სერგეი ტანეევი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
სერგეი ტანეევი

ბიოგრაფია
დაბ. თარიღი 13 (25) ნოემბერი, 1856[1]
დაბ. ადგილი ვლადიმირი[2] [3] [1]
გარდ. თარიღი 6 (19) ივნისი, 1915[1] (58 წლის)
გარდ. ადგილი Dyudkovo[4] [1] [5]
დასაფლავებულია ნოვოდევიჩიეს სასაფლაო
სერგეი ტანეევი ვიკისაწყობში

სერგეი ივანეს ძე ტანეევი (რუს. Серге́й Ива́нович Тане́ев, გამოითქმის [sʲɪˈrɡej ɪˈvanəvʲɪtɕ tɐˈnʲejɪf]; დ. 25 ნოემბერი, 1856, ვლადიმირი, რუსეთის იმპერია — 19 ივნისი, 1915) — რუსი კომპოზიტორი, პიანისტი, კომპოზიციის მასწავლებელი, მუსიკის თეორიტიკოსი და ავტორი.

ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სერგეი ტანეევი დაიბადა 1856 წლის 25 ნოემბერს ვლადიმირში, რუსეთის იმპერიაში, კულტურულ და ლიტერატურულ თავადაზნაურთა ოჯახში. აგრეთვე კომპოზიტორი იყო მისი შორეული ბიძაშვილი ალექსანდრ ტანეევი, რომლის ქალიშვილი ანა ვირუბოვა „სასამართლოში“ ძალიან გავლენიანი პიროვნება იყო.

მან ფორტეპიანოს გაკვეთილები 5 წლის ასაკში, პირად მასწავლებელთან დაიწყო. 1865 წელს მისი ოჯახი საცხოვრებლად პარიზში გადავიდა. მომდევნო წელს, 8 წლის ტანეევი მოსკოვის კონსერვატორიაში ჩაირიცხა. კონსერვატორიაში მისი ფორტეპიანოს მასწავლებელი ედუარდ ლანჯერი იყო. სწავლის ერთი წლით შეფერხების შემდეგ ტანეევმა ლანჯერის გაკვეთილებზე დასწრება კვლავ განაგრძო. იგი აგრეთვე შეუერთდა ნიკოლოზ ჰარბერტის თეორიის კლასს და რაც მთავარია, პეტრე ჩაიკოვსკის კომპოზიციათა კლასს.[6] 1871 წელს ტანეევი ფორტეპიანოს კონსერვატორიის დამფუძნებელ ნიკოლაი რუბინშტეინთან სწავლობდა.[7]

ტანეევმა სწავლა 1875 წელს დაამთავრა. იგი გახდა კონსერვატორიის ისტორიაში პირველი სტუდენტი, რომელმაც ოქროს მედალი მოიპოვა როგორც კომპოზიციისთვის, ასევე შესრულებისთვის (ფორტეპიანოსთვის). ის ასევე იყო პირველი ადამიანი, რომელსაც მიენიჭა კონსერვატორიის დიდი ოქროს მედალი; მეორე იყო არსენი კორესჩენკო, ხოლო მესამე იყო სერგეი რახმანინოფი.[8] იმ ზაფხულს იგი საზღვარგარეთ რუბინშტეინთან ერთად მოგზაურობდა.[6] ამ წელს აგრეთვე შედგა თავისი დებიუტი, როგორც კონცერტის პიანისტი: მოსკოვში ბრაჰმსის პირველ საფორტეპიანო კონცერტზე უკრავდა. იგი ცნობილი ხდებოდა ბახის, მოცარტისა და ბეთჰოვენის პირადი ინტერპრეტაციებით.[9] 1876 წლის მარტში მევიოლინე ლეოპარდ აუერთან ერთად მან რუსეთში ტური ჩაატარა.[6]

1875 წლის დეკემბერში ტანეევი აგრეთვე იყო მოსკოვის პრემიერის, ჩაიკოვსკის პირველი საფორტეპიანო კონცერტის სოლისტი. იგი აღნიშნულ პოზიციაზე აირჩიეს მას შემდეგ, რაც სამი კვირის უკან გუსტავ კროსმა სანქტ-პეტერბურგში გამართულ რუსულ პრემიერაზე საშინელი წარმოდგენა აჩვენა. ჩაიკოვსკის ძალიან მოეწონა ტანეევის შესრულება; მოგვიანებით მან ტანეევს სთხოვა მეორე საფორტეპიანო კონცერტსა და ფორტეპიანოს ტრიო A მინორში-ის სოლისტი ყოფილიყო.

ტანეევი მცირე ხნით სწავლობდა მოსკოვის უნივერსიტეტში, სადაც იგი გამოჩენილ რუს მწერლებს, მათ შორის ივან ტურგენევსა და მიხეილ სალტკოვ-შჩედრინს გაეცნო. 1876-1877 წლებში დასავლეთ ევროპაში მოგზაურობის დროს იგი შეხვდა ემილ ზოლას, გუსტავ ფლოუბერტის, ცეზარ ფრანკის და კამილა სენ-სანენის.[10]

1878 წელს ჩაიკოვსკი მოსკოვის კონსერვატორიის თანამდებობიდან გადადგა და ჰარმონიის მასწავლებლად ტანეევი დაინიშნა. მოგვიანებით იგი ასწავლიდა ფორტეპიანოსა და კომპოზიციას. 1885-1889 წლებში მსახურობდა როგორც კონსერვატორიის დირექტორი, ხოლო მასწავლებლობას 1905 წლამდე განაგრძობდა.[11] როგორც კომპოზიციის მასწავლებელმა, მან დიდი გავლენა იქონია; მის მოსწავლეებში შედის: ალექსანდრე სკრიაბინი, სერგეი რახმანინოფი, იაკობ ვეინბერგი, რეინჰოლდ გლიერი, პოლ ჯონი, ჯულიუს კონუსი და ნიკოლაი მედტნერი. პოლიფონიური ურთიერთქმედება რახმანინოვისა და მედტნერის მუსიკაში უშუალოდ ტანეევის სწავლებიდანაა. სკრიაბინი, თავის მხრივ, დაშორდა ტანეევის გავლენას.[12]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Bakst, James, A History of Russian-Soviet Music (New York: Dodd, Mean & Company, 1966, 1962).
  • Belina, Anastasia. "The Master of Moscow", in International Piano Magazine, January–February 2007, pp. 62–65.
  • Brown, David (ed.) Stanley Sadie, "Taneyev, Sergey Ivanovich", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Second Edition, 29 vols. (London: Macmillan, 2001). ISBN 1-56159-239-0.
  • Brown, David, Tchaikovsky: The Crisis Years, 1874-1878, (New York: W.W. Norton & Company, 1983).
  • Hanson, Lawrence and Hanson, Elisabeth, Tchaikovsky: The Man Behind the Music (New York: Dodd, Mead & Company).
  • Leonard, Richard Anthony, A History of Russian Music (Westport, Connecticut: Greenwood Press, Publishers, 1977, 1957).
  • Poznansky, Alexander, Tchaikovsky Through Others' Eyes (Russian Music Series) (Indiana University Press, 1999).
  • Rimsky-Korsakov, Nikolai, Letopis Moyey Muzykalnoy Zhizni (St. Petersburg, 1909), published in English as My Musical Life (New York: Knopf, 1925, 3rd ed. 1942).
  • Swan, Alfred J., Russian Music and Its Sources in Chant and Folk-Song (New York: W.W. Norton & Company, 1973). თარგი:Oclc.
  • Warrack, John, Tchaikovsky (New York: Charles Scribner's Sons, 1973).
  • Beattie Davis, Richard, "The Beauty of Belaieff" (G Clef Publishing, 2007).

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Sergey Taneyev,Cantata "John of Damascus" YouTube-ზე - Netherlands Radio Philharmonic Orchestra and Choir, cdr. Vasily Petrenko
  • Review დაარქივებული 2007-09-28 საიტზე Wayback Machine. of concert performance of 'Oresteia' (St. Petersburg, 2006).
  • Sergei Taneyev String Quartet No.2 & String Quintets Opp.14 & 16 sound-bites and biographical information
  • Article Sergei Taneyev: Tchaikovsky's Heir or the Russian Bach?
  • Turgenev and Taneyev
  • Taneyev — უფასო ნოტები მუსიკალური ნოტების საერთაშორისო ბიბლიოთეკის პროექტის საიტზე (IMSLP)
  • სერგეი ტანეევი — უფასო ნოტები Choral Public Domain Library-ზე (ChoralWiki)
  •  „Tanjeff, Serge Ivanovitch“ . ენციკლოპედია ამერიკანა. 1920. დამოწმებას აქვს ცარიელი უცნობი პარამეტრ(ებ)ი: |HIDE_PARAMETER15=, |HIDE_PARAMETER13=, |HIDE_PARAMETER2=, |HIDE_PARAMETER21=, |HIDE_PARAMETER8=, |HIDE_PARAMETER17=, |HIDE_PARAMETER20=, |HIDE_PARAMETER5=, |HIDE_PARAMETER7=, |HIDE_PARAMETER4=, |HIDE_PARAMETER22=, |HIDE_PARAMETER16=, |HIDE_PARAMETER19=, |HIDE_PARAMETER18=, |HIDE_PARAMETER6=, |HIDE_PARAMETER9=, |HIDE_PARAMETER10=, |HIDE_PARAMETER11=, |HIDE_PARAMETER1=, |HIDE_PARAMETER23=, |HIDE_PARAMETER14=, |HIDE_PARAMETER3=, და |HIDE_PARAMETER12= (დახმარება)

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  2. ↑ Танеев Сергей Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ Г. Риман Танеев // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — Москва: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 3. — С. 1246–1247.
  4. ↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  5. ↑ Grove Music Online — OUP. — ISBN 978-1-56159-263-0
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 Brown, New Grove, 18:558.
  7. ↑ Bakst, James, A History of Russian-Soviet Music (New York: Dodd, Mead & Company, 1966, 1962), 244.
  8. ↑ Sergei Rachmaninoff, Bertensson, Leyda, Satina
  9. ↑ Leonard, Richard Anthony, A History of Russian Music (Westport, Connecticut: Greenwood Press, Publishers, 1977, 1957), 244.
  10. ↑ Bakst, 244-245.
  11. ↑ Bakst, 244.
  12. ↑ Bakst, 245.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=სერგეი_ტანეევი&oldid=4324185“-დან