ჯორჯ რომნი
| ჯორჯ რომნი | |
|---|---|
 | |
| დაიბადა | 15 (26) დეკემბერი, 1734[1] [2] |
| დაბადების ადგილი | Dalton-in-Furness[2] |
| გარდაიცვალა | 15 ნოემბერი, 1802[3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] (67 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | კენდალი[11] [2] |
| ჟანრი | პორტრეტი[2] , ისტორიული ფერწერა[2] , ალეგორია[2] და მითოლოგიური ფერწერა[2] |
ჯორჯ რომნი (ინგლ. George Romney დ. 15 დეკემბერი, 1734 — გ. 15 ნოემბერი, 1802) — ინგლისელი მხატვარი, ფერმწერი-პორტრეტისტი და გრავიორი. ინგლისური კლასიციზმის წარმომადგენელი. იტალიაში მიღებულმა გამოცდილებამ დიდი გავლენა იქონია მის შემოქმედებაზე. მისი ხელწერა უფრო დახვეწილი, თავისუფალი და დინამიკური გახდა, კომპოზიციები — ჰარმონიული, ფერები — მდიდრული, ხოლო ფიგურები — ცოცხალი და ექსპრესიული. მიუხედავად იმისა, რომ ისტორიულ და მითოლოგიურ თემებზეც მუშაობდა, ის მაინც მე-18 საუკუნის მეორე ნახევრის ერთ-ერთ უდიდეს პორტრეტისტად დარჩა.[12]
ცხოვრება და შემოქმედება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მისი ნამუშევრები გამოირჩევა ნატურალიზმით, რაფინირებულობისა და იდეალიზმის შერწყმით. რომნი ყურადღებას უთმობდა ისეთ დეტალებს, რაც განაპირობებდა მის ნამუშევრებში წარმოდგენილ პირთა თავისებურებებს. გადმოსცემდა, როგორც მისი პერსონაჟების ინდივიდუალურ თვისებებს და სოციალურ სტატუსს, ასევე გარემოებებს, რაც დიდწილად განსაზღვრავდა მათ ყოფას, ცხოვრების წესსა და შესაბამისად მათ ბუნებასა და შინაგან სამყაროს.
მის შემოქმედებაში ხშირად გვხვდება მკვეთრად გამოხატული შუქ-ჩრდილები, რაც სახეებისა და სამოსის თავისებურ გამოხატულებას ახდენს. შუქ-ჩრდილების ეფექტები ნაზად ამოკვეთენ სახეებს და ამჟღავნებენ მათ შინაგან მდიდრულ ელემენტებს. მისი პორტრეტები ხასიათდებოდა არა მხოლოდ ფორმის სრულყოფილებით, არამედ ინდივიდუალიზმითა და ემოციური სიღრმით. რომნი ხშირად მიიჩნეოდა „სილამაზის პოეტად“. ის ცდილობდა, რომ ფიგურები ემოციურად და ვიზუალურად მეტად დამაჯერებლად ყოფილიყო გამოსახული.
ჯორჯ რომნის პორტრეტები ხშირად წარმოადგენს არა მხოლოდ რეალობის, არამედ იდეალიზებული რეალობის ასახვას, რაც დამახასიათებელია ინგლისური კლასიციზმისთვის, სადაც განსაკუთრებული ყურადღება ადამიანურ ღირსებებსა და სრულყოფილებას ეთმობა.
1772 წელი ჯორჯ რომნის შემოქმედებით ცხოვრებაში გარდამტეხ მომენტად ითვლება. ამ დროისთვის იგი უკვე ფინანსურად უზრუნველყოფილი იყო და შეძლო ოცნების განხორციელება, კერძოდ, თავის თანამემამულესთან, პორტრეტული მინიატურების ფერმწერ ოზაიას ჰამფრისთან (ინგლ. Ozias Humphry) ერთად გაემგზავრა იტალიაში. მისი მიზანი იყო ძველი ოსტატების შესწავლა და შთაგონების მიღება იტალიური ხელოვნებიდან, რაც იმ პერიოდის ბევრ ინგლისელ მხატვარს იზიდავდა.
რომნი 1773 წელს ჩავიდა რომში, სადაც სამი წელი დაჰყო. მან ყურადღებით შეისწავლა იტალიური რენესანსისა და ბაროკოს დიდოსტატები, განსაკუთრებით მიქელანჯელო, რაფაელი და კორეჯო.
იტალიაში გატარებულმა წლებმა მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა მის შემდგომ შემოქმედებაზე, განსაკუთრებით მის ტექნიკაზე, კომპოზიციაზე და მხატვრული სტილის დახვეწაზე. იტალიაში მან საფუძვლიანად შეისწავლა რენესანსისა და ბაროკოს დიდოსტატების ნამუშევრები. იგი განსაკუთრებულ ინტერესს იჩენდა ანტიკური სკულპტურისა და რაფაელის კომპოზიციების მიმართ. ეს აისახა მის შემდგომ ნამუშევრებში, სადაც ფიგურების განლაგება უფრო ჰარმონიული და კლასიკურად დაბალანსებული გახდა. მასში გაძლიერდა სიმეტრიისა და გრაციოზულობისკენ სწრაფვა.
რომნი უფრო მეტად დაეუფლა ფიგურათა მოძრაობისა და პლასტიკურობის გადმოცემას. მისი პორტრეტები უფრო ცოცხალი გახდა, ხოლო პერსონაჟები უფრო დინამიკური და ბუნებრივი. იტალიური ოსტატებისგან რომნიმ ისწავლა შუქ-ჩრდილის უფრო დახვეწილი გამოყენება, რაც მის ნამუშევრებს მეტ სიღრმესა და დრამატიზმს სძენდა. იტალიაში ყოფნის შემდეგ რომნის ინტერესი არა მხოლოდ პორტრეტების, არამედ ისტორიული და მითოლოგიური თემებისადმი გაიზარდა. მან შექმნა რამდენიმე ნამუშევარი, რომლებიც ბერძნულ-რომაულ მითოლოგიაზე იყო დაფუძნებული, თუმცა პორტრეტების კომერციული წარმატების გამო ამ მიმართულებას ბოლომდე არ გაჰყვა, რადგან ეს ჟანრი მის ფინანსურ სტაბილურობას ვერ უზრუნველყოფდა.
_-_George_Harry_Grey_(1737%E2%80%931819),_5th_Earl_of_Stamford_-_932290_-_National_Trust.jpg)
იტალიელი მხატვრებისგან რომნიმ ფერთა უფრო ღრმა და მდიდარი გამის გამოყენება ისწავლა. მისი პორტრეტები უფრო გაჯერებული და ნათელი გახდა, ხოლო ჩრდილები — უფრო რბილი და ნატურალისტური. ლედი ჰამილტონის პორტრეტების სერია განსაკუთრებით მკაფიოდ ასახავს კლასიკური იდეალიზმისა და იტალიური გავლენის შერწყმას. მისი ყველაზე ცნობილი მუზა, ემა ჰამილტონი, რომნის მიერ ხშირად იქმნებოდა, როგორც მითოლოგიური პერსონაჟი, რაც კლასიკური ხელოვნების მიმართ მის დამოკიდებულებაზე მეტყველებს. იტალიიდან დაბრუნების შემდეგ რომნი ბევრს მუშაობდა ჩანახატებზე, რომლებიც ფიგურების მოძრაობისა და პლასტიკურობის უკეთ გამოსახვას ემსახურებოდა.[13]
ჯორჯ რომნის შემოქმედებაში რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნამუშევარია, რომლებიც საუკეთესოდ წარმოაჩენენ მის სტილს, ტექნიკას და მხატვრულ ხედვას. მისი ყველაზე ცნობილი პორტრეტები მოიცავს როგორც ისტორიულ და მითოლოგიურ თემებს, ასევე მისი დროის გამოჩენილ ფიგურებს. ლედი ემა ჰამილტონი რომნის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მუზა იყო. მხატვარმა მისი მრავალი პორტრეტი შექმნა, სადაც ემა სხვადასხვა მითოლოგიურ და ალეგორიულ სახეებშია წარმოდგენილი. მათ შორის, „ემა ჰამილტონი, როგორც ბაკანტი“ — ბახუსის მიმდევარი, მხიარული და დინამიკური კომპოზიციით; „ემა ჰამილტონი, როგორც კასანდრა“ — კლასიკური შთაგონებით შექმნილი დრამატული გამოსახულება; „ემა ჰამილტონი, როგორც სენტიმენტალური მუზა“ — იდეალიზებული და ლირიკული პორტრეტი.
„გრაფ ლევესონ-გოუერის შვილების პორტრეტი“ (The Leveson-Gower Children, 1777) — ეს ნამუშევარი რომნის ერთ-ერთი გამორჩეული ჯგუფური პორტრეტია, რომელშიც ასახულია გრაფ ლევესონ-გოუერის შვილები. ამ ტიპის ოჯახური პორტრეტები განსაკუთრებით პოპულარული იყო იმ ეპოქაში, რადგან ისინი ხაზს უსვამდნენ არისტოკრატიული ოჯახების პრესტიჟს, მემკვიდრეობას და თაობათა შორის კავშირებს. ნამუშევრის მთავარი მახასიათებლებია: დინამიური კომპოზიცია — ბავშვები ბუნებრივ გარემოში არიან განლაგებული, რაც უფრო ცოცხალ და ბუნებრივ შთაბეჭდილებას ქმნის; შუქ-ჩრდილის დახვეწილი გამოყენება — რომნი შესანიშნავად გადმოსცემს შუქ-ჩრდილს, რაც სცენას მეტ სიღრმესა და ჰაეროვნებას აძლევს; იდეალიზებული ბავშვობა — ბავშვების სახეები და ჟესტები რომანტიზებული და დახვეწილია, რაც კლასიცისტური ხელოვნებისთვისაა დამახასიათებელი.[14]
„სტემფორდის მე-5 გრაფის, ჯორჯ ჰარი გრეის პორტრეტი“ (George Harry Grey (1737-1819), 5th Earl of Stamford) — ეს პორტრეტი ასახავს ერთ-ერთ არისტოკრატს, რომელიც მაღალი სტატუსით და საზოგადოებაში მნიშვნელოვანი გავლენით სარგებლობდა. რომნი განსაკუთრებით გამოირჩეოდა მამაკაცების ოფიციალური პორტრეტების შექმნაში, სადაც ხაზგასმული იყო მათი სიძლიერე, ინტელექტი და სტატუსი. ნამუშევრის მთავარი მახასიათებლებია: დიდებულება და ავტორიტეტი — გრაფი წარმოდგენილია სერიოზული გამომეტყველებით და თავდაჯერებული პოზით, რაც მის სტატუსსა და საზოგადოებრივ როლს უსვამს ხაზს; ფერთა პალიტრა — ტონების დახვეწილი გარდამავლობა აძლიერებს სახისა და ტანსაცმლის დეტალებს; კლასიკური კომპოზიცია — პორტრეტი გამოირჩევა სიმეტრიულობით და ბალანსირებული კომპოზიციით, რაც მხატვრის კლასიცისტურ მიდგომას ადასტურებს.
გალერეა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]-
ელიზაბეტ რამუსის პორტრეტი -
ჯულიანა უილბის პორტრეტი, 1781–1788 -
ლედი ჰამილტონი, როგორც კირკე, (1782) -
ემა ჰარტი, როგორც კირკე (1782) -
ელიზაბეთ ტეილორი (1781)
ბიბლიოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Cleve, Rowley. George Romney (London: G. Bell & sons, 1901).
- Paston, George. George Romney (Methuen & Co., 1903).
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ჯორჯ რომნი — Find a Grave-ზე
- ჯორჯ რომნის ხელოვნების გალერეა
- ჯორჯ რომნის პოპულარული ნამუშევრები
- ჯორჯ რომნის გამოფენა — Walker Art Gallery
- ჯორჯ რომნი ონლაინ რეჟიმში — ArtCyclopedia
- ჯორჯ რომნის ნამუშევრები — Waddesdon.org.uk
- ჯორჯ რომნი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)
- რომნის საზოგადოება: ბრიტანული ხელოვნების დავიწყებული გენიოსი
- Fifteenth- to eighteenth-century European paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118749609 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 RKDartists
- ↑ George Romney
- ↑ Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ Kuiper K. Encyclopædia Britannica
- ↑ SNAC — 2010.
- ↑ Allen E. Romney, George // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T073752
- ↑ Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
- ↑ The Fine Art Archive — 2003.
- ↑ Ромни Джордж // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Portrait paintings by George Romney
- ↑ George Romney sketch books. The Romney Society.
- ↑ The Leveson-Gower Children, 1777. Oil on canvas. 202cm x 232cm.