ელექტრონული მიკროსკოპი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 29: ხაზი 29:
1979 წელს [[ციურიხში]] [[გერდომ ბინიგომისა]] და [[ჰაირნიხ რორერმა]] გამოიგონეს დამასკანირებელი გვირაბისებური ელექტრონული მიკროსკოპი. ეს მიკროსკოპი აგებულებით მარტივია, მაგრამ იგი განსაზღვრავს ატომის შეთავსებას ზედაპირთან. თავიანთი ქმნილებისთვის ბონინგემმა და რორერმა (ე. რუსკასთან ერთად) მიიღეს ნობელიის პრემია ფიზიკის დარგში.
1979 წელს [[ციურიხში]] [[გერდომ ბინიგომისა]] და [[ჰაირნიხ რორერმა]] გამოიგონეს დამასკანირებელი გვირაბისებური ელექტრონული მიკროსკოპი. ეს მიკროსკოპი აგებულებით მარტივია, მაგრამ იგი განსაზღვრავს ატომის შეთავსებას ზედაპირთან. თავიანთი ქმნილებისთვის ბონინგემმა და რორერმა (ე. რუსკასთან ერთად) მიიღეს ნობელიის პრემია ფიზიკის დარგში.


[[http://www.google.ge/imgres?imgurl=http://1.bp.blogspot.com/_qsjN8mXesIM/S8X1nwriBbI/AAAAAAAAAHU/NPJUX7XHv00/S226/computer-microscope.jpg&imgrefurl=http://warhead--19.blogspot.com/2010_03_01_archive.html&usg=__YLMQ2K_wCd9Y9KfHSNIMykWqGco=&h=226&w=193&sz=13&hl=ka&start=21&zoom=1&tbnid=VfYTSd-uOlCiQM:&tbnh=129&tbnw=100&prev=/images%3Fq%3D%25E1%2583%2594%25E1%2583%259A%25E1%2583%2594%25E1%2583%25A5%25E1%2583%25A2%25E1%2583%25A0%25E1%2583%259D%25E1%2583%259C%25E1%2583%25A3%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598%2B%25E1%2583%259B%25E1%2583%2598%25E1%2583%2599%25E1%2583%25A0%25E1%2583%259D%25E1%2583%25A1%25E1%2583%2599%25E1%2583%259D%25E1%2583%259E%25E1%2583%2598%26um%3D1%26hl%3Dka%26sa%3DN%26gbv%3D2%26biw%3D1280%26bih%3D582%26tbs%3Disch:10%2C479&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=1079&vpy=241&dur=5300&hovh=180&hovw=154&tx=118&ty=198&ei=hsvJTIfWB4PrOYWMpeUB&oei=7MrJTOaRCMnqOY7DpIkB&esq=5&page=2&ndsp=21&ved=1t:429,r:13,s:21&biw=1280&bih=582.jpg]]


== ელექტრონული მიკროსკოპის გამოყენების სფეროები ==
== ელექტრონული მიკროსკოპის გამოყენების სფეროები ==

19:15, 28 ოქტომბერი 2010-ის ვერსია

ელექტრონული მიკროსკოპი

ელექტრონული მიკროსკოპი — მიკროსკოპს აქვს შესაძლებლობა მიიღოს ობიექტის ძლიერ გადიდებული გამოსახულება ელქტრონების ერთ წერტილში ფოკუსირებისმეშვეობით.

ოპტიკური მიკროსკოპისგან განსხვავებით ელექტრონულ მიკროსკოპში იყენებენ ელექტრონების ნაკადს და მაგნიტურ ან ელექტრონულ ლინზებს.

ზოგიერთი ელექტრონული მიკროსკოპი უზრუნველყოფს გამოსახულების 2 მილიონჯერ გადიდებას, ამავე დროს უნდა გავიხსენოთ რომ საუკეთესო ოპტიკური მიკროსკოპები მხოლოდ 2000-ჯერ ადიდებენ. როგორც ელექტრონულ ასევე ოპტიკურ მიკროსკოპებს შეულიათ განსაზაღვრონ ტალღის სიგრძის დამოკიდებულება.

ელექტრონულ მიკროსკოპებში გამოიყენება ელექტრონული ან მაგნიტური ლინკეზები რათა ვმართოთ ელექტრონები და გავადიდოთ ობიექტის რომელიმე კონკრეტული ადგილი.


ელექტრონული მიკროსკოპის სახეები

  • გამოსახულების ელექტრონული მიკროსკოპი
  • რასტრული ელექტრონული მიკროსკოპი
  • დამასკანირებელი ატომური ძალის ელექტრონული მიკროსკოპი
  • ამრეკლავი ელექტრონული მიკროსკოპი
  • რასტრული ტრანსიმიული ელექტრონული მიკროსკოპი
  • ფოტო წარმომქმნელი ელექტრონული მიკროსკოპი


ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნის ისტორია

თეორიულ თუ პრაქტიკული ფიზიკის წარმატებებს უნდა ვუმადლოდეთ ელექტრონისა და მისი თვისებების აღმოჩენას. ეს დაკავშირებულია ელექტრონული ოპრიკის შექმნის საფუძვლებთან. ჰიპოთეზა ელექტრონის ტალღოვანი ბუნების შესახებ ჯერ კიდევ 1942 წელს წარმოიშვა ლუი დე ბროლის მიერ, ხოლო ექსპერიმენტით დამტკიცებული იქნა 1927 წელს კ.დევისონის(აშშ), ლ.ჯერმერის(აშშ), და ჯ.ტომსონის(ინგლისი) მიერ.

ელექტრონული ლინზის წინასიტყვაობად მიიჩნევა 1930-იან წლებში ელ. მიკროსკოპის გამოგონება და შექმნა, რომელიც ააგეს ტალღური ოპტიკის კანონებით, მაგრამ იყენებდნენ ელექტრული და მაგნიტური წყაროების ფოკუსირებისათვის.

1931-ში რ. რუდენბერგმა მიიღო ტრანსიმიური ელექტრონული მიკროსკოპის სქემა, რომელიც იმავე წელს მ. კნოლმა და ე.რუსკამ ააგო, მაგნიტური ლინზების გამოყენებით. (ე. რუსკა ამ ნამუშევრისთვის გახდა 1968 წელს ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიკის დარგში).

რასტრული ელექტრონული მიკროსკოპი გამოგონებული იქნა 1952 წელს ჩარლზ ოტლის მიერ, მაგრამ მხოლოდ მთელი რიგი ტექნიკური მიღწევების შემდეგ განიხილეს მე-XX საუკუნის 60-იან წლებში. ამ გამოგონებამ დიდი გამოხმაურება ჰპოვა მეცნიერებასა და ტექნიკაში.

1979 წელს ციურიხში გერდომ ბინიგომისა და ჰაირნიხ რორერმა გამოიგონეს დამასკანირებელი გვირაბისებური ელექტრონული მიკროსკოპი. ეს მიკროსკოპი აგებულებით მარტივია, მაგრამ იგი განსაზღვრავს ატომის შეთავსებას ზედაპირთან. თავიანთი ქმნილებისთვის ბონინგემმა და რორერმა (ე. რუსკასთან ერთად) მიიღეს ნობელიის პრემია ფიზიკის დარგში.

[[1]]

ელექტრონული მიკროსკოპის გამოყენების სფეროები

ნახევრად გამტარი და შემნახველი მონაცემები

  • სქემის აღდგენა
  • 3D მეტროლოგია
  • დეფექტური ანალიზი

ბიოლოგია და ბილოგიის დარგები

  • კრიობილოგია
  • ბოჭკოს ლოკალიზაცია
  • ელექტრონული ტომოგრაფია
  • კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპია
  • ტოკსიკოლოგია

ბიოლოგიური წარმოება და ვირუსის ჩატვირთვის მონიტორინგი

  • ნაწილობრივი ანალიზი
  • რაოდენობის ფარმაცევტული კონტროლი
  • ქსოვილის 3D გამოსახულება
  • ვირუსოლოგია
  • მეცნიერული გამოკვლევები
  • მატერიალების კვალიფიკაცია
  • მატერიალებისა და ნიმუშების მომზადება
  • ნანოპროტოტიპების შექმნა
  • ნანომეტროლოგია
  • მოწყობილობის აღწერის ტესტირება და გადაღება

ინდუსტრია

  • მაღალი ხარისხის გამოსახულების შექმნა
  • 2D და 3D მაკრომახასიათებლების მოცილება
  • მაკრონიმუშები ნანომეტრიული მეტროლოგიისათვის
  • პარამეტრების ნაწილობრივი აწყობა და დაშლა
  • დინამიური ექსპერიმენტების აღდგენა
  • ნიმუშების მომზადება
  • სამართლებრივი ექსპერტიზა
  • ქიმია/ნავთობქიმია

ელექტრონული მიკროსკოპის ძირითადი მსოფლიო მწარმოებლები

  • Delong Group
  • FEI Company-აშშ (გაერთიანდა Philips Electron Optics-თან)
  • Focus CMBH-გერმანია
  • Hitachi-იაპონია
  • Nion Company-აშშ
  • JEOL-იაპონია (Japan Electro Optics Laboratory)
  • Tescan-ევროკავშირი
  • Carl Zeiss NTS GMBH-გერმანია