ჰეტეროციკლური ნაერთები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ჰეტეროციკლური ნაერთები — ციკლური ორგანული ნაერთები, რომლებიც ორზე მეტ განსხვავებულ ელემენტის ატომს შეიცავენ ციკლში.[1] ჰეტეროციკლური ქიმია არის ორგანული ქიმიის უმნიშვნელოვანესი დარგი, რადგან ასეთი ორგანული ნაერთების გავრცელება ბინარულ ორგანულ ნაერთებზე ბევრად მეტია. ჰეტეროციკლური ქიმია შეისწავლის ჰეტეროციკლური ნაერთების სინთეზს, თვისებებს და მათ გამოყენებას. FDA-ის მონაცემებით წამლების 59% შეიცავს აზოტის რომელიმე ჰეტეროციკლს.[2] ჰეტეროციკლურ ნაერთებში (გარდა ნახშირბადისა და წყალადისა) შეიძლება შედიოდეს ბორი, აზოტი, გოგირდი, ჟანგბადი, ფოსფორი და სხვა ელემენტები.

სხვადასხვა ჰეტეროციკლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნეჯერი უჯერი
ჰეტეროატომი აზოტი ჟანგბადი გოგირდი აზოტი ჟანგბადი გოგირდი
3-ატომიანი აზირიდინი ოქსირანი თიირანი აზირინი ოქსირენი თიირენი
Structure of Aziridine Structure of Oxirane Structure of Thiirane Structure of Azirine Structure of Oxirene Structure of Thiirene
4-ატომიანი აზეტიდინი ოქსეთანი თიეთანი აზეტი ოქსეტი თიეტი
Structure of Acetidine Structure of Oxetane Structure of Thietane Structure of Azete Structure of Oxete Structure of Thiete
5-ატომიანი პიროლიდინი ოქსოლანი თიოლანი პიროლი ფურანი თიოფენი
Structure of Pyrrolidine Structure of Oxolane Structure of Thiolane Structure of Pyrrole Structure of Furan Structure of Thiophene
6-ატომიანი პიპერიდინი ოქსანი თიანი პირიდინი პირანი თიოპირანი
Structure of Piperidine Structure of Oxane Structure of Thiane Structure of Pyridine Structure of Pyran Structure of Thiopyran
7-ატომიანი აზეპანი ოქსეფანი თიეფანი აზეპინი ოქსეფინი თიეფინი
Structure of Azepane Structure of Oxepane Structure of Thiepane Structure of Azepine Structure of Oxepine Structure of Thiepine
8-ატომიანი აზოკანი ოქსოკანი თიოკანი აზოცინი ოქსოცინი თიოცინი
Structure of Azocane Structure of Oxocane Structure of Thiocane Structure of Azocine Structure of Oxocine Structure of Thiocine
9-ატომიანი აზონანი ოქსონანი თიონანი აზონინი ოქსონინი თიონინი
Structure of Azonane Structure of Oxonane Structure of Thionane Structure of Azonine Structure of Oxonine Structure of Thionine

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. IUPAC Gold Book heterocyclic compounds
  2. Edon Vitaku, David T. Smith, Jon T. Njardarson (2014). „Analysis of the Structural Diversity, Substitution Patterns, and Frequency of Nitrogen Heterocycles among U.S. FDA Approved Pharmaceuticals“. J. Med. Chem. 57: 10257-10274. doi:10.1021/jm501100b.CS1-ის მხარდაჭერა: მრავალი სახელი: ავტორების სია (link)