მარიო ვარგას ლიოსა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მარიო ვარგას ლიოსა
ესპ. Mario Vargas Llosa
დაბადების თარიღი 28 მარტი, 1936(1936-03-28)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] (88 წლის)
დაბადების ადგილი არეკიპა, პერუ
საქმიანობა რომანისტი, დრამატურგი, პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი, ესეისტი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, უნივერსიტეტის პროფესორი, პროზაიკოსი, დრამატურგი, ფილოსოფოსი, პუბლიცისტი, მწერალი[7] და კინორეჟისორი[9]
ენა ესპანური ენა
მოქალაქეობა  ესპანეთი
 პერუ
 დომინიკელთა რესპუბლიკა[10]
ალმა-მატერი სან-მარკოსის ეროვნული უნივერსიტეტი, მადრიდის კომპლუტენსეს უნივერსიტეტი, ლეონსიო პრადოს სამხედრო აკადემია, Colegio La Salle და Q5777167?
Magnum opus The Time of the Hero, The Green House და Conversation in the Cathedral
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[11] [12], ასტურიის პრინცის ლიტერატურული პრემია, რენის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[13] , რომულო გალიეგოსის პრემია, პლანეტის პრემია, მარიანო დე კავიას პრემია, მარია მურს კაბოს პრემია, გერმანიის წიგნის ვაჭრობის მშვიდობის პრემია[14] , ჩინო დელ დუკას პრემია[15] , მიგელ დე სერვანტესის პრემია, მენენდეს პელაიოს საერთაშორისო პრემია, ირვინგ კრისტოლის პრემია, გრინცანე კავურის პრემია, კარლოს ფუენტესის პრემია, იერუსალიმის პრემია, კონგრესის ბიბლიოთეკის ცოცხალი ლეგენდა[16] , საპატიო ლეგიონის ორდენის კავალერი, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ორდენის კომანდორი[17], ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[18] , honorary doctor of the University of Alicante, Ortega y Gasset Awards[19] , Grand Cross, Special Class of the Order of the Sun of Peru, Order of Christopher Columbus, Orden de la Independencia Cultural Rubén Darío[20] , ავსტრიის საპატიო ნიშანი „მეცნიერებისა და ხელოვნებისთვის“, Commander of the Order of the Aztec Eagle, Order of Vasco Núñez de Balboa, Caonabo de Oro Award[20] , Freedom Prize, სან-მარკოსის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctorate of the University of Valladolid[21] , gold Medal of the Community of Madrid[22] , ბორდო III-ის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[23] , გრანადის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[24] , Viareggio-Versilia International Prize[25] , honorary doctorate of the University of Murcia[26] , ლას-პალმას-დე-გრან-კანარიის საპატიო დოქტორი[27] , Premio Biblioteca Breve, Castilian Narrative Critic Award, Castilian Narrative Critic Award, National Culture Award, Pablo Neruda Order of Artistic and Cultural Merit[28] , ფორმენტორის პრემია, სენტ-ლუისის ლიტერატურული პრემია, Premio Ceppo Pistoia, Q17651535?, წიგნების კრიტიკოსთა წრის ეროვნული პრემია, Q9052823?[29] , Scanno Prize, honorary doctor of the Katholieke Universiteit Leuven, ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, მექსიკის ნაციონალური ავტონომიური უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctor from the NOVA University Lisbon, Orden al Mérito Docente y Cultural Gabriela Mistral, Don Quijote Journalism Prize[30] , honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru, honorary doctorate of the University of Burgos[31] , Grand Cross of the Order of Boyacá[32] , honorary doctor of the University of Miami[33] , honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University[34] და doctor honoris causa from the University of Pau[35]
მეუღლე ხულია ურკიდი და Patricia Llosa Urquidi
პარტნიორ(ებ)ი ისაბელ პრეისლერი[36]
შვილ(ებ)ი ალვარო ვარგას ლიოსა და მორგანა ვარგას ლიოსა
ნათესავ(ებ)ი Luis Llosa
ხელმოწერა
საიტი mvargasllosa.com

ხორხე მარიო ვარგას ლიოსა (ესპ. Jorge Mario Pedro Vargas Llosa დ.28 მარტი, 1936) — პერუელი მწერალი, პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი, ესეისტი და 2010 წელს ნობელის პრემიის ლაურეატი. ლიოსა ამჟამად პრინსტონის უნივერსიტეტში მიწვეული პროფესორია. მარიო ვარგას ლიოსა ლათინური ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი რომანისტი და ესეისტია. ზოგიერთ კრიტიკოსის აზრით, მან ლათინოამერიკელთაგან ყველაზე დიდი გავლენა მოახდინა საერთაშორისო საზოგადოებრიობაზე. 2010 წელს ნობელის პრემია „სიძლიერის სტრუქტურის მისეული შედგენისა და ინდივიდუალური წინააღმდეგობის, ამბოხისა და გამარჯვების მკვეთრი სურათებისთვის“ მიანიჭეს.

სწორედ მან, 1990 წელს, მექსიკის ტელევიზიის ეთერით განაცხადა, რომ „მექსიკაში აბსოლუტური დიქტატურაა“. ეს განცხადება მომდევნო ათწლეულში ფრთოსან ფრაზად იქცა და მსოფლიო შემოიარა.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მარიო ვარგას ლიოსა 1936 წლის 28 მარტს, საშუალოშემოსავლიან ოჯახში დაიბადა პერუს პროვინცია არეკიპაში. ის ერთადერთი შვილია ერნესტო ვარგას მალდონადოსა და დორა ლუისა ურეტას ოჯახში (დორა ავტობუსის მძღოლად მუშაობდა. ის კრეოლური ოჯახიდან იყო). ოჯახი მომავალი მწერლის დაბადებამდე რამდენიმე თვით ადრე დაინგრა. მარიოს დაბადებიდან მოკლე ხანში მამამისმა განაცხადა, რომ გერმანელ ქალთან ჰქონდა ურთიერთობა. შედეგად, მარიოს ორი ნახევარძმა - ენრიკე და ერნესტო - ჰყავს.

ბიბლიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რომანები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ქალაქი და ძაღლები (1963)
  • საუბარი კათედრალში (1969)
  • დეიდა ხულია (1977)
  • ბოლო ჟამის ომი (1981)
  • ვაცის ნადიმი (2000)
  • ცუდი გოგოს ოინები (2006)
  • ხუთი კუთხე (2016)

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Armas Marcelo, J. J. (2002), Vargas Llosa, el vicio de escribir, Madrid: Alfaguara, ISBN 84-204-4286-0
  • Boland, Roy; Harvey, Sally (1988), Mario Vargas Llosa: From Pantaleón y las visitadoras to Elogio de la madrastra, Auckland: Antipodas, the Journal of Hispanic Studies of the University of Auckland / VOX/AHS, ISBN 0-9597858-1-7
  • Booker, M. Keith (1994), Vargas Llosa Among the Postmodernists, Gainesville, FL: University Press of Florida, ISBN 0-8130-1248-1
  • Campos, Jorge; Oviedo, Jose Miguel (1981), Vargas Llosa y su Guerra del fin del mundo, Madrid: Taurus Ediciones, ISBN 84-306-2131-8

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Deutsche Nationalbibliothek Record #118803964 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  2. SNAC — 2010.
  3. filmportal.de — 2005.
  4. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  5. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  6. Roglo — 1997. — 9000000 ეგზ.
  7. 7.0 7.1 The Fine Art Archive — 2003.
  8. Munzinger Personen
  9. Person Profile // კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა — 1990.
  10. https://www.lanacion.com.ar/lifestyle/datos-curiosos-historias-quien-fue-saraza-nid2463015/
  11. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/2010/
  12. https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  13. https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000733028
  14. https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/alle-preistraeger-seit-1950/1990-1999/mario-vargas-llosa
  15. http://www.fondation-del-duca.fr/prix-mondial
  16. https://www.loc.gov/about/awards-and-honors/living-legends/mario-vargas-llosa/
  17. https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438
  18. https://www.hu-berlin.de/de/ueberblick/menschen/ehrungen/ehrendoktor
  19. Concedidos los premios de EL PAÍS de 1999
  20. 20.0 20.1 https://www.cervantes.es/bibliotecas_documentacion_espanol/biografias/berlin_mario_vargas_llosa_premios.htm
  21. http://www.uva.es/export/sites/uva/1.lauva/1.15.doctoreshonoriscausa/index.html
  22. https://www.bocm.es/boletin/CM_Seccion_BOCM/2015/04/24/BOCM-20150424.PDF
  23. http://www.u-bordeaux-montaigne.fr/fr/universite/decouvrir-bordeaux-montaigne/histoire-d-universite.html
  24. http://archivo.ugr.es/pages/trabajosdocumentos/honoriscausa
  25. http://www.premioletterarioviareggiorepaci.it/premi/vincitori/2-Premio%20Internazionale%20Viareggio-Versilia
  26. https://www.um.es/web/universidad/doctores-honoris-causa/mario-vargas-llosa
  27. https://www.ulpgc.es/rectorado/doctores-honoris-causa-ulpgc
  28. https://www.cooperativa.cl/noticias/cultura/premios/ministerio-de-las-culturas-entrego-orden-al-merito-pablo-neruda-a-mario/2018-05-02/182415.html
  29. http://elcomercio.pe/espectaculos/684772/noticia-video-vivo-siga-condecoracion-mario-vargas-llosa-palacio-gobierno
  30. https://www.agenciaefe.es/premio-don-quijote-2/
  31. https://www.ubu.es/unidad-de-protocolo/doctorado-honoris-causa-2016-inaki-gabilondo-mario-vargas-llosa
  32. https://www.larepublica.co/ocio/presidente-duque-da-la-orden-de-boyaca-a-mario-vargas-llosa-2888995
  33. https://commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.html
  34. http://www.univ-paris3.fr/les-docteurs-honoris-causa-de-la-sorbonne-nouvelle--90298.kjsp
  35. https://collections.univ-pau.fr/pub/index.php/Detail/occurrences/22
  36. https://www.hola.com/actualidad/20190403140000/isabel-preysler-mario-vargas-llosa-comienzo-relacion/