექსანდრე I	1372-1387	შორაპნის ერისთავი
ალექსანდრე I	1387-1389	იმერეთის მეფე
გიორგი I	1389 – 1392	იმერეთის მეფე
კონსტანტინე II	1396 - 1401	ლიხთ–იმერეთის მეფე
ბაგრატ II	1463 – 1466	იმერეთის მეფე
ბაგრატ II	1466 – 1478	ქართლ–იმერეთის მეფე
ალექსანდრე II	1484 – 1510	იმერეთის მეფე
ბაგრატ III	1510 – 1565	იმერეთის მეფე
გიორგი II	1565 - 1583	იმერეთის მეფე
ლევანი	1583 – 1590	იმერეთის მეფე
როსტომი	1590 - 1604	იმერეთის მეფე
გიორგი III	1604 - 1639	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე III	1639 - 1660	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV	1660 – 1661	იმერეთის მეფე
ვახტანგი (ჭუჭუნიაშვილი)	1660	იმერეთის მეფე, უზურპატორი
ვამეყ III დადიანი	1660	იმერეთის მეფე, უზურპატორი
არჩილ II	1661 – 1663	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1663 – 1668	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1669 – 1678	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1678 - 1679	იმერეთის მეფე
ბაგრატ IV (ხელახლა)	1679 - 1681	იმერეთის მეფე
გიორგი III გურიელი	1681 – 1683	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე IV	1683 - 1690	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1690 – 1691	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე IV (ხელახლა)	1691 – 1695	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1695 - 1696	იმერეთის მეფე
გიორგი IV გოჩია	1696-1698	იმერეთის მეფე
არჩილ II (ხელახლა)	1698	იმერეთის მეფე
სიმონი	1698 – 1701	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი	1701 – 1702	იმერეთის მეფე
გიორგი V (გიორგი-მალაქია აბაშიძე)	1702 - 1707	იმერეთის ფაქტობრივი მმართველი
გიორგი VI	1703 - 1711	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი (ხელახლა)	1711, ოქტომბერი – 1712, ივნისი	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	1712, ივნისი - 1713	იმერეთის მეფე
მამია III გურიელი (ხელახლა)	1713 – 1714	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	1714 - 1716	იმერეთის მეფე
გიორგი IV გურიელი	1716 – 1719	იმერეთის მეფე
გიორგი VI (ხელახლა)	1719 - 1720	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V	1720 – 1741	იმერეთის მეფე
გიორგი VII	1741	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V (ხელახლა)	1741 – 1746	იმერეთის მეფე
მამუკა	1746 – 1749	იმერეთის მეფე
ალექსანდრე V (ხელახლა)	1749 – 1752	იმერეთის მეფე
სოლომონ I	1752 – 1766	იმერეთის მეფე
თეიმურაზი	1766 - 1768	იმერეთის მეფე
სოლომონ I (ხელახლა)	1768-1784	იმერეთის მეფე
დავით II	1784- 1789	იმერეთის მეფე
სოლომონ II	1789 – 1810	იმერეთის მეფე

1810 წელს რუსეთმა დაიპყრო იმერეთის სამეფო.

სამცხის ათაბაგები (1268 - 1790 წლებში)

სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
ჯაყელები
სარგის I	1268 - 1279	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ბექა I	1285 – 1306	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
სარგის II	1306 – 1334	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე I	1334 - 1361	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
შალვა	1372 - 1389	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
აღბუღა I	1389 – 1395	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ივანე II	1391 – 1444	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
აღბუღა II	1444 – 1451	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე II	1451 – 1498	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ქაიხოსრო I	1498 – 1500	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მზეჭაბუკი	1500 – 1515	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ I	1515 - 1518	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე III	1518 – 1535	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ქაიხოსრო II	1535 - 1573	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ყვარყვარე IV	1573 – 1581	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ II	1581 - 1607	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
მანუჩარ III	1607 – 1628	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი

1628 წელს ოსმალეთმა საბოლოოდ შეიერთა სამცხე-საათაბაგო და იმპერიის რიგით საფაშოდ აქცია. 1795 წლამდე მას გამაჰმადიანებული ჯაყელი ფაშები განაგებდნენ.

სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
გამაჰმადიანებული ჯაყელები
საფარ–ფაშა (ბექა)	1628 - 1635	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ–ფაშა I	1635 – 1647	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
როსტომ–ფაშა	1647 – 1659	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ასლან–ფაშა	1659 - 1680	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ–ფაშა II	1680 - 1690	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
სალიმ–ფაშა	1690 – 1701	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ისაყ–ფაშა	1701 – 1741	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იუსუფ–ფაშა III	1741 – 1747	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ჰაჯი აჰმედ–ფაშა	1747 – 1758	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
ჰასან–ფაშა	1758 - 1759 და 1761 - 1767	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
იბრაჰიმ–ფაშა	1759 – 1761	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი
საულეიმან–ფაშა	1767 - 1795	სამცხე-საათაბაგოს ათაბაგი

სამცხე-საათაბაგოს ტერიტორია ნაწილობრივ 1828 წელს დაუბრუნდა საქართველოს და შევიდა რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში.

საქართველო რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში

საქართველოს მმართველები რუსეთის იმპერიაში
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
მთავარმმართველი
კნორინგი	1801 - 1803	მთავარმმართველი
პავლე ციციანოვი	1803 – 1806	მთავარმმართველი
გუდოვიჩი	1806 – 1809	მთავარმმართველი
ტორმასოვი	1520 - 1574	მთავარმმართველი
მარკიზ პაულიჩი	1811 - 1812	მთავარმმართველი
რტიშჩევი	1812 – 1817	მთავარმმართველი
ერმოლოვი	1817 – 1827	მთავარმმართველი
პასკევიჩი	1827 – 1830	მთავარმმართველი
როზენი	1830 – 1837	მთავარმმართველი
ევგენი გოლოვინი	1837 – 1842	მთავარმმართველი
ალექსანდრე ნეიდგარტი	1842 – 1844	მთავარმმართველი
მეფისნაცვლები
მიხეილ ვორონცოვი	1844 - 1854	მეფისნაცვალი
მურავიოვი	1854 – 1856	მეფისნაცვალი
ალექსანდრე ბარიატინსკი	1856 – 1862	მეფისნაცვალი
მიხეილ რომანოვი	1862 - 1882	მეფისნაცვალი
1882–1905 წლების მმართველები
დონდუკოვ-კორსაკოვი	1882 - 1890
შერემეტიევი	1890 – 1896
გოლიცინი	1896 – 1904
ვორონცოვ-დაშკოვი	1904 - 1905
1905–1917 წლების მმართველები
ვორონცოვ-დაშკოვი	1905 - 1915
ნიკოლაი რომანოვი	1915 – 1917

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მმართველები

საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
მთავრობის თავმჯდომარეები
ევგენი გეგეჭკორი	1917 - 1918
აკაკი ჩხენკელი	1918 - 1918	საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე
ნოე ჟორდანია	1918 - 1921	საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე

საბჭოთა საქართველოს მმართველები

საქართველოს სსრ–ის ცკ პირველი მდივნები
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
საქართველოს სსრ–ის ცკ პირველი მდივნები
ბესარიონ ლომინაძე	1922 - 1924	საქართველოს მმართველი
ლავრენტი ქართველიშვილი	1924 – 1930	საქართველოს მმართველი
ლევან ღოღობერიძე	1930	საქართველოს მმართველი
სამსონ მამულია	1930 - 1931	საქართველოს მმართველი
ლავრენტი ბერია	1931 - 1938	საქართველოს მმართველი
კანდიდ ჩარკვიანი	1938 – 1952	საქართველოს მმართველი
აკაკი მგელაძე	1952 – 1953	საქართველოს მმართველი
ალექსანდრე მირცხულავა	1953	საქართველოს მმართველი
ვასილ მჟავანაძე	1953 – 1972	საქართველოს მმართველი
ედუარდ შევარდნაძე	1972 – 1985	საქართველოს მმართველი
ჯუმბერ პატიაშვილი	1985 – 1989	საქართველოს მმართველი
გივი გუმბარიძე	1989 - 1990	საქართველოს მმართველი
ავთანდილ მარგიანი	1990 – 1991	საქართველოს მმართველი
ჯემალ მიქელაძე	1991	საქართველოს მმართველი

საქართველოს რესპუბლიკა

საქართველოს რესპუბლიკა
სახელი	მმართველობის წლები	ტიტული
პრეზიდენტი
ზვიად გამსახურდია	1991 - 1992	პრეზიდენტი
სამხედრო გადატრიალება
ჯაბა იოსელიანი თენგიზ კიტოვანი	1992 - 1992
ედუარდ შევარდნაძე	1992 – 1995
პრეზიდენტი
ედუარდ შევარდნაძე	1995 - 2003	პრეზიდენტი
ნინო ბურჯანაძე	2003 - 2004	პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი
მიხეილ სააკაშვილი	2004 – 2007	პრეზიდენტი
ნინო ბურჯანაძე	2007 წლის ნოემბერი 2008 წლის იანვარი	პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი
მიხეილ სააკაშვილი	2008 წლიდან დღემდე	პრეზიდენტი

საქართველოს მეფეების ფოტო გალერეა

სქოლიო

↑ მეფეთა ძირითად სახელად გატანილია მათი თანამედროვე დაწერილობა, მრგვლოვან ფრჩხილებში კი მოცემულია "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში და "მეფეთა ცხოვრება"–ში მოცემული ვარიანტები, შესაბამისი თანმიმდევრობით.
↑ მეფეთა სახელების ძირითად ვარიანტად გამოტანილია "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში არსებული ფორმები, ხოლო მრგვლოვან ფრჩხილებში მოცემულია "მეფეთა ცხოვრება"–ში დადასტურებილი ფორმები.
↑ კვადრატულ ფრჩხილებში ჩასმულია იმ მეფეთა სახელები, რომლებიც არ იხსენებიან ქართულ საისტორიო წყაროთა ("მოქცევაჲ ქართლისაჲ", "ქართლის ცხოვრება") მეფეთა სიებში, მაგრამ იხსენიებიან ბერძენ და რომაელ ავტოებთან, ან ეპიგრაფიკულ ძეგლებში.
↑ იხსენიება მხოლოდ "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში, როგორც მირიანის (მირეანის) მამა; "მეფეთა ცხოვრების" თანახმად, მირიანის მამა სპარსეთის მეფე ყოფილა.
↑ აფხაზეთის ერისთავთა სია ანოსიდან ლეონ I–მდე შემონახულია X ს–ის ტექსტში – "აფხაზთა მეფეთა დივანი", რომელიც, ტრადიციულად, ერთიანი საქართველოს მეფეს, ბაგრატ III–ს მიეწრება. სხვაგან ამ ერისთავთა სახელები დადასტურებული არ არის. სახელთა ძირითად ფორმად მოტანილია "დივანი"–ს ვერსია, ხოლო ფრჩხილებში – მისი თანამედროვე ვარიანტი.

ლიტერატურა

საქართველოს მეფეები, მ. ლორთქიფანიძის და რ. მეტრეველის რედ., თბ., ნეკერი, 2000

იხილეთ აგრეთვე

თარგი:აფხაზეთის მეფეები და მთავრები

თარგი:საქართველოს მმართველები რუსეთის იმპერიაში

[1] მეფეთა ძირითად სახელად გატანილია მათი თანამედროვე დაწერილობა, მრგვლოვან ფრჩხილებში კი მოცემულია "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში და "მეფეთა ცხოვრება"–ში მოცემული ვარიანტები, შესაბამისი თანმიმდევრობით.

[2] მეფეთა სახელების ძირითად ვარიანტად გამოტანილია "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში არსებული ფორმები, ხოლო მრგვლოვან ფრჩხილებში მოცემულია "მეფეთა ცხოვრება"–ში დადასტურებილი ფორმები.

[3] კვადრატულ ფრჩხილებში ჩასმულია იმ მეფეთა სახელები, რომლებიც არ იხსენებიან ქართულ საისტორიო წყაროთა ("მოქცევაჲ ქართლისაჲ", "ქართლის ცხოვრება") მეფეთა სიებში, მაგრამ იხსენიებიან ბერძენ და რომაელ ავტოებთან, ან ეპიგრაფიკულ ძეგლებში.

[4] იხსენიება მხოლოდ "მოქცევაჲ ქართლისაჲ"–ში, როგორც მირიანის (მირეანის) მამა; "მეფეთა ცხოვრების" თანახმად, მირიანის მამა სპარსეთის მეფე ყოფილა.

[5] აფხაზეთის ერისთავთა სია ანოსიდან ლეონ I–მდე შემონახულია X ს–ის ტექსტში – "აფხაზთა მეფეთა დივანი", რომელიც, ტრადიციულად, ერთიანი საქართველოს მეფეს, ბაგრატ III–ს მიეწრება. სხვაგან ამ ერისთავთა სახელები დადასტურებული არ არის. სახელთა ძირითად ფორმად მოტანილია "დივანი"–ს ვერსია, ხოლო ფრჩხილებში – მისი თანამედროვე ვარიანტი.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ ხაზი 477: / ხაზი 477: @@
 [[ტაშირ–ძორაგეტის სამეფო]] მოიცავდა თანამედროვე [[ქვემო ქართლი|ქვემო ქართლს]] და [[სომხეთი]]ს ტერიტორიას [[ბამბაკის ქედი]]ს ჩრდილოეთით. ეთნიკური თვალსაზრისით ეს მხარე დასახლებული იყო ქართული და სომხური მოსახლეობით. ქართულ წყაროებში ტაშირ–ძორაგეტს '''სომხითი''' ეწოდება, ხოლო სომხურ წყაროებში '''ვრაც დაშტი''' (ქართველთა ველი). IX–[[XI საუკუნე]]თა მანძილზე აქ მიმდინარეობდა ბრძოლა გავლენისათვის სომხურ და ქართულ სამეფო–სამთავროებს შორის. [[1110]] წელს [[დავით აღმაშენებელი|დავით IV აღმაშენებელმა]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|სელჩუკებს]] წაართვა [[სამშვილდე]], [[1118]] წელს  – [[ლორე]], ხოლო [[1123]] წლისათვის ქვემო ქართლის ყველა ციხე–სიმაგრე უკვე ქართველთა ხელშია. [[ტაშირი]]ს შემოერთებით დასრულებულ იქნა ქართული მიწების გაერთიანების პროცესი ერთიან ფეოდალურ მონარქიად.
+==აფხაზეთის ერისთავები და  მეფეები <ref>აფხაზეთის ერისთავთა სია ანოსიდან ლეონ I–მდე შემონახულია  X ს–ის ტექსტში – "აფხაზთა მეფეთა დივანი", რომელიც, ტრადიციულად, ერთიანი საქართველოს მეფეს, ბაგრატ III–ს მიეწრება. სხვაგან ამ ერისთავთა სახელები დადასტურებული არ არის. სახელთა ძირითად ფორმად მოტანილია "დივანი"–ს ვერსია, ხოლო ფრჩხილებში – მისი თანამედროვე ვარიანტი.</ref>==
-==აფხაზეთის ერისთავები და  მეფეები ==
-<ref>აფხაზეთის ერისთავთა სია ანოსიდან ლეონ I–მდე შემონახულია  X ს–ის ტექსტში – "აფხაზთა მეფეთა დივანი", რომელიც, ტრადიციულად, ერთიანი საქართველოს მეფეს, ბაგრატ III–ს მიეწრება. სხვაგან ამ ერისთავთა სახელები დადასტურებული არ არის. სახელთა ძირითად ფორმად მოტანილია "დივანი"–ს ვერსია, ხოლო ფრჩხილებში – მისი თანამედროვე ვარიანტი.</ref>
-[[Image:Flag of Abazinia.svg|thumb|right|200px|აბაზგიის დროშა{{ფაქტი}}]]
 {| class="wikitable" border="10" cellpadding="10" cellspacing="10"
 |-----