ჰოსტომელი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
დასახლებული პუნქტი
ჰოსტომელი
უკრ. Гостомель

ჰოსტომელის ხედი
დროშა გერბი

ქვეყანა უკრაინის დროშა უკრაინა
ოლქი კიევის ოლქი
რაიონი ბუჩას რაიონი
კოორდინატები 50°35′21″ ჩ. გ. 30°15′30″ ა. გ. / 50.589278° ჩ. გ. 30.258417° ა. გ. / 50.589278; 30.258417
დაარსდა 1494
პირველი ხსენება 1496
ფართობი 6.4 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 109 მეტრი
მოსახლეობა 17 534 კაცი (2021)
სასაათო სარტყელი UTC+2 და UTC+3
ჰოსტომელი — უკრაინა
ჰოსტომელი

ჰოსტომელი (უკრ. Гостомель) — დაბა კიევის ოლქში, დედაქალაქ კიევის ჩრდილო – დასავლეთით . ადმინისტრაციულად ექვემდებარება ირპინის მუნიციპალიტეტს . მისი მოსახლეობა არის დაახლოებით 17 534 ადამიანი (2021).

დაბა ძირითადად ცნობილია ჰოსტომელის აეროპორტით, რომელიც ასევე ცნობილია, როგორც ანტონოვის აეროპორტი, მთავარი საერთაშორისო სატვირთო ობიექტი. ჰოსტომელში ასევე არის Vetropack-ის მინის ქარხანა.

ჰოსტომელი ძლიერ დაზიანდა 2022 წელს უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დროს.[1] თავდასხმისას დაღუპულებს შორის იყო დაბის მერი იური პრილიპკო.[2] დაბას მიენიჭა უკრაინის გმირი ქალაქის წოდება 2022 წლის 13 მარტს.[3]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1495 წელს ლიტვის დიდმა ჰერცოგმა ალექსანდრემ ჰოსტომელი პრინც ივან დაშკევიჩ ლვოვიჩ ჰლინსკის გადასცა. 1509 წელს, გლინსკის მოსკოველთა ღალატის შემდეგ, მეფე სიგიზმუნდ I-ის ქონება გადაეცა სემიონ პოლოზს.

ლეგენდების თანახმად, ჰოსტომელი უძველესი დროიდან არსებობდა. მაგრამ მისი პირველი ხსენება თარიღდება 1494 წლით.

ჰოსტომელის ეკლესია

1614 წელს პოლონეთის მეფე სიგიზმუნდ III-მ ჰოსტომელს მაგდებურგის უფლება მიანიჭა. სოფელ ჰოსტომელმა მიიღო ქალაქის უფლებები მესაკუთრის - სტანისლავ ხარლენსკის, კიევის ჩემბერლენ ფელიქსის ვაჟის დახმარებით.

ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ომის დროს ბოგდან ხმელნიცკის ხელმძღვანელობით, იგი გახდა კიევის პოლკის კაზაკთა მეასე დასახლებული პუნქტი.

1654 წელს დაბა აიღო მოსკოვმა.

1694 წელს აქ აშენდა ეკლესია.

1768 წლის ივლისში ჰოსტომელს ეწვივნენ ივან ბონდარენკოს ჰაიდამაკები. [4]

1866 წელს ჰოსტომელი გახდა ცენტრი, რომელიც აქტიურად ვითარდებოდა. უკრაინის წარსულთან დაკავშირებული მრავალი ისტორიული მოვლენის მომსწრე გახდა.

1962 წელს ჰოსტომელი და სხვა დასახლებები დაექვემდებარა ირპინს (მას მიენიჭა რეგიონული მნიშვნელობის ქალაქის სტატუსი). 1972 წელს სოფელი მოსტიშჩე შედიოდა სოფელ ჰოსტომელში.

2022 წლის რუსეთის შეჭრა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2022 წლის 24 თებერვალს, 2022 წლის რუსეთის უკრაინაში შეჭრის პირველ დღეს, ჰოსტომელსა და ჰოსტომელის აეროპორტს თავს დაესხნენ რუსი სამხედროები დაბის აღების მცდელობისას. უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ განაცხადა, რომ „რუსული საჰაერო-სადესანტო ძალები კიევის მახლობლად ჰოსტომელის აეროპორტში, რომელსაც დიდი ასაფრენი ბილიკი აქვს, შეჩერებულია და ნადგურდება“.[5][6] 24 თებერვალს უკრაინის სამხედრო უფროსმა, ვალერი ზალუჟნიმ განაცხადა, რომ „ბრძოლა მძვინვარებს ჰოსტომელში.“[7] Antonov 225 თვითმფრინავი (Mriya), მსოფლიოში ყველაზე დიდი თვითმფრინავი, განადგურდა, როდესაც ანგარი, რომელშიც ის იმყოფებოდა, რუსეთის ძალებმა გაანადგურეს, სავარაუდოდ, დაბომბვისა და არტილერიის შედეგად.[8]

მომდევნო კვირაში რუსებმა დაიწყეს ჰოსტომელის გამოყენება, როგორც საოპერაციო ბაზა, კიევზე თავდასხმისთვის, კიევში გაგზავნილი ჯარები შეხვდნენ უკრაინულ ძალებს ბუჩასა და ირპინში, მრავალი რუსული შენაერთი განადგურდა არტილერიისა და ბაირაქტარის უპილოტო დარტყმების შედეგად. უკრაინული ძალებმა დაიბრუნეს ჰოსტომელი. უკრაინის სპეცრაზმმა დაიწყო რეიდები კადიროველების წინააღმდეგ 27 თებერვალს,[9] და VDV მექანიზებული ქვედანაყოფები კვირის განმავლობაში.[10]

2022 წლის 7 მარტს, რუსებმა მოკლეს მერი იური პრილიპკო, როცა ის დაბა საკვებსა და მედიკამენტებს არიგებდა.[11][12][13]

დაწესებულებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დაბას აქვს მრავალი დიდი დაწესებულება, რომლებიც კარგად არის ცნობილი არა მხოლოდ უკრაინაში, არამედ მის ფარგლებს გარეთაც. ვითარდება საშუალო და მცირე ბიზნესი. ჰოსტომელში არის სოციალური და საყოფაცხოვრებო სფეროს ისეთი დაწესებულებები, როგორიცაა სასტუმრო „კორჭმა“, ორი საპარიკმახერო, ტელევიზორების შეკეთების სტუდია, სამი ფოსტა. განათლების სფეროში ოთხი სკოლაა: ორი ზოგადი და ორი დაწყებითი, № 17 სკოლამდელი დაწესებულება „ცისარტყელა“, ბავშვთა და მოზარდთა შემოქმედების ცენტრი.

დაბაში არის რამდენიმე ძლიერი კომპანია, რომლებიც კარგად არის ცნობილი არა მხოლოდ უკრაინაში, არამედ მთელ მსოფლიოში. ესენია, კერძოდ, სახელმწიფო საწარმო „ანტონოვი“ (დაახლოებით 1320 თანამშრომელი) და სს „ჰოსტომელი შუშის ქარხანა“ (დაახლოებით 800 თანამშრომელი). ისინი ბიუჯეტის ყველაზე მსხვილი გადამხდელები არიან.

კარგად მიდის დაბის სხვა დაწესებულებებში: სს „ATP-13250“ (დაახლოებით 125 თანამშრომელი) – სამგზავრო მოძრაობა; ფირმა "ATAD & K" - ხის ნაწარმის წარმოება და სხვა. ჰოსტომელში ასევე არის დაწესებულებები, რომლებიც უშუალოდ არიან ჩართულნი სოფლის მეურნეობაში. ეს არის STOV „Buchanske“, „Renault“, „Promin“.

დაბასთან ახლოს არის სარკინიგზო ელექტროტრანსპორტის საცდელი ადგილი „კაპვეი“. ასევე არის კიევის პოტენციური მესამე აეროპორტი - ჰოსტომელის საერთაშორისო აეროპორტი .

2019 წლის 24 დეკემბერს ჰოსტომელში გაიხსნა წყლის გამწმენდი სადგური, რომელიც დღის განმავლობაში 1200 კუბურ მეტრ წყალს გაასუფთავებს და სამხედრო ქალაქს მიაწვდის.[14]

გამორჩეული ხალხი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მკვიდრნი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ფედორ არტემენკო (1898–1922) - უკრაინის სახალხო რესპუბლიკის არმიის პოლკოვნიკი, წინააღმდეგობის მოძრაობის აქტიური წევრი.
  • ალექსანდრე ედელმანი (1904—1995) – პიანისტი, მასწავლებელი.
  • მიხაილო შულგა (1897–?) – უკრაინელი მეცნიერი.

მაცხოვრებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ნადია სოლოდიუკი (1911–?) – ექიმი, პათოფიზიოლოგი, სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის კლინიკური ფიზიოლოგიის ინსტიტუტის მკვლევარი 1940-იან წლებში. გერმანია-საბჭოთა ომის დროს მუშაობდა ჰოსტომელის ჰოსპიტალში და მონაწილეობდა პარტიზანულ ომში.[15][16][17] მემუარების წიგნის ავტორი.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. "Fire reported in many buildings in Ukraine's Hostomel", India Today, 6 March 2022
  2. "Russian invaders kill Hostomel Mayor", UKRInform, 7 March 2022
  3. Богданьок, Олена. (6 March 2022) Харків, Чернігів, Маріуполь, Херсон, Гостомель і Волноваха тепер міста-герої uk. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 მარტი 2022. ციტირების თარიღი: 13 March 2022
  4. Букет Євген. Іван Бондаренко — останній полковник Коліївщини. Історичний нарис.— Київ: Видавництво «Стікс», 2014. — 320 с.
  5. „Live updates: EU seeks united global front against Russia“. Washington Post (ინგლისური). ISSN 0190-8286. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 თებერვალი 2022. ციტირების თარიღი: 24 February 2022.
  6. Shull, Abbie. (24 February 2022) Ukrainian and Russian forces have been fighting for hours over a critical airfield just outside Kyiv en. ციტირების თარიღი: 24 February 2022
  7. AP. Russia fighting Ukrainian forces at airbase 7 km north of Kyiv en-US. ციტირების თარიღი: 24 February 2022
  8. „World's largest cargo plane reportedly 'destroyed' in Ukraine“. ABC News. 28 February 2022.
  9. The subdivision of the National Guard Forces Command of the Chechen Republic is destroyed near Kyiv, commander of the regiment Tushaev is killed – Ministry of Defense of Ukraine en. ციტირების თარიღი: 4 March 2022
  10. Ukraine’s SpecOps forces destroy another 10 enemy IFVs in Hostomel en. ციტირების თარიღი: 4 March 2022
  11. Asesinado mientras repartía pan y medicinas: así murió el alcalde de Gostomel, Yuri Illich Prylypko (8 March 2022). ციტირების თარიღი: 12 March 2022
  12. Tropas rusas matan a un alcalde ucraniano mientras repartía comida y medicinas: «Murió como un héroe» (8 March 2022). ციტირების თარიღი: 12 March 2022
  13. Los invasores rusos matan al alcalde de Gostomel. ციტირების თარიღი: 12 March 2022
  14. У Гостомелі відкрили станцію знезалізнення й очищення води (відео)
  15. Собчук В. М. Гостомельський край: історія і сучасність. публіц.-історичне видання — К.: м. Ірпінь: ВТФ «Перун», 2017—136с.: іл.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-02-05. ციტირების თარიღი: 2022-03-30.
  16. Родня. Полиция и партизаны, 1941—1944. На примере Украины / Авт.-сост.: А. Гогун, И. Дерейко, А. Кентий. Центральный государственный архив общественных объединений Украины; Ведомственный государственный архив службы безопасности Украины. — К.: Украинский издательский союз, 2011. — 576 с.
  17. Наумов, М. И. От границы до границы /стенограмма 1946 г./. Приложение: сб. док. /сост. Г. М. Наумова, А. В. Бибик/. Электронная версия. –Киев: 2017. –197с. –ил. 188.