იოგურტი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
იოგურტი

იოგურტი - რძის ბაქტერიული შედედებისას მიღებული პროდუქტია. ძროხის რძე საყოველთაოდ არის ხელმისაწვდომი მთელ მსოფლიოში და, როგორც ასეთი, არის ყველაზე ხშირად გამოყენებული იოგურტის დასამზადებლად. წყლის კამეჩის, თხის, ფუტკრის, აქლემისა და იაკის რძე ასევე ფართოდ გამოიყენება იოგურტის საწარმოებლად, იმ რეგიონებში, სადაც ამ სახის პირუტყვი ჰყავთ. ეს შეიძლება იყოს პასტერიზებული ან უმი რძისგან დამზადებული პროდუქტი. ყველა სახის რძე სხვადასხვა სახის იოგურტს წარმოქმნის.

იოგურტის წარმოების მიზნით, რძე ჯერ თბება, ჩვეულებრივ, დაახლოებით 85 ° C (185 ° F), რძის ცილების დენატურაციის მიზნით, რათა მათ არ შექმნან ხაჭო. გათბობის შემდეგ რძეს აცივებენ დაახლოებით 45 ° C -მდე (113 ° F). [1]

ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტერმინი იოგურტი თურქული სიტყვისგან, იოღურთისგან (yoğurt) მომდინარეობს. ის დაკავშირებულია ზმნასთან იოღურმაქ (yoğurmak), რაც მოზელვას, შედედებას ნიშნავს.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

წყლის კამეჩის რძით დამზადებული იოგურტი

იოგურტის წარმოშობა უცნობია, მაგრამ ფიქრობენ, რომ იგი მესოპოტამიაში გამოიგონეს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 5000 წელს. [2] ძველ ინდურ ჩანაწერებში იოგურტისა და თაფლის კომბინაციას "ღმერთების საჭმელს" უწოდებენ. ძველი საბერძნეთის სამზარეულოში შედის რძის პროდუქტი, რომელიც ცნობილია როგორც ოქსიგალა (οξύγαλα), ძალიან ჰგავს იოგურტს. გალენემ (ახ. წ. 129 - დაახლ. 200 / გ. 216) აღნიშნა, რომ ოქსიგალას თაფლთან ერთად მოიხმარდნენ, ისევე როგორც დღეს შესქელებულ ბერძნულ იოგურტს მოიხმარენ. [3] იოგურტი ყველაზე ადრე პლინიუს უფროსმა მოიხსენა, რომელმაც აღნიშნა, რომ გარკვეულმა "ბარბაროსულმა ერებმა" იცოდნენ, როგორ უნდა მიეღოთ ახალი ნივთიერება რძეში მჟავიანობის დამატებით. იოგურტს მოიხმარდნენ მომთაბარე თურქებიც. პირველი წყარო, სადაც მათ მიერ იოგურტის მოხმარებაა აღწერილი მე-11 საუკუნით თარიღდება. [4]

ვარიანტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იოგურტის სახლში მომზადების პროცესი.

დაჰი არის იოგურტი ინდოეთის ნახევარკუნძულიდან, რომელიც გამოირჩევა დამახასიათებელი გემოთი. სიტყვა დაჰი სანსკრიტული სიტყვიდან დადი მომდინარეობს, რაც მჟავე რძეს ნიშნავს. გავრცელებულია ინდოეთის აღმოსავლეთ ნაწილებში, რომელსაც ამზადებენ დაშაქრული რძის დადუღებით. მიუხედავად იმისა, რომ ძროხის რძე ამჟამად იოგურტის ძირითადი ინგრედიენტია, წარსულში ფართოდ იყენებდნენ თხისა და კამეჩის რძესაც.

ჩრდილოეთ ირანში მასტ ჩეკიდე მჟავე იოგურტის სახეობაა. მას ურევენ პესტოს მსგავსი წყალსა და ბალახის პიურეს. ზაფხულში, იოგურტს უმატებენ ყინულის კუბებს და ურევენ კიტრს, ქიშმიშს, მარილს, პილპილს და ხახვს. ასევე აყრიან ტრადიციული სპარსული პურის ხრაშუნა ნაწილებს და სუპის სტილში მიირთმევენ.

ტკბილი ვარიაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლასსი ინდური სასმელია, რომელიც მზადდება თხევადი იოგურტისგან, რომელიც ან დამარილებულია ან ტკბილია შაქრით.იშვიათად ემატება თაფლი და ხილის რბილობი. სოფელში მომზადებული ლასსი მეტად განსხვავებულია, რადგან უმეტეს შემთხვევაში ხილის რბილობს შეიცავს.

მცენარის რძის იოგურტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2000-იან წლებში გამოჩნდა მცენარეული რძის იოგურტების მრავალი სახეობა, რომლებმაც პოპულარობა მალევე მოიპოვეს. მათ შესაქმნელად გამოიყენებოდა სოის რძე, ბრინჯის რძე და ნუშის და თხილის რძე. ძალიან ხშირად გამოიყენება ქოქოსის რძეც. ეს იოგურტები მზადდება სპეციალურად ვეგანებისთვის, მათთვის, ვინც რძის პროდუქტებს არ მიირთმევენ და მცენარეულ პროდუქტებს ანიჭებენ უპირატესობას. [5]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Chandan RC, Kilara A (22 December 2010).Dairy Ingredients for Food Processing . John Wiley & Sons. pp. 1–. ISBN 978-0-470-95912-1.
  2. Tribby D (2009). "Yogurt". In Clark C, et al. (eds.). The Sensory Evaluation of Dairy Products. Springer Science & Business Media. p. 191. ISBN 9780387774084.
  3. Adamson MW (2008). Entertaining from Ancient Rome to the Super Bowl: An Encyclopedia [2 volumes]: An Encyclopedia. ABC-CLIO. p. 9. ISBN 9780313086892. Oxygala, however, a form of yogurt, was eaten and sometimes mixed with honey. Ancient Greek and Roman cuisine did not rely on non-cultured milk products, which can be explained in part because without refrigeration milk becomes sour ...
  4. Ögel B (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş: Türklerde Yemek Kültürü. Kültür Bakanlığı Yayınları. p. 35. Retrieved 11 August 2009.
  5. Barnes A (17 January 2019). "Choosing Dairy-Free In 2019: Chobani Disrupting Yogurt Market With Plant-Based Product". Forbes. Retrieved 30 March 2019.