ეკვატორი

ეკვატორი — წარმოსახვითი გადაკვეთის ხაზი დედამიწის ზედაპირის სიბრტყეზე, პლანეტის ბრუნვის ღერძის პერპენდიკულარულად, რომელიც მის ცენტრს ჭრის. ამგვარად ეკვატორი დედამიწას ჭრის ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნახევარსფეროებად. სხვა პლანეტების და ასტრონომიული სხეულების ეკვატორებიც ანალოგიურად ისაზღვრება.

დედამიწის ეკვატორის სიგრძეა 40 000 კმ.

ეკვატორული ქვეყნები და ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ეკვატორი კვეთს 14 ქვეყნის ტერიტორიას:

კოორდინატები	ქვეყანა, ტერიტორია ან ზღვა	შენიშვნა
0° ჩ. გ. 0° ა. გ. / 0° ჩ. გ. 0° ა. გ. / 0; 0 (Prime Meridian)	ატლანტის ოკეანე	გვინეის ყურე
0°00′ ჩ. გ. 6°31′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 6.517° ა. გ. / 0.000; 6.517 (São Tomé and Príncipe)	სან-ტომე და პრინსიპი	როლაში
0°00′ ჩ. გ. 6°31′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 6.517° ა. გ. / 0.000; 6.517 (Atlantic Ocean)	ატლანტის ოკეანე	გვინეის ყურე
0°00′ ჩ. გ. 9°21′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 9.350° ა. გ. / 0.000; 9.350 (Gabon)	გაბონი
0°00′ ჩ. გ. 13°56′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 13.933° ა. გ. / 0.000; 13.933 (Republic of the Congo)	კონგოს რესპუბლიკა
0°00′ ჩ. გ. 17°46′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 17.767° ა. გ. / 0.000; 17.767 (Democratic Republic of the Congo)	კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა	ეკვატორი გადის ბუტემბოდან სამხრეთით 9 კილომეტრში.
0°00′ ჩ. გ. 29°43′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 29.717° ა. გ. / 0.000; 29.717 (Uganda)	უგანდა	გადის კამპალადან სამხრეთით 32 კილომეტრში.
0°00′ ჩ. გ. 32°22′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 32.367° ა. გ. / 0.000; 32.367 (Lake Victoria)	ვიქტორია	გადის უგანდა-ს ზოგიერთ კუნძულზე.
0°00′ ჩ. გ. 34°00′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 34.000° ა. გ. / 0.000; 34.000 (Kenya)	კენია	გადის კისუმუდან ჩრდილოეთით 6 კილომეტრში
0°00′ ჩ. გ. 41°00′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 41.000° ა. გ. / 0.000; 41.000 (Somalia)	სომალი
0°00′ ჩ. გ. 42°53′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 42.883° ა. გ. / 0.000; 42.883 (Indian Ocean)	ინდოეთის ოკეანე	გადის ჰუვადუს ატოლსა და ფუვამულას ( მალდივი) შორის.
0°00′ ჩ. გ. 98°12′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 98.200° ა. გ. / 0.000; 98.200 (Indonesia)	ინდონეზია	გადის ბატუზე, სუმატრაზე და ლინგის არქიპელაგზე
0°00′ ჩ. გ. 104°34′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 104.567° ა. გ. / 0.000; 104.567 (Karimata Strait)	კალიმანტანი
0°00′ ჩ. გ. 109°09′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 109.150° ა. გ. / 0.000; 109.150 (Indonesia)	ინდონეზია	კარიმატა
0°00′ ჩ. გ. 117°30′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 117.500° ა. გ. / 0.000; 117.500 (Makassar Strait)	მაკასარი
0°00′ ჩ. გ. 119°40′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 119.667° ა. გ. / 0.000; 119.667 (Indonesia)	ინდონეზია	სულავესი
0°00′ ჩ. გ. 120°05′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 120.083° ა. გ. / 0.000; 120.083 (Gulf of Tomini)	ტომინის ყურე
0°00′ ჩ. გ. 124°00′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 124.000° ა. გ. / 0.000; 124.000 (Molucca Sea)	მოლუკის ზღვა
0°00′ ჩ. გ. 127°24′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 127.400° ა. გ. / 0.000; 127.400 (Indonesia)	ინდონეზია	კაიოასა და ჰალმაჰერას კუნძულები
0°00′ ჩ. გ. 127°53′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 127.883° ა. გ. / 0.000; 127.883 (Halmahera Sea)	ჰალმაჰერის ზღვა
0°00′ ჩ. გ. 129°20′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 129.333° ა. გ. / 0.000; 129.333 (Indonesia)	ინდონეზია	კუნძული გებე
0°00′ ჩ. გ. 129°21′ ა. გ. / 0.000° ჩ. გ. 129.350° ა. გ. / 0.000; 129.350 (Pacific Ocean)	წყნარი ოკეანე	გადის ვაიგეოს კუნძულიდან ჩრდილოეთით 570 მეტრში, ინდონეზია გადის არანუკას ატოლიდან სამხრეთით 13 კილომეტრში, კირიბატი გადის კუნძულ ბეიკერიდან სამხრეთით 21 კილომეტრში, აშშ-ის მიმდებარე მცირე კუნძულები
0°00′ ჩ. გ. 91°35′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 91.583° დ. გ. / 0.000; -91.583 (Ecuador)	ეკვადორი	კუნძულ ისაბელაზე, გალაპაგოსის კუნძულები
0°00′ ჩ. გ. 91°13′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 91.217° დ. გ. / 0.000; -91.217 (Pacific Ocean)	წყნარი ოკეანე
0°00′ ჩ. გ. 80°06′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 80.100° დ. გ. / 0.000; -80.100 (Ecuador)	ეკვადორი	გადის კიტოდან ჩრდილოეთით 24 კილომეტრში, მიტად-დელ-მუნდოსთან ახლოს
0°00′ ჩ. გ. 75°32′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 75.533° დ. გ. / 0.000; -75.533 (Colombia)	კოლუმბია	გადის პერუდან ჩრდილოეთით 4,3 კილომეტრში.
0°00′ ჩ. გ. 70°03′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 70.050° დ. გ. / 0.000; -70.050 (Brazil)	ბრაზილია	ბრაზილიის შემდეგ შტატებში: ამაზონასი, რორაიმა, პარა, ამაპა
0°00′ ჩ. გ. 49°20′ დ. გ. / 0.000° ჩ. გ. 49.333° დ. გ. / 0.000; -49.333 (Atlantic Ocean)	ატლანტის ოკეანე

მიუხედავად მისი სახელწოდებისა ეკვატორული გვინეის ტერიტორიაზე არ გადის ეკვატორი, თუმცა მისი კუნძული ანობონი მდებარეობს ეკვატორიდან სამხრეთით 155 კილომეტრში, ხოლო მისი დანარჩენი ტერიტორია მდებარეობს ეკვატორიდან ჩრდილოეთით.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

წყაროები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Moritz, H (September 1980). „Geodetic Reference System 1980“. Bulletin Géodésique. ბერლინი: Springer-Verlag. 54 (3): 395–405. Bibcode:1980BGeod..54..395M. doi:10.1007/BF02521480. (IUGG/WGS-84 data)
Taff, Laurence G (1981). Computational Spherical Astronomy. ნიუ-იორკი: Wiley. ISBN 047106257X. OCLC 6532537. (IAU data)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Equatorial Monuments Around the World