ჰელმა ვან დენ ბერგი
| ჰელმა ვან დენ ბერგი | |
|---|---|
| ნიდერლ. Helma Everdina van den Berg | |
| დაბ. თარიღი | 26 მაისი, 1965 |
| დაბ. ადგილი | ვენენდალი, ჰოლანდია |
| გარდ. თარიღი | 26 მაისი, 1965 (-39 წლის) |
| გარდ. ადგილი | დერბენტი, დაღესტანი |
| მოქალაქეობა |
 ჰოლანდია |
| საქმიანობა | ლინგვისტი, კავკასიოლოგი |
| მუშაობის ადგილი | მაქს პლანკის ევოლუციური ანთროპოლოგიის ინსტიტუტი |
| ალმა-მატერი | ლეიდენის უნივერსიტეტი |
ჰელმა ევერდინა ვან დენ ბერგი (დ. 26 მაისი, 1965 — გ. 11 ნოემბერი, 2003) — ჰოლანდიელი ენათმეცნიერი, კავკასიოლოგი, ნახურ-დაღესტნური — ძირითადად ჰუნზიბური და დარგუული ენების სპეციალისტი. მისი უფროსი კოლეგების თქმით, ჰელმა ვან დენ ბერგი, რომელიც ადრე გარდაიცვალა, იყო „ამომავალი ვარსკვლავი და დასავლეთევროპული კავკასიოლოგიის იმედი“. [1]
ბიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ჰელმა ვან დენ ბერგი დაიბადა ნიდერლანდების ქალაქ ვენენდალში და გაიზარდა ქალაქ ლემერში. 1988 წელს დაამთავრა ლეიდენის უნივერსიტეტის სლავური ენებისა და ლიტერატურის ფაკულტეტი რუსული და პოლონური ენების თარჯიმნის სპეციალობით. 1987 წლიდან 1989 წლამდე გაიარა დამატებითი გადამზადება კავკასიურ ენათმეცნიერებაში. დოქტორის ხარისხის მოპოვების შემდეგ 1995 წლიდან 2000 წლამდე იყო მკვლევარი ლეიდენში, დაიწყო კვლევითი სამუშაოები დაღესტნურ ენებზე: რიქს სმეტის რჩევით შეადგინა დიდოური ენების ლექსიკური მონაცემთა ბაზა.[2]
1990 წელს მან დაიწყო საველე სამუშაოები კავკასიაში დაღესტნის ერთ-ერთ ყველაზე ნაკლებად შესწავლილ დაუწერელ ენაზე - ჰუნზიბურზე. 1995 წელს მან დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია "ჰუნზიბური ენის გრამატიკა (ტექსტებითა და ლექსიკონით)", რომელიც წიგნად გამოიცა მიუნხენში და გახდა ამ ენის პირველი მონოგრაფიული აღწერა. ამავდროულად, მან დაიწყო დარგუული ლიტერატურული ენის საფუძვლის — ახუშური დიალექტის გრამატიკის შესწავლა. 2001 წელს გამოაქვეყნა გრამატიკული ესე და ტექსტები აკუშინურ დიალექტზე. მუშაობდა მონოგრაფიაზე „კვლევა დარგუული ენის მორფოსინტაქსის დარგში“.[3]
ასევე შქმნა დარგუული ხალხური ზღაპრების კრებული თანმხლები გრამატიკული ჩანახატებით.
1994 წლიდან 2000 წლამდე იყო კავკასიის კვლევების ევროპული საზოგადოების მდივანი. იყო ლინგვისტური ტიპოლოგიის ასოციაციის წევრი.[4]
2000 წელს ჰელმა შეუერთდა მაქს პლანკის ევოლუციური ანთროპოლოგიის ინსტიტუტის ლინგვისტიკის განყოფილებას ლაიფციგში, გერმანია, სადაც იგი აღიარებული იქნა კავკასიური, განსაკუთრებით დაღესტნური ენების რეზიდენტ სპეციალისტად.
გარდაცვალების დროს ვან დენ ბერგი მუშაობდა ხუნძური ენის გრამატიკაზე. მან ასევე მიიღო VIDI ინოვაციის სტიპენდია ნიდერლანდების სამეცნიერო-კვლევითი ორგანიზაციიდან, რაც საშუალებას მისცემდა შეექმნა საკუთარი კვლევითი ჯგუფი, რომელიც ჩაატარებდა კვლევით სამუშაოებს კავკასიურ ენებზე და 2004-2009 წლებში მოამზადებდა ამ ენების სპეციალისტების ახალი თაობას.
ჰელმა ვან დენ ბერგი კოორდინაციას უწევდა ინგლისურენოვან პროექტს — „ავარიული ენის გრამატიკა“, რომელიც განხორციელდა დაღესტნელ მკვლევართა ჯგუფის მიერ და პროექტის შექმნას ელექტრონული დარგულ-რუსულ-ინგლისური ლექსიკონის გამოცემის შესახებ.
მისმა ყოფილმა კოლეგებმა სცადეს გამოექვეყნებინათ ვან დენ ბერგის ნაშრომები, თუ ვერ მოხერხდებოდა მათი გამოქვეყნება მისი მოულოდნელი გარდაცვალების შემდეგ.
პირადი ცხოვრება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ვან დენ ბერგი დაქორწინებული იყო ლეო ვოგელენზანგზე.
მიუხედავად იმისა, რომ 1996 წელს გაიკეთა გულის ოპერაცია, მცირე შესვენების შემდეგ მან განაახლა მოგზაურობები დაღესტანში. 2003 წლის 11 ნოემბერს, ერთ-ერთი მივლინების დროს, იგი გარდაიცვალა დერბენტში, დაღესტანში, რუსეთში, 38 წლის ასაკში გულის შეტევით, როცა საველე სამუშაოს აწარმოებდა მშობლიურ ენაზე მოლაპარაკე კოლაბორატორებთან. [5] [6]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ „LINGUIST List 14.3441: Obituary: Helma van den Berg“. The LINGUIST List (ინგლისური). 2003-12-12. ციტირების თარიღი: 2018-09-25.
- ↑ "Review on the book of Helma van den Berg "Dargi folktales" (2001)". www.nplg.gov.ge/caucasia. The National Parliamentary Library of Georgia. Retrieved 2025-01-17 In the journal Caucasology 2004 No 5.
- ↑ "Announcement. Helma Van Den Berg (26.05.1965 – 11.11.2003)".www.nplg.gov.ge/caucasia. The National Parliamentary Library of Georgia. Retrieved 2025-01-17 Obituary with publication list for Van den Berg in the journal Caucasology 2004 No 5.
- ↑ LINGUIST List 14.3441: Obituary: Helma van den Berg". The LINGUIST List. 2003-12-12. Retrieved 2018-09-25.
- ↑ Helma van den Berg (2009-11-02). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-09-13. ციტირების თარიღი: 2018-09-25
- ↑ Announcement. Helma Van Den Berg (26.05.1965 – 11.11.2003). ციტირების თარიღი: 2025-01-17 Obituary with publication list for Van den Berg in the journal Caucasology 2004 No 5.