აშშ-ის შტატებისა და ტერიტორიების სია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ამერიკის შეერთებული შტატების რუკა 50 შტატითა და კოლუმბიის ოლქით. 48 შტატი და კოლუმბიის ოლქი ერთმანეთის მოსაზღვრეა, მდებარეობენ მექსიკის ჩრდილოეთით და კანადის სამხრეთით. ალასკა მდებარეობს ჩრდილოეთ ამერიკის ჩრდილო-დასავლეთით, კონტინენტის განაპირა მხარეს, ესაზღვრება იუკონისა და ბრიტანეთის კოლუმბიის ტერიტორიებს. ჰავაის შტატი მდებარეობს წყნარ ოკეანეში. ხოლო პალმირის ატოლი არაა ნაჩვენები რუკაზე.

.

ამერიკის შეერთებული შტატები ფედერალური რესპუბლიკაა, რომელიც შედგება 50 შტატის, ერთი ფედერალური ოლქისა (ვაშინგტონი) და ერთი ინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორიისგან (პალმირის ატოლი).[1] შტატები ქვეყნის ძირითადი ადმინისტრაციული ერთეულებია, რომლებსაც კონსტიტუციით აქვთ მინიჭებული მთელი რიგი უფლებები, როგორებიცაა: შიდასაშტატო კომერციის რეგულირება, არჩევნების ჩატარება, ადგილობრივი თვითმმართველობების შექმნა და კონსტიტუციის ცვლილებების რატიფიცირება. კონსტიტუციის მეათე შესწორების მიხედვით, შტატებს შეუძლიათ გამოიყენონ ყველა უფლება, რომელიც არაა დელეგირებული ფედერალური მთავრობის მიერ.[2] თითოეულ შტატს საკუთარი მთავრობა ჰყავს, რომელიც შედგება აღმასრულებელი, საკანონმდებლო და სასამართლო ნაწილისგან.[3] ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი წარმოდგენილია კონგრესში, ორპალატიან საკანონმდებლო ორგანოში – სენატში (ზემო პალატა) და წარმომადგენელთა პალატაში (ქვედა პალატა).

შტატები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შტატი აბრვ. დედაქალაქი უდიდესი ქალაქი[A][4] შექმნის თარიღი[B] მოსახლეობა
(2013 წლის შეფასება)[5]
მთლიანი ტერიტორია კმ²[C][6] ხმელეთის ფართობი კმ²[C][6] წყლის ფართობი კმ²[C][6] საარჩევნო ოლქების რაოდენობა
ალაბამის დროშა ალაბამა AL მონტგომერი ბირმინგემი 14 დეკემბერი, 1819 4 833 722 135 767 131 170 4597 7
ალასკის დროშა ალასკა AK ჯუნო ანკორიჯი 3 იანვარი, 1959 735 132 1 723 337 1 477 950 245 383 1
არიზონის დროშა არიზონა AZ ფინიქსი ფინიქსი 14 თებერვალი, 1912 6 626 624 295 233 294 207 1026 9
არკანზასის დროშა არკანზასი AR ლიტლ-როკი ლიტლ-როკი 15 ივნისი, 1836 2 959 373 137 733 134 770 2960 4
კალიფორნიის დროშა კალიფორნია CA საკრამენტო ლოს-ანჯელესი 9 სექტემბერი, 1850 38 332 521 423 968 403 466 20 502 53
კოლორადოს დროშა კოლორადო CO დენვერი დენვერი 1 აგვისტო, 1876 5 268 367 269 602 268 432 1171 7
კონექტიკუტის დროშა კონექტიკუტი CT ჰარტფორდი ბრიჯპორტი 9 იანვარი, 1788 3 596 080 14 356 12 541 1816 5
დელავერის დროშა დელავერი DE დოვერი უილმინგტონი 7 დეკემბერი, 1787 925 749 6446 5048 1399 1
ფლორიდის დროშა ფლორიდა FL ტალაჰასი ჯექსონვილი 3 მარტი, 1845 19 552 860 170 312 138 888 31 424 27
ჯორჯიის დროშა ჯორჯია GA ატლანტა ატლანტა 2 იანვარი, 1788 9 992 167 153 910 148 958 4950 14
ჰავაის დროშა ჰავაი HI ჰონოლულუ ჰონოლულუ 21 აგვისტო, 1959 1 404 054 28 314 16 635 11 678 2
აიდაჰოს დროშა აიდაჰო ID ბოისე ბოისე 3 ივლისი, 1890 1 612 136 216 443 214 044 2398 2
ილინოისის დროშა ილინოისი IL სპრინგფილდი ჩიკაგო 3 დეკემბერი, 1818 12 882 135 149 997 143 794 6203 18
ინდიანის დროშა ინდიანა IN ინდიანაპოლისი ინდიანაპოლისი 11 დეკემბერი, 1816 6 570 902 94 327 92 789 1536 9
აიოვის დროშა აიოვა IA დე-მოინი დე-მოინი 28 დეკემბერი, 1846 3 090 416 145 746 144 669 1077 4
კანზასის დროშა კანზასი KS ტოპეკა უიჩიტო 29 იანვარი, 1861 2 893 957 213 099 211 755 1347 4
კენტუკის დროშა კენტუკი[D] KY ფრანკფორტი ლუისვილი 1 ივნისი, 1792 4 395 295 104 656 102 268 2385 6
ლუიზიანის დროშა ლუიზიანა LA ბატონ-რუჟი ახალი ორლეანი 30 აპრილი, 1812 4 625 470 135 658 111 898 23 761 6
მენის შტატის დროშა მენი ME ოგასტა პორტლენდი 15 მარტი, 1820 1 328 302 91 634 79 883 11 751 2
{{{link alias-s}}} დროშა მერილენდი MD ანაპოლისი ბალტიმორი 28 აპრილი, 1788 5 928 814 32 131 25 141 6990 8
მასაჩუსეტსის დროშა მასაჩუსეტსი[E] MA ბოსტონი ბოსტონი 6 თებერვალი, 1788 6 692 824 27 335 20 202 7133 9
მიჩიგანის დროშა მიჩიგანი MI ლანსინგი დეტროიტი 26 იანვარი, 1837 9 895 622 250,488 146 435 104 053 14
მინესოტის დროშა მინესოტა MN სენტ-პოლი მინეაპოლისი 11 მაისი, 1858 5 420 380 225 163 206 233 18 930 8
მისისიპის დროშა მისისიპი MS ჯექსონი ჯექსონი 10 დეკემბერი, 1817 2 991 207 125 438 121 530 3908 4
მისურის დროშა მისური MO ჯეფერსონ-სიტი კანზას-სიტი 10 აგვისტო, 1821 6 021 988 180 540 178 041 2499 8
მონტანის დროშა მონტანა MT ჰელენა ბილინგსი 8 ნოემბერი, 1889 1 015 165 380 832 376 962 3869 1
ნებრასკის დროშა ნებრასკა NE ლინკოლნი ომაჰა 1 მარტი, 1867 1 868 516 200 330 198 973 1357 3
ნევადის დროშა ნევადა NV კარსონ-სიტი ლას-ვეგასი 31 ოქტომბერი, 1864 2 790 136 286 380 284 331 2049 4
{{{link alias-s}}} დროშა ნიუ-ჰემფშირი NH კონკორდი მანჩესტერი 21 ივნისი, 1788 1 323 459 24 214 23 188 1028 2
{{{link alias-s}}} დროშა ნიუ-ჯერსი NJ ტრენტონი ნიუარკი 18 დეკემბერი, 1787 8 899 339 22 592 19 047 3543 12
ნიუ-მექსიკოს დროშა ნიუ-მექსიკო NM სანტა-ფე ალბუკერკე 6 იანვარი, 1912 2 085 287 314 917 314 160 756 3
ნიუ-იორკის დროშა ნიუ-იორკის შტატი NY ოლბანი ნიუ-იორკი 26 ივლისი, 1788 19 651 127 141 297 122 056 19 241 27
{{{link alias-s}}} დროშა ჩრდილოეთი კაროლინა NC როლი შარლოტი 21 ნოემბერი, 1789 9 848 060 139 391 125 920 13 471 13
ჩრდილოეთი დაკოტის დროშა ჩრდილოეთი დაკოტა ND ბისმარკი ფარგო 2 ნოემბერი, 1889 723 393 183 107 178 712 4398 1
ოჰაიოს დროშა ოჰაიო OH კოლუმბუსი კოლუმბუსი 1 მარტი, 1803 11 570 808 116 099 105 830 10 269 16
ოკლაჰომის დროშა ოკლაჰომა OK ოკლაჰომა-სიტი ოკლაჰომა-სიტი 16 ნოემბერი, 1907 3 850 568 181 038 177 660 3377 5
ორეგონის დროშა ორეგონი OR სალემი პორტლენდი 14 თებერვალი, 1859 3 930 065 254 800 248 608 6193 5
{{{link alias-s}}} დროშა პენსილვანია[F] PA ჰარისბერგი ფილადელფია 12 დეკემბერი, 1787 12 773 801 119 279 115 884 3398 18
{{{link alias-s}}} დროშა როდ-აილენდი[G] RI პროვიდენსი პროვიდენსი 29 მაისი, 1790 1 051 511 4002 2678 1320 2
{{{link alias-s}}} დროშა სამხრეთი კაროლინა SC კოლუმბია კოლუმბია 23 მაისი, 1788 4 774 839 82 931 77 858 5076 7
სამხრეთი დაკოტის დროშა სამხრეთი დაკოტა SD პირი სუ-ფოლსი 2 ნოემბერი, 1889 844 877 199 730 196 350 3380 1
{{{link alias-s}}} დროშა ტენესი TN ნეშვილი მემფისი 1 ივნისი, 1796 6 495 978 109 152 106 798 2354 9
ტეხასის დროშა ტეხასი TX ოსტინი ჰიუსტონი 29 დეკემბერი, 1845 26 448 193 695,660 676 588 19 075 36
იუტის დროშა იუტა UT სოლტ-ლეიკ-სიტი სოლტ-ლეიკ-სიტი 4 იანვარი, 1896 2 900 872 219 882 212 819 7063 4
ვერმონტის დროშა ვერმონტი VT მონტპელიერი ბარლინგტონი 4 მარტი, 1791 626 630 24 905 23 872 1036 1
ვირჯინიის დროშა ვირჯინია[H] VA რიჩმონდი ვირჯინია-ბიჩი 25 ივნისი, 1788 8 260 405 110 787 102 279 8508 11
ვაშინგტონის დროშა ვაშინგტონის შტატი WA ოლიმპია სიეტლი 11 ნოემბერი, 1889 6 971 406 184 661 172 120 12 541 10
დასავლეთ ვირჯინიის დროშა დასავლეთი ვირჯინია WV ჩარლსტონი ჩარლსტონი 20 ივნისი, 1863 1 854 304 62 755 62 258 497 3
უისკონსინის დროშა უისკონსინი WI მადისონი მილუოკი 29 მაისი, 1848 5 742 713 169 634 140 269 29 368 8
უაიომინგის დროშა უაიომინგი WY ჩეიენი ჩეიენი 10 ივლისი, 1890 582 658 253 335 251 470 1865 1

ფედერალური ოლქი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აშშ-ის ფედერალური ოლქი
სახელი აბრევიატურა შექმნის თარიღი მოსახლეობა
(2013 წ.)[5]
საერთო ფართობი კმ²-ში [C][6] სახმელეთო ფართობი კმ²-ში [C][6] აკვატორიის ფართობი კმ²-ში [C][6] ადგილი კონგრესში
კოლუმბიის ფედერალური ოლქის დროშა კოლუმბიის ოლქი DC 16 ივლისი, 1790 646 449 176 158 18 1[I]

ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რუკაზე ნაჩვენებია ამერიკის შეერთებული შტატების მიერ კონტროლირებადი ტერიტორიები. აშშ გამოსახულია ლურჯად, დასახლებული ტერიტორიები — მწვანედ, დაუსახლებელი ტერიტორიები — ნარინჯისფრად..

დასახლებული ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აშშ-ის დასახლებული ტერიტორიები
ტერიტორია აბრ. დედაქალაქი მიღებული[7] ტერიტორიული სტატუსი მოსახლეობა (2010 წ.) საერთო ფართობი კმ²-ში [C][8] სახმელეთო ფართობი კმ²-ში [C][8] აკვატორიის ფართობი კმ²-ში [C][8] ადგილი კონგრესში
ამერიკის სამოის დროშა ამერიკის სამოა AS პაგო-პაგო[9] 1900 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 55 519 1505 197 1308 1[I]
გუამის დროშა გუამი GU ჰაგატნა[10] 1899 არაინკორპორირებული ორგანიზებული ტერიტორია 159 358 1479 544 935 1[I]
ჩრდილოეთ მარიანას კუნძულების დროშა ჩრდილოეთ მარიანას კუნძულები[J] MP საიპანი[11] 1986 არაინკორპორირებული ორგანიზებული ტერიტორია 53 883 5118 471 4644 1[I]
პუერტო-რიკოს დროშა პუერტო-რიკო[K] PR სან-ხუანი[12] 1899 არაინკორპორირებული ორგანიზებული ტერიტორია 3 725 789 13 792 8868 4924 1[L]
აშშ-ის ვირჯინის კუნძულების დროშა აშშ-ის ვირჯინის კუნძულები VI შარლოტ-ამალია[13] 1917 არაინკორპორირებული ორგანიზებული ტერიტორია 106 405 1898 347 1551 1[I]

დაუსახლებელი ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აშშ-ის ტერიტორიები არამუდმივი მოსახლეობით
ტერიტორია მიღებული[7] ტერიტორიული სტატუსი[14] სახმელეთო ფართობი
კმ²-ში [M]
კუნძული ბეიკერი 1856 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 2,3[15]
ჰოულენდი 1858 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 1,6[15]
ჯერვისი 1856 არაკოოპერატიული, არაორგანიზებული 5,7[16]
ჯონსტონი 1859 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 2,6[17]
კინგმენის რიფი 1860 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 0,03[18]
მიდუეი[N] 1867 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 7,8[20]
ნავასა 1858 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 7,8[21]
უეიკი[O] 1899 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 6,5[22]
პალმირა[P] 1898 ინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია 3,9[23]

სადავო ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აშშ-ის მიერ მოთხოვნილი, მაგრამ არა კონტროლირებადი ტერიტორიები
ტერიტორია მიღებული[7] ტერიტორიული სტატუსი[24] მოსახლეობა[24] ფართობი კმ²-ში აკონტროლებს[24] ასევე ითხოვს[24]
ბახო-ნუევო[7] 1869 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია
(სადავო სუვერენიტეტი)
0 145[25][Q] კოლუმბიის დროშა კოლუმბია იამაიკის დროშა იამაიკა
ნიკარაგუას დროშა ნიკარაგუა
სერანილა ბანკი[7] 1880 არაინკორპორირებული არაორგანიზებული ტერიტორია
(სადავო სუვერენიტეტი)
0 1200 [26][R] კოლუმბიის დროშა კოლუმბია ჰონდურასის დროშა ჰონდურასი
ნიკარაგუას დროშა ნიკარაგუა

შენიშვნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. The largest city is the city in a state with the largest population in the city proper; metropolitan areas are not considered in this number.
  2. As defined by the United States Constitution. The original 13 states existed as states before the ratification of the constitution under the Declaration of Independence and Articles of Confederation.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 Area figures are rounded to the nearest whole number.
  4. The state of Kentucky is known officially as the Commonwealth of Kentucky.
  5. The state of Massachusetts is known officially as the Commonwealth of Massachusetts.
  6. The state of Pennsylvania is known officially as the Commonwealth of Pennsylvania.
  7. The state of Rhode Island is known officially as the State of Rhode Island and Providence Plantations.
  8. The state of Virginia is known officially as the Commonwealth of Virginia.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 Represented by a non-voting delegate to the House of Representatives.
  10. The Northern Mariana Islands are officially known as the Commonwealth of the Northern Mariana Islands.
  11. Puerto Rico is officially known as the Commonwealth of Puerto Rico.
  12. Represented by a non-voting resident commissioner in the House of Representatives.
  13. The uninhabited territories contain no water area.
  14. Although Midway Atoll lacks a permanent, indigenous population, around 40 United States Fish and Wildlife Service staff and service contractors live on the island at any given time.[19]
  15. Although Wake Island lacks a permanent, indigenous population, the island is populated by around 150 military and civilian contractors, who staff the Wake Island Airfield as well as communications facilities.[22]
  16. Although Palmyra Atoll lacks a permanent, indigenous population, between four and 20 nature conservatory employees, United States Fish and Wildlife Service staff and researchers live on the island at any given time.[19]
  17. This is the approximate figure for the land area of the bank, and does not include the surrounding territorial waters
  18. This figure includes the total land area of the Serranilla Bank and the water area of its lagoon, but not any surrounding territorial waters

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. United States. Oxford Dictionaries. Oxford University Press. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 9, 2015. ციტირების თარიღი: July 10, 2013.
  2. Map Layer Info. National Atlas of the United States. nationalatlas.gov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — სექტემბერი 30, 2014. ციტირების თარიღი: July 11, 2013.
  3. Frequently Asked Questions About the Minnesota Legislature. Minnesota State Legislature. ციტირების თარიღი: July 11, 2013.
  4. State and Local Government Finances and Employment გვ. 284. აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო (2012). ციტირების თარიღი: July 8, 2013.
  5. 5.0 5.1 Table 1. Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2013 (Microsoft Excel). 2013 Population Estimates. აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო, Population Division (December 2013). ციტირების თარიღი: January 12, 2014.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 2010 Census of Population and Housing გვ. 41. აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო (September 2012). ციტირების თარიღი: July 8, 2013.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 Acquisition Process of Insular Areas. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — აპრილი 14, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  8. 8.0 8.1 8.2 2010 Census of Population and Housing გვ. 1. აშშ-ის სტატისტიკური აღწერის ბიურო (September 2012). ციტირების თარიღი: July 8, 2013.
  9. American Samoa. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 21, 2013. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  10. Guam. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 3, 2013. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  11. Northern Mariana Islands. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — მარტი 7, 2017. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  12. Puerto Rico. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 26, 2018. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  13. Virgin Islands. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — აპრილი 26, 2020. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  14. 11025: Nationality. Higher Education Statistics Agency. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  15. 15.0 15.1 Baker Island. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — April 19, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  16. Jarvis Island. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — February 7, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  17. Johnston Island. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — March 14, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  18. Kingman Reef National Wildlife Refuge. United States Fish and Wildlife Service. დაარქივებულია ორიგინალიდან — დეკემბერი 26, 2018. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  19. 19.0 19.1 United States Pacific Islands Wildlife Refuges. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 16, 2017. ციტირების თარიღი: October 10, 2014.
  20. Midway Atoll. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — February 4, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  21. Navassa Island. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — February 4, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  22. 22.0 22.1 Wake Island. The World Factbook. დაარქივებულია ორიგინალიდან — იანვარი 31, 2019. ციტირების თარიღი: October 10, 2014.
  23. Palmyra Atoll. Office of Insular Affairs. დაარქივებულია ორიგინალიდან — January 11, 2012. ციტირების თარიღი: July 9, 2013.
  24. 24.0 24.1 24.2 24.3 Lewis, M.; International Justice. (20 April 2011) When Is an Island Not An Island? Caribbean Maritime Disputes. Radio Netherlands International. ციტირების თარიღი: 2011-05-11.
  25. US Minor Outlying Islands - Bajo Nuevo Bank.
  26. CAYO SERRANILLA.