ხილული გამოსხივება

ხილული გამოსხივება — ელექტრომაგნიტური გამოსხივება იმ სიხშირეთა დიაპაზონში, რომელსაც ადამიანის თვალი აღიქვამს (7014750000000000000♠7.5×10¹⁴ – 7014400000000000000♠4×10¹⁴ ჰც, რაც შეესაბამება ≈400-იდან 700 ნმ-მდე ტალღის სიგრძეს ვაკუუმში). ძალიან მაღალი ინტენსიურობის სინალეს თვალი აღიქვამს სიხშირეთა რამდენადმე ფართო დიაპაზონში. საშუალოდ ადამიანის თვალის სინათლისადმი მგრძნობიარობის დამოკიდებულებას სინათლის სიხშირეზე (თვალის სპექტრული მგრძნობიარობა) ახასიათებენ სპექტრული სინათლოვანი ეფექტურობის ფუნქციით (ე. წ. თვალის ხილულობის წირი). ეს ფუნქცია საფუძვლად უდევს ყველა შუქტექნიკურ გაანგარიშებას. სინათლის ტალღების სიხშირეთა განსხვავება ზოგად შემთხვევაში ადამიანის მიერ აღიქმება როგორც განსხვავება ფერის მიხედვით.

ელემენტარული ნაწილაკი, რომელიც განსაზღვრავს სინათლეს არის ფოტონი. სინათლის სამი ძირითადი მახასიათებელია (ანუ ყველა ელექტრომაგნიტური გამოსხივების):

ინტენსივობა (ამპლიტუდა), რომელსაც ადამიანი სინათლის სიკაშკაშის სახით აღიქვამს;
სიხშირე (ტალღის სიგრძე), რომელსაც ადამიანი სინათლის ფერით აღიქვამს, და
პოლარიზაცია (რხევის კუთხე), რომელიც ადამიანის მიერ მხოლოდ სუსტად აღიქმება ჩვეულებრივ ვითარებაში.

მისი სიჩქარე, ვაკუუმში 300 000 000 მეტრი წამში (300 000 კილომეტრი წამში), ბუნების ერთ–ერთი ძირითადი მუდმივაა. სინათლეს ახასიათებს ორივე – ტალღისა და ნაწილაკის თვისებები. ეს მახასიათებელი ცნობილია, როგორც ტალღურ–ნაწილაკური დუალიზმი. მეცნიერებას სინათლის შესახებ ოპტიკას უწოდებენ, ის თანამედროვე ფიზიკის კვლევის მნიშვნელოვანი სფეროა.

ხილული გამოსხივების სპექტრი

როდესაც თეთრი სინათლის სხივი პრიზმაში იშლება, წარმოიქმნება სპექტრი, რომელშიც სხვადასხვა ტალღის სიგრძის გამოსხივება სხვადასხვა კუთხით გარდატყდება. სპექტრის ნაწილს წარმოადგენენ ფერებს, ანუ ფერებს, რომელთა მიღებაც შესაძლებელია ერთი ტალღის სიგრძის სინათლის გამოყენებით (უფრო ზუსტად, ტალღის სიგრძის ძალიან ვიწრო დიაპაზონით), სპექტრული ფერები ეწოდებათ.^[1] ძირითადი სპექტრული ფერები (რომლებსაც საკუთარი სახელები აქვთ), ასევე ამ ფერების გამოსხივების მახასიათებლები წარმოდგენილია ცხრილში:

ფერი	ტალღის სიგძის დიაპაზონი, ნმ	სიხშირის დიაპაზონი, ტჰც	ფოტოების ენერგიის დიაპაზონი, ევ
იისფერი	380–450	670–790	2.75–3.26
ლურჯი	450–485	620–670	2.56–2.75
ცისფერი	485–500	600–620	2.48–2.56
მწვანე	500–565	530–600	2.19–2.48
ყვითელი	565–590	510–530	2.10–2.19
ნარინჯისფერი	590–625	480–510	1.98–2.10
წითელი	625–750	400–480	1.65–1.98

იხილეთ აგრეთვე

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 361.

სქოლიო

↑ Thomas J. Bruno, Paris D. N. Svoronos. CRC Handbook of Fundamental Spectroscopic Correlation Charts. დაარქივებული 2017-01-17 საიტზე Wayback Machine. CRC Press, 2005.

[1] Thomas J. Bruno, Paris D. N. Svoronos. CRC Handbook of Fundamental Spectroscopic Correlation Charts. დაარქივებული 2017-01-17 საიტზე Wayback Machine. CRC Press, 2005.

[1]