1789 წლის გენერალური შტატები

1789 წლის გენერალური შტატები
გენერალური შტატების გახსნა ვერსალში, 5 მაისი, 1789. ჩანახატი (1790) Isidore Stanislas Helman-ის მიერ, რომელიც გაკეთებულია Charles Monnet-ის ესკიზის მიხედვით. ეს ჩანახატი იყო ჰელმანის სერიიდან Principales Journées de la Révolution.
უწყების შესახებ
შეიქმნა	5 მაისი, 1789
წინამორბედი უწყება	გენერალური შტატები, 1614
გაუქმდა	27 ივნისი, 1789
მომდევნო უწყება	ეროვნული კრება
იურისდიქცია	საფრანგეთი
მთავარი სამმართველო	Hôtel des Menus-Plaisirs, ვერსალი 48°48′00″ ჩ. გ. 2°07′00″ ა. გ.

1789 წლის გენერალური შტატები (ფრანგ. États Généraux de 1789) იყო საერთო ასამბლეა, რომელიც წარმოადგენდა საფრანგეთის სამ სამთავრო წრეს: სასულიეროებას (პირველი შტატი), არისტოკრატიას (მეორე შტატი) და მოსახლეობის ფართო ფენებს (მესამე შტატი). ეს იყო საფრანგეთის სამეფოს გენერალური შტატების უკანასკნელი შეკრება.

მეფე ლუი XVI-ის მოწვევით შეკრებილი 1789 წლის გენერალური შტატები დაიშალა მაშინ, როდესაც მესამე შტატმა, სხვა შტატების ზოგიერთი წევრის მონაწილეობით, ჩამოაყალიბა ეროვნული ასამბლეა და, მეფის ნების საწინააღმდეგოდ, მოუწოდა დანარჩენ ორ შტატს შეერთებოდნენ მას. ამ მოვლენამ 1789 წელს საფრანგეთის რევოლუციის დაწყებას მისცა დასაბამი.

წინა ისტორია

ღირსეულთა ასამბლეა

გენერალური შტატების მოწვევის იდეა გაჩნდა 1787 წლის 22 თებერვალს, როცა მეფის ბრძანებით შეიკრიბა ღირსეულთა ასამბლეა. გენერალური შტატები ბოლოს მოწვეული იყო 1614 წელს. 1787 წელს პარიზის პარლამენტი უარს ამბობდა შარლ ალექსანდრ კოლონის ფინანსური რეფორმების პროგრამის რატიფიცირებაზე, რაც ასახავდა თავადაზნაურობის შეუსაბამო ინტერესებს. კოლონი იყო მეფის მიერ დანიშნული ფინანსთა გენერალური კონტროლიორი, რომელსაც დავალებული ჰქონდა საბიუჯეტო დეფიციტის აღმოფხვრა. როგორც ბოლო საშუალება, კოლონი ცდილობდა თავადაზნაურობისთვის გვერდის ავლით აღედგინა ეს მოძველებული ინსტიტუტი.

პირველი შემადგენლობით ღირსეულთა ასამბლია შედგებოდა 137 თავადისგან, რომელთაგან ბევრი მომავალში რევოლუციის ლიდერი გახდა — მათ შორის ონორე გაბრიელ რიკეტი და ჟილბერ დიუ მოტიე, ლაფაიეტის მარკიზი, რომლებიც იმ დროისთვის უკვე ცნობილნი იყვნენ ამერიკის რევოლუციაში თავიანთი მნიშვნელოვანი მონაწილეობით. კოლონმა ვერ მიიღო თანამშრომლობა ასამბლეისგან, რის გამოც 1787 წლის 8 აპრილს იგი გადააყენეს და მალევე გადაასახლეს მიწის გადასახადის — "სუბვენსიონ ტერიტორიალის" — წარდგენის გამო. კოლონი პოლიტიკურ მოვლენებზე კომენტარებს ლონდონიდან აგრძელებდა.

ეტიენ შარლ დე ლომენი დე ბრიენი, ღირსეულთა ასამბლეის პრეზიდენტი, ჩაანაცვლა კოლონი ფინანსთა გენერალური კონტროლიორის პოსტზე. მეფემ მას შესთავაზა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა, რომელიც ფინანსთა კონტროლიორის ფუნქციებსაც მოიცავდა. მიუხედავად ამისა, ღირსეულები კვლავაც უარზე იყვნენ. მათ გააკეთეს რამდენიმე წინადადება, თუმცა მეფეს ფულადი სახსრები არ მისცეს. ლაფაიეტმა წამოაყენა მოსაზრება, რომ კრიზისის გადასაჭრელად საჭირო იყო ეროვნული ასამბლეის შეკრება. ბრიენმა ჰკითხა, იგულისხმებდა თუ არა იგი გენერალურ შტატებს. დამტკიცებითი პასუხის მიღების შემდეგ, ბრიენმა აღნიშნული წინადადებად ჩაიწერა. ფინანსური სახსრების მოპოვების შეუძლებლობით იმედგაცრუებულმა მეფემ მთელი დღის განმავლობაში გამართა მკაცრი მიმართვა, რის შემდეგაც 25 მაისს მან ღირსეულთა ასამბლეა დაშალა. მათ მიერ წარმოდგენილი წინადადებები კვლავ გადაეცა პარლამენტს.

პარლამენტარების აჯანყება

როცა მეფემ კვლავ მიმართა პარლამენტებს, აღმოჩნდა, რომ ისინი განაგრძობდნენ იმავე საკითხების წამოწევას, რომლებიც ღირსეულთა ასამბლეაში დაისვა. მათი ოფიციალური იურიდიული ფუნქცია, მეფისთვის რჩევის მიცემის გარდა, მხოლოდ მის ედიქტებზე რეგისტრაციის განხორციელება იყო — უბრალო მორჩილების აქტი, რომლის უზრუნველყოფაც მეფის წინამორბედებს მკაცრი ტონით, მუქარით ან გულგრილობის დაძლევით შესძლებიათ. რეგისტრაციის გარეშე ედიქტები იურიდიულ ძალას არ ფლობდნენ.

1787 წლის 6 ივლისს ლომენი პარლამენტს რეგისტრაციისთვის წარუდგენს მიწის გადასახადს — Subvention Territoriale — და დამატებით სხვა საგადასახადო აქტს, ე.წ. edit du timbre-ს, ანუ "მარკის აქტი", რომელიც ამერიკულ მოდელს ეფუძნებოდა. პარლამენტმა უარი განაცხადა უკანონო აქტის რეგისტრაციაზე და მოითხოვა ბუღალტრული ანგარიშგებები (ე.წ. „Etat“-ები) წინასწარ პირობად. ამჯერად, მეფემ განაცხადა უარი. პარლამენტის წევრები დაჟინებით მოითხოვდნენ ან ბუღალტრული ანგარიშების წარდგენას, ან გენერალური შტატების მოწვევას. მეფემ ასეთი გამოწვევა თავისი ავტორიტეტისადმი მიუღებლად ჩათვალა და უბრძანა პარლამენტს შეეკრიბა ვერსალში, სადაც 6 აგვისტოს პირადად დაავალა რეგისტრაცია lit de justice. 7 აგვისტოს, პარიზში დაბრუნების შემდეგ, პარლამენტმა ოფიციალურად გააუქმა მეფის ბრძანება და უარყო ყველა წინა საგადასახადო რეგისტრაცია. მათი თქმით, მხოლოდ გენერალურ შტატებს ჰქონდა საგადასახადო რეგისტრაციის ლეგიტიმური უფლება.

მეფემ მეორე ჯერ კიდევ გადაასახლა პარლამენტი პარიზიდან, სადაც ქუჩაში მასობრივი მღელვარება და მხურვალე მხარდაჭერა ახლდა მათ თითოეულ მოქმედებას. ამჯერად, შეხვედრა დაიგეგმა ტრუაში, შამპანში, 15 აგვისტოს. მეფე პირადად არ გამოჩენილა. მოლაპარაკება მასსა და პარლამენტს შორის მაცნეს მეშვეობით შედგა: მეფემ გააუქმა მარკის გადასახადი და შეცვალა მიწის გადასახადი ისე, რომ იგი არ გავრცელებულიყო ტიტულოვან მიწათმფლობელებზე, ამის სანაცვლოდ კი მიიღო გარანტია დამატებითი სესხების რეგისტრაციაზე. პარლამენტს ნება მიეცა დაბრუნებულიყო 20 სექტემბერს.

შეიძლება ითქვას, რომ ამ წარმატებამ ლომენი გაამხნევა. მეფის მხარდაჭერით მან გადააჭარბა პარლამენტთან მიღწეულ შეთანხმებას — კონკრეტული სესხების მიცემას — და მოითხოვა emprunt successif (მიმდევრული სესხი) 1792 წლამდე, რაც მეფეს ფაქტობრივად "ცარიელ ჩეკს" აძლევდა. პარლამენტმა რეგისტრაცია დააყოვნა. მეფემ კი ცბიერებას მიმართა: 19 ნოემბერს დაგეგმა სამეფო ნადირობა. იმ დღეს, დილის 11 საათზე, მეფე და მისი მხარდამჭერები ხმაურით შეიჭრნენ პარლამენტის სხდომაზე ნადირობის ტანსაცმელში გამოწყობილნი. მათ განაცხადეს, რომ ერთმანეთთან კონსულტაციის შემდეგ გადასახადები დაუყოვნებლივ დარეგისტრირდებოდა.

მთელი მთავრობა უკვე ერთმანეთის პირისპირ აღმოჩნდა. მხარეებმა ერთმანეთთან დაპირისპირებული საკითხების განხილვა განაგრძეს შემოსვლიდან დაახლოებით ექვსი საათის შემდეგ, მზის ჩასვლამდე. პარლამენტი მიიჩნევდა, რომ საკითხი მთავრობის ფარგლებს გაცდა და გადაწყვეტილება მხოლოდ გენერალურ შტატებს შეეძლო მიეღოთ — რაც მეფის მონარქიულ წარმოდგენებთან შეუსაბამო იყო. დღის ბოლოს მეფემ მოითხოვა მიმდევრული სესხის რეგისტრაცია. ორლეანის ჰერცოგი, ლუი ფილიპი II (ყოფილი ღირსეული, მეფის ნათესავი და შემდგომში ცნობილი როგორც ფილიპ ეგალიტე), იკითხა, ეს სესია მეფეთა საბჭოსი იყო თუ პარლამენტისა. როდესაც უპასუხეს, რომ მეფის საბჭოსი იყო, მან განაცხადა, რომ მეფის საბჭოში ედიქტები არ რეგისტრირდება. მეფემ ირონიულად მიუგო: Vous êtes bien le maître („როგორც გნებავთ“), თუმცა მის ნების გარეშე სამართლებრივი მოქმედება შეუძლებელი იყო. ამის შემდეგ მან რისხვით დატოვა დარბაზი ამალასთან ერთად.

20 ნოემბერს გაიცა ლეტრ დე კაშე — თვითნებური დაპატიმრების ბრძანება — ორლეანის ჰერცოგისა და კიდევ ორი პირის წინააღმდეგ. ისინი დაკავებულ იქნენ და პარიზიდან მოშორებით, კომფორტულ პირობებში მოთავსდნენ — ორლეანის ჰერცოგი საკუთარ საესტეტო კუთვნილებაში. პარლამენტმა დაიწყო დისკუსია ლეტრ დე კაშეს კანონიერების თაობაზე. დაპატიმრებულები საზოგადოებაში საქმე სელებრე-დ იქცნენ.

მეფესა და პარლამენტს შორის თანამშრომლობა წარუმატებელი აღმოჩნდა. ზამთარში ბრიენმა ალტერნატიული გეგმის გატარება სცადა: კიდევ უფრო ძველი ინსტიტუტების აღდგენა. Grand Bailliages, ანუ დიდი იურისდიქციური ოლქები, რომლებიც ოდესღაც არსებობდა, უნდა განახორციელებდნენ პარლამენტის იურიდიულ ფუნქციებს, ხოლო პლენარული სასამართლო — რომელიც ბოლოს ლუი IX-ის დროს ფუნქციონირებდა და მას ედიქტების რეგისტრაციის უფლება ჰქონდა — გადაიბარებდა რეგისტრაციის საკითხებს. ამგვარად, პარლამენტს აღარ დარჩებოდა ფუნქცია. მეფე გეგმავდა პარლამენტის მოულოდნელ დათხოვნას.

თუმცა ჟან-ჟაკ დიუვალი დ’ეპრემენილიდან შემთხვევით შეიტყო მეფის ბრძანების ბეჭდვის შესახებ — მან ქრთამით გამოითხოვა დასაბეჭდი ვარიანტი და მიიღო ედიქტის ნაბეჭდი ასლები. 3 მაისს, როდესაც ტექსტი საჯაროდ წაიკითხეს, პარლამენტმა დაიფიცა, რომ არ დაიშლებოდა და თავისი უფლებების მანიფესტი შეიმუშავა. მთავრობის მიერ გაცემულ იქნა დაპატიმრების ორდერი დ’ეპრემენილისა და კიდევ ერთი პირისთვის, თუმცა მათ თავშესაფარი პარლამენტში მოძებნეს. მეფემ დაცვა გაგზავნა მათი დასაკავებლად, რის შემდეგაც მათ ჩაბარეს თავი. პარლამენტის წევრები უსიტყვოდ გავიდნენ შენობიდან, რომელიც მეფეს ფორმალურად გადასცა იქ მყოფმა მეთაურმა.

იაკობინთა საზოგადოება ახალი მმართველობისთვის ძალაუფლების გადაცემის პროცესი უნდა დაწყებულიყო 1788 წლის 8 მაისს, შესაბამისი ედიქტების რეგისტრაციით რეგიონალურ პარლამენტებში. თუმცა, როგორც პარიზის პარლამენტმა, ისე რეგიონალურმა პარლამენტებმა ერთხმად უარი განაცხადეს რეგისტრაციაზე. როდესაც მეფის კომისრებმა სცადეს ამის იძულებით განხორციელება, პარლამენტი ტოვებდა სხდომათა დარბაზს, თუმცა მეორე დღეს ბრუნდებოდა და რეგისტრაციას ბათილად აცხადებდა. შეიარაღებულმა პროტესტებმა მოიცვა მთელი სამეფო. ქუჩის ბრძოლები დაიწყო რენში, ბრეტანში. იქიდან გაგზავნილი დელეგაცია პარიზში დააპატიმრეს და ბასტილიაში მოათავსეს.

პარიზში მცხოვრებმა ბრეტონებმა დააარსეს „ბრეტონთა კლუბი“, რომელიც მოგვიანებით „იაკობინთა საზოგადოებად“ გადაკეთდა. „დიდი ბაილიაჟების“ (მნიშვნელოვანი იურისდიქციების) შექმნა ვერ მოხერხდა, ხოლო პლენარული სასამართლო მხოლოდ ერთხელ შეიკრიბა.

მოწვევა ედიქტი 1789 წლის 24 იანვრისა

საიმონებო დაყოფის რუკა

გენერალური შტატები მოწვეულ იქნა სამეფო ედიქტით, დათარიღებული 1789 წლის 24 იანვრით. ის შედგებოდა ორი ნაწილისგან: Lettre du Roi და Règlement.

Lettre-ში მეფე აცხადებს:

„„გვესაჭიროება ჩვენი ერთგული ქვეშევრდომების დახმარება, რათა დავძლიოთ ის სიძნელეები, რომლებიც დაკავშირებულია ჩვენი ფინანსური მდგომარეობის გაუარესებასთან... სწორედ ამ მნიშვნელოვანმა მოტივებმა გვიბიძგა, მოვიწვიოთ ყველა პროვინციის შტატების ასამბლეა ჩვენი მმართველობის ქვეშ…““

მეფე პირობას დებს, რომ ისმენს ხალხის წუხილსა და საჩივრებს. თითოეული თემის და სასამართლო ოლქის „ყველაზე გამოჩენილი პირები“ მოწვეულნი არიან „იმისათვის, რომ იმსჯელონ და წერილობით დააფიქსირონ საკუთარი პრეტენზიები და მოთხოვნები“. უნდა ჩატარებულიყო დეპუტატთა არჩევნები. მეფე აცხადებს, რომ მისი მიზანია „ბოროტად გამოყენებული ძალაუფლების რეფორმა“, „მყარი და გამჭვირვალე წესრიგის ჩამოყალიბება“ და „ზოგადი კეთილდღეობა“. წერილი ხელმოწერილია როგორც „ლუი“.

Lettres de Convocation ყველა პროვინციას გაეგზავნა, თანდართული Règlement კი ადგენდა არჩევნების მეთოდს. წინა 1788 წლის შემოდგომაზე, პარიზის პარლამენტმა გადაწყვიტა, რომ კონვენციის ორგანიზება უნდა ყოფილიყო ისეთივე, როგორიც 1614 წელს — ბოლო შემთხვევაში, როცა შტატები შეიკრიბნენ. გასული 175 წელი აჩვენებდა, რომ შტატები აღარ იყვნენ ფუნქციური ინსტიტუტი საფრანგეთის საზოგადოებაში. მათი ძველი ფორმით გამოცოცხლება მიზნად ისახავდა ხალხზე კონტროლის დამყარებას მეფისა და პარლამენტის მიერ. წარსულში შტატები ხმას აძლევდნენ კორპუსების მიხედვით: ანუ, დიდგვაროვნებსა და სასულიერო პირებს ერთად შეეძლოთ მესამე სტატუსის დაჯაბნა ორი ხმით ერთის წინააღმდეგ.

თუ კი თითოეულ დეპუტატს ერთი ხმა ექნებოდა, უმრავლესობის ძალა გამარჯვებას მოიტანდა. აღნიშნული საკითხი ფართოდ განიხილებოდა პრესაში 1788 წლის შემოდგომაზე. ხალხი ნებისმიერ ეროვნულ შეკრებას მიიღებდა იმ იმედით, რომ საკმარისი რაოდენობის დიდგვაროვანნი და სასულიერო პირები მათ მხარეს იქნებოდნენ და ხმების ბალანსს შეცვლიდნენ.

შეიქმნა ეროვნული პარტია. მან წამოაყენა მოსაზრება, რომ საფრანგეთს არასდროს ჰქონია კონსტიტუცია და კონვენციის მიზანი სწორედ ასეთი კონსტიტუციის შექმნა უნდა ყოფილიყო. სამეფო ხელისუფლების მხარდამჭერები კი თვლიდნენ, რომ აბსოლუტური მონარქია თვითონ იყო კონსტიტუცია.

მხარდაჭერის გასაძლიერებლად პრესამ დაიწყო მოთხოვნა, რომ მესამე სტატუსისთვის ორჯერ მეტი წარმომადგენელი მიეცათ, ვიდრე დანარჩენ ორ შტატს. პოპულარობის შესანარჩუნებლად მეფემ დათმო და დაეთანხმა ამ მოთხოვნას — ე.წ. „მესამის გაორმაგებას“. ის დარწმუნებული იყო, რომ დიდგვაროვნებზე და სასულიეროებზე გავლენა კვლავ შეინარჩუნებოდა.

არჩევნები

პირველი ესტატი წარმოადგენდა 100,000 კათოლიკურ მღვდელმთავარს; ეკლესია ფლობდა დაახლოებით 10 პროცენტს მიწისგან და იღებდა თავის გადასახადებს (ტიტუ) გლეხებისგან. მიწები კონტროლდებოდა ეპისკოპოსებისა და მონასტრის აბბატების მიერ, მაგრამ პირველი Estates-ის 303 დელეგატიდან ორი მესამედი იყო უბრალო მღვდელმთავრები, მხოლოდ 51 იყვნენ ეპისკოპოსები. მეორე ესტატი წარმოადგენდა არისტოკრატიას, დაახლოებით 400,000 კაცისა და ქალისგან, რომლებიც ფლობდნენ დაახლოებით 25 პროცენტს მიწისგან და იღებდნენ სეგნიურო გადასახადებს და გაქირავების გადასახადებს თავიანთი გლეხებისგან. მეორე Estates-ის 282 დელეგატიდან დაახლოებით მესამედი იყო მიწათმფლობელები, ძირითადად მცირე მფლობელები. მესამე ესტატი დაორმაგდა 578 კაცამდე, რომელიც წარმოადგენდა დაახლოებით 98 პროცენტს მოსახლეობისგან, რომელიც შეადგენდა დაახლოებით 28 მილიონს. ნახევარი იყვნენ კარგად განათლებული იურისტები ან ადგილობრივი მოხელეები. თითქმის მესამედი იყო სავაჭრო ან ინდუსტრიის სფეროში; 51 იყვნენ მდიდარი მიწის მფლობელები.

რეგლემანტმა, რომელიც გასული იყო იანვარში, ცხადყო დელეგატების ცალკე ხმის მიცემა თითოეული ესტატისათვის. თითოეული გადასახადების უბანი (ქალაქები, ბორგები და სოფლები) აირჩევდა საკუთარი დელეგატების მესამე ესტატში. ბაიიაჟები, ან სამართლიანი უბნები, აირჩევდნენ დელეგატებს პირველი და მეორე ესტატებისათვის ცალკე არჩევნებში. თითოეულ საარჩევნო სესიისას უნდა აგროვებოდნენ კაიე დე დოლეანსი (მოწოდების წიგნი), რომელიც განხილული იქნებოდა საკრებულოში. არჩევნების წესები განსხვავდებოდა სხვადასხვა საარჩევნო ერთეულების მიხედვით, როგორიც არის ქალაქი, სოფელი ან სხვა. ზოგადად, დელეგატების რაოდენობა იყო განაწილებული მოსახლეობის მიხედვით: უფრო დასახლებული ადგილები ჰქონდათ ყველაზე მეტი დელეგატი. პარიზი იყო დომინანტი. ამომრჩეველი შედგებოდა მამაკაცებისგან, რომლებიც იყვნენ 25 წლის ან უფროსი, ქონების მფლობელები და რეგისტრირებული გადასახადების გადამხდელები. ისინი შეიძლება ყოფილიყვნენ როგორც ადგილობრივი, ასევე ნატურალიზებული მოქალაქეები.

დაირღვა 1200 დელეგატის არჩევა, ნახევარი რომელთა წარმოადგენდა მესამე ესტატს. პირველი და მეორე ესტატები ჰქონდათ 300-300. მაგრამ ფრანგული საზოგადოება შეიცვალა 1614 წლის შემდეგ, და ეს Estates General იყო განსხვავებული, ვიდრე 1614-ის ესტატები. არისტოკრატები არ იყვნენ ვალდებულნი მონაწილეობა მიიღონ მეორე ესტატში არჩევნებში, და ბევრი მათგანი აირჩია მესამე ესტატში. სამი ესტატის ყველა წარდგენილი არისტოკრატების რაოდენობა დაახლოებით 400 იყო. მესამე ესტატის ნობელთა წარმომადგენლები იყვნენ ერთ-ერთი ყველაზე უფრო მაცდური რევოლუციონერები, მათ შორის ჟან ჯოზეფ მუანი და კომტე დე მირაბო. ასევე, ზოგიერთი მღვდელი აირჩია მესამე ესტატის დელეგატები, ყველაზე მეტად ემმანუელ ჟოზეფ სიესი (აბბე სიესი). მიუხედავად მათი სტატუსისა, როგორც მესამე ესტატში არჩეული წარმომადგენლები, ბევრი მათგანი იყო ჩამომხდარი გილიოტინით ტერორის პერიოდის დროს.

მეორე ესტატის არისტოკრატები იყვნენ ყველაზე მდიდრები და ძლიერი ადამიანები მეფობის ერთიანობაში. მეფე იმედოვნებდა, რომ მათზე დაყრდნობით სიტუაცია უკეთესად განვითარდებოდა, მაგრამ ეს ნაკლებად გამოჩნდა მომდევნო ისტორიულად. ის ასევე ელოდა, რომ პირველი ესტატი იყო ძირითადად ნობელ ეპისკოპოსები. თუმცა, ამომრჩეველმა, როგორც ჩანს, უფრო მეტად გააყვანა ჩვეულებრივი მღვდელმთავრები, რომლებიც ძირითადად გულშემატკივრობდნენ კომუნებს. მესამე ესტატის არჩევნები უმეტესად ჩამოაყალიბეს მაგისტრატების და იურისტებისგან. უფრო დაბალი კლასის ადამიანები, უქონლო მუშები, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი დიდი რაოდენობით იყვნენ ქუჩის ბანდებში, სრულიად არ იყვნენ წარმოდგენილნი Estates General-ში, რადგან მეფე მოითხოვდა "ყველა ცნობილი პიროვნების" წარმომადგენლობას.

გ grievances, რაც დააბრუნეს, ძირითადად ეხებოდა გადასახადებს, რომელთაც ხალხი განიხილავდა, როგორც მძიმე ტვირთი. შესაბამისად, ხალხი და მეფე სულაც არ იყვნენ თანხმობაში დასაწყისში. არისტოკრატული პრივილეგიაც იყო შეტევა. ხალხი წუხდა იმაზე, რომ ნობელები შეძლებდნენ აცილების სახით ტვირთიდან, რომელიც დაეკისრებოდა ჩვეულებრივ ხალხს. ბევრ მათგანს ემატებოდა, რომ მთელ ქვეყანაში გადასახადები და მოვალეობები, რომლებიც მათ დააკისრებოდა, ხელს უშლიდნენ შიდა ვაჭრობას.

საკრებულოს გახსნა

გენერალური ასამბლეის გახსნის სესია, 5 მაისი, 1789, ავტორი Auguste Couder (1839) ცხადყოფს Estates-General-ის გახსნას ვერსალში

5 მაისი 1789 წ. საერთო ზეიმობის ფონზე, Estates General შეიკრიბა elaborate, მაგრამ დროებით Île des États, რომელიც იყო მოწყობილი ერთ-ერთი ეზო ვერსალის ოფიციალურ Hôtel des Menus Plaisirs-ში. ვერსალში სამეფო სასახლის მახლობლად. 1614 წლის ეტიკეტი მკაცრად იყო დაცული, როცა მღვდელმთავრები და არისტოკრატები დასხდნენ დასაბუთებით, ხოლო მესამე ესტატში დელეგატები განთავსდნენ შორს, როგორც ეს იყო პროტოკოლის მიხედვით. როდესაც ლუი XVI და შარლ ლუი ფრანსუა დე პაულე დე ბარენტინი, საფრანგეთის ბეჭედთა დამცველი, მივიდნენ დელეგატებთან 6 მაისს, მესამე ესტატმა აღმოაჩინა, რომ სამეფო დადგენილება, რომელიც აწარმოებდა დუბლირებულ წარმომადგენლობას, ასევე აღზრდიდა ტრადიციულ ხმის მიცემას "კერძოდ", ანუ თითოეული ესტატის კოლექტიური ხმის წონა იქნებოდა თანაბარი.

მეფისა და ბარენტინის მიზანი იყო გადასახადების საკითხებზე გადახედვა. მესამე ესტატის უფრო დიდი წარმომადგენლობა დარჩებოდა მხოლოდ სიმბოლოდ, რომელიც არ მისცემდა მათ უფრო მეტ ძალას. საფინანსო გენერალურმა დირექტორმა ჟაკ ნეკერმა მეტი სიმპათია გამოხატა მესამე ესტატისთვის, თუმცა ამ მომენტში მხოლოდ ფისკალური სიტუაციის შესახებ ლაპარაკობდა, ხოლო ბარენტინმა გადაწყვიტა, რომ კონგრესი შეეჩერებინა მომატებას.

განხილვები და გაუქმება

დატრიალდა მდგომარეობა მეფის წარმომადგენლების შეკრებაში. მეორე ესტატი მოითხოვდა, რომ შეხვედრები ჩატარდეს სამი განსხვავებული ადგილას, როგორც ეს ტრადიციულად ხდებოდა. კომტე დე მირაბო, მთავრობა, რომელიც წარადგენდა მესამე ესტატს, ცდილობდა, მაგრამ ვერ მოახერხა სამი ესტატის ერთ ადგილას შეკრებაზე შეთანხმება. მეფის გადასახადების განხილვის ნაცვლად, სამი ესტატი ერთმანეთში განიხილავდნენ კანონმდებლობის ორგანიზაციას. ეს მცდელობები გრძელდებოდა უშედეგოდ, სანამ 27 მაისი, როცა თავად თავადაზნაურმა გადაწყვიტა, რომ თითოეული ესტატი მიახლოებული წევრების დადასტურებით ჩაატაროს განხილვები. მომდევნო დღეს, აბბე სიეიეს (მღვდელმთავარი, რომელიც არჩეული იყო მესამე ესტატიდან) წარადგინა წინადადება, რომ მესამე ესტატის წარმომადგენლები, რომლებიც ახლა თავს ეძახდნენ კომუნებს (ხალხს), განეხორციელებინათ მათი დადასტურება და მიიწვევდნენ სხვა ესტატებს მონაწილეობაზე, მაგრამ მათი მოლოდინი არ ექნებოდათ.

1789 წლის 13 ივნისს მესამე ესტატი მიაღწია გადაწყვეტილებას, რათა შეემოწმებინა და გაემიჯნა სამი ესტატის უფლებები. მათ მიიწვიეს მღვდელმთავრები და თავადაზნაურები ამ პროცესში, რათა მათ ერთად შეამოწმონ ეს საკითხები. 17 ივნისი, მესამე ესტატმა გადადგა უფრო რადიკალური ნაბიჯი: მათ გამოაცხადეს, რომ ამიერიდან იყვნენ მხოლოდ ეროვნული ასამბლეა, რომელსაც აღარ განიხილავდნენ ესტატების ნაწილად, არამედ ხალხის წარმომადგენლებად. მათ მიიწვიეს სხვა ორდერები, რომ შეუერთდებოდნენ მათ, მაგრამ განუმარტეს, რომ ისინი განაგებდნენ ქვეყნის საქმეებს მათი თანხმობის გარეშე. რადგან მათი რაოდენობა გადააჭარბა სხვა ესტატების შერწყმულ წარმომადგენლებს, ისინი შეძლებდნენ ნებისმიერ შეკრებათა განსახილველ თემებზე გადაწყვეტილებების მიღებას, როცა საკითხები იქნებოდა გადაწყვეტილი უმრავლესობით ან სრულ უმრავლესობასთან კენჭისყრით, სხვა მსგავს ტრადიციული შეთანხმებისგან, რომელიც აძლევდა ხმის თანაბარ უფლებას თითოეული ესტატისთვის. მესამე ესტატი იბრძოდა ამ ტრადიციულ შეთანხმებასთან, რადგან მღვდელმთავრები და თავადაზნაურები უფრო კონსერვატიულები იყვნენ, ვიდრე უბრალო ადამიანები და ნებისმიერ საკითხზე შემოიტანდნენ გადაწყვეტილებებს, რასაც ექნებოდა 2-1 მხარდაჭერა.

მეფე ცდილობდა ამ არეულობასთან წინააღმდეგობას, რათა თავიდან აერიდებინა ესტატის ზოგადი რეორგანიზება. მისი პრაივიზის საბჭოს წევრების რჩევით, მან გადაწყვიტა, რომ გახლეჩილიყო ამტკიცებულა დადგენილებები და მას დაევალოს ესტატების ცალკეული დადგენილებები. 20 ივნისი მეფემ დაავალა, რომ ეროვნული ასამბლეის ოთახი დაიხურებოდა. შემდეგ, ისინი დაიწყეს შენობის ძებნა, რომ დაეტევნათ იქ, რაც შეუძლებელი იყო, რადგან ისინი გადაადგილდნენ ახლომდებარე ტენისის მოედანი, სადაც აგრძელებდნენ ტენდის კურში კუჭის ფიცი, სადაც შეთანხმდნენ არ დაეშვათ და არ განემარტათ საფრანგეთის კონსტიტუცია. ორი დღის შემდეგ, ტენნისის კურსის გამოყენების გარეშე, ისინი შეიკრიბნენ სეინ-ლუისის ეკლესიაში, სადაც მღვდელმთავრების უმრავლესობა შეუერთდა მათ. მათი მცდელობა დაებრუნებინა ძველი წესრიგი კი არ შეაჩერა, არამედ კიდევ უფრო გააჩქარა მოვლენები.

23 ივნისს მეფე გამოაცხადა ჩარტი ოქტოიე, კონსტიტუცია, რომელიც გაცემული იყო მეფის მიერ, რათა დადგენილი ეთანხმებოდა სამი ესტატის ცალკეული განხილვების უფლებებს. თუმცა ეს ნაბიჯი კვლავაც წარუმატებელი აღმოჩნდა, რადგან მალე, მეფის მოთხოვნით, იმ nobles-მა, რომლებიც კვლავაც რჩებოდნენ ცალკე, შეუერთდნენ ეროვნულ ასამბლეას. ესტატები შეწყვიტეს არსებობა, როცა იგი გახდა ეროვნული ასამბლეა (შემდგომში 9 ივლისი 1789, გადაკეთებული გახდა სახელმწიფო საკონსტიტუციო ასამბლეა).

ლიტერატურა

• Baker, Keith M. (15 May 1987). რედ. John W. Boyer: The Old Regime and the French Revolution, University of Chicago Readings in Western Civilization. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-06950-0. 
• Carlyle, Thomas (1902). The French Revolution: a History. New York: Thomas Nelson and Sons. 
• Doyle, William (1990). The Oxford History of the French Revolution. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-285221-2. 
• Dyer, Thomas Henry (1901). A History of Modern Europe: From the Fall of Constantinople. G. Bell and Sons. 
• Louis XVI (1789). Lettre du Roi pour la Convocation des États-Généraux a Versailles, le 27 Avril, 1789, et Règlement y Annexé. Paris: L'Imprimerie Royale, გვ. 3. 
• Neely, Sylvia (2008). A concise history of the French Revolution. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. ISBN 9780742534100. 
• Palmer, Robert R (2016). The World of the French Revolution. Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-18956-5. 
• Portalis, Roger; Béraldi, Henri (1881) Les Graveurs du Dix-Huitième Siècle (fr). Paris: Damascène Morgand et Charles Fatout. 
• Schwab, Gail M.; Jeanneney, John R. (1995) The French Revolution of 1789 and Its Impact. Greenwood. ISBN 978-0-313-29339-9. 
• Soboul, Albert (1975). The French Revolution, 1787-1799: From the Storming of the Bastille to Napoleon. Random House. ISBN 978-0-394-47392-5. 
• von Guttner, Darius (2015). The French Revolution, Nelson Modern History. Melbourne: Nelson Cengage. ISBN 9780170243995. 

დამატებითი ლიტერატურა

• Furet, Francois, and Mona Ozouf, eds. A Critical Dictionary of the French Revolution (1989) pp. 45–53
• Chisholm, Hugh, ed. (1911). „France § History“ . Encyclopædia Britannica (ინგლისური). 10 (11th ed.). Cambridge University Press.
• Chisholm, Hugh, ed. (1911). „French Revolution, The“ . Encyclopædia Britannica (ინგლისური). 11 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 154–155.

სქოლიო