შინაარსზე გადასვლა

ჰიდრაზინი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ჰიდრაზინი
ჰიდრაზინი: ქიმიური ფორმულა
ჰიდრაზინი: მოლეკულის ხედი
ზოგადი
სისტემური სახელწოდებაჰიდრაზინი[1]
დიიმიდი[2]
დიაზანი[1]
მოლური მასა32.0452 /მოლი
ფიზიკური თვისებები
მდგომარეობა (სტ. პირ.)უფერო, აალებადი ბლანტი სითხე[3]
სიმკვრივე1.021 /სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა2 °C
დუღილის ტემპერატურა114 °C
NFPA 704
4
4
3

ჰიდრაზინიარაორგანული ნივთიერება, ქიმიური ფორმულით N2H4. არის უფერო, აალებადი სითხე და მარტივი პნიქტოგენის ჰიდრიდი. აქვს ამიაკის მსგავსი სუნი.

ჰიდრაზინი ძალზედ ტოქსიკური და არასტაბილური ნივთიერებაა, თუ არ არის ხსნარის სახით, მაგალითად, ჰიდრაზინის ჰიდრატი, რომლის ქიმიური ფორმულაა (NH2NH2 · xH2O). 2015 წლის მონაცემებით, ჰიდრაზინის ჰიდრატების მსოფლიო ბაზარი 350 მილიონ დოლარს შეადგენდა.[4]

ჰიდრაზინი იწარმოება ნატრიუმის ჰიპოქლორიტისა და ამიაკისგან. ეს მეთოდი მოიცავს მონოქლორამინის რეაქციას ამიაკთან, რათა შეიქმნას ორ აზოტის ატომს შორის ერთმაგი ქიმიური ბმა, ასევე გამოიყოფა წყალბადის ქლორიდი:[5]

ჰიდრაზინი მიიღება შარდოვანას, ნატრიუმის ჰიპოქლორიტისა და ნატრიუმის ჰიდროქსიდისგან:[6]

სხვა მეთოდით ჰიდრაზინს იღებენ ამიაკის წყალბადის პეროქსიდთან რეაქციით:[7][8]

თერმოდინამიურად, ჰიდრაზინი გაცილებით სტაბილურია, ვიდრე ამიაკი, მისი დაშლის რეაქცია ეგზოთერმულია, რომელიც მიმდინარეობს კატალიზატორების პირობებში 200–300 ° C- ზე. გამოიყოფა ამიაკი და აზოტი:

გარდამავალი ლითონები როგორებიცაა: კობალტი, ნიკელი, სპილენძი და ვერცხლი ახდენს ჰიდრაზინის კატალიზაციას. ირიდიუმის, პლატინის, როდიუმისა და პალადიუმის კატალიზატორის დროს, ძირითადი დაშლის შემდგომი პროდუქტებია აზოტი და წყალბადი:

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. 1.0 1.1 hydrazine—PubChem Public Chemical Database. The PubChem Project. National Center for Biotechnology Information.
  2. NIOSH Guide—Hydrazine. Centers for Disease Control. ციტირების თარიღი: 16 Aug 2012.
  3. NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0329". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  4. Hydrazine Hydrate Market Size—Industry Share Report 2024.
  5. Adams R, Brown BK (1922). „Hydrazine Sulfate“. Organic Syntheses. 2: 37. doi:10.15227/orgsyn.002.0037.
  6. Hydrazine: Chemical product info. ციტირების თარიღი: 8 Jan 2007.
  7. Matar, Sami; Hatch, Lewis F. (2001). Chemistry of Petrochemical Processes, 2nd, Burlington: Gulf Professional Publishing, გვ. 148. ISBN 9781493303465. OCLC 990470096. 
  8. (2002) „Hydrazine“, Ullmann's encyclopedia of industrial chemistry, online, Weinheim, Germany: Wiley InterScience. DOI:10.1002/14356007.a13_177. ISBN 9783527306732. OCLC 751968805.