ჰაჯი ბანის მეჩეთი
 | ამ სტატიას გრამატიკის, სტილისა და მართლწერის გასწორება სჭირდება. |
| ჰაჯი ბანის მეჩეთი აზერ. Hacı Bani məscidi | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა | იჩერი-შეჰერი, ბაქო, აზერბაიჯანი |
| არქიტექტორი | ჰაჯი ბანი |
| ტიპი | კვარტალური მეჩეთი |
| სტილი | შიიზმი |
| მდგომარეობა | ისტორიისა და ეროვნული კულტურის მნიშვნელობის ძეგლი |
მეჩეთი ჰაჯი ბანი (აზერ. Hacı Bani məscidi) — XVI საუკუნის მეჩეთი, მდებარე ქალაქ ბაქოს ისტორიულ ნაწილში, იჩერი-შეჰერის ციხე-სიმაგრეში.
ისტორია და არქიტექტურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მეჩეთი მდებარეობს შირვანშაჰების სასახლეს კომპლექსში, ქუჩის დაქანების მიმართულებით. კიტაბზე დაწერილი არაბული წარწერის თანახმად, მეჩეთი XVI საუკუნეში აშენდა არქიტექტორ ჰაჯი ბანის მიერ. მეჩეთის ცენტრალური გეგმა გუმბათოვანია. შესასვლელის პირისპირ მდებარეობს რამდენიმეიარუსიანი მსხვილი სტალაქტიტური მიხრაბი. სხვა კიტაბე გვაუწყებს მეჩეთის შეკეთების თარიღს - 1320 წელს ხიჯრის წელთაღრიცხვით, რაც 1902/03 წელს შეესაბამება.[1]
XX საუკუნის დასაწყისში რეკონსტრუქციის შედეგად მნიშვნელოვანი სამუშაოები იქნა ჩატარებული. დაემატა ვესტიბიული და ქალთა საცავი (შაბისტანი). დარბაზი ორმხრივ განათებულია დამატებული წყვილი ნახევრადწრის ფორმის სარკმელის საშუალებით. არქიტექტურის ისტორიკოს შამილ ფატულაევის სიტყვებით, იმისდა მიუხედავად, რომ რეკონსტრუქცია მიმდინარეობდა ევროპული ტრადიციების გათვალისწინებით, ინტერიერისა და ექსტერიერის სტილი და ეროვნული არქიტექტურის ტრადიციული მოტივები შენარჩუნებულ იქნა.[1]
კუბისტური სტილის საფუძველზე ქვისგან შექმნილი კონუსური ფორმის გუმბათი აბშერონის ტიპური გუმბათების მსგავსია.[1] აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის მიერ ისტორიული და კულტურული ძეგლების შესახებ გამოცემული განკარგულების თანახმად, მეჩეთი ჰაჯი ბანი გახდა «ისტორიისა და ეროვნული კულტურის ნაციონალური მნიშვნელობის ძეგლი».[2]
-
მეჩეთის კედელზე კიტაბე
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Fətullayev-Fiqarov 2013.
- ↑ Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı დაარქივებული 2021-09-21 საიტზე Wayback Machine. (Распоряжение Кабинета Министров Азербайджанской Республики об исторических и культурных памятниках)(აზერბაიჯანული)