ხაჯალია

სოფელი
ხაჯალია
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	გურიის მხარეგურიის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი
თემი	ნიგვზიანი
კოორდინატები	42°03′35″ ჩ. გ. 41°52′52″ ა. გ.
დაარსდა	1871
ცენტრის სიმაღლე	40-120 მ
მოსახლეობა	1018 კაცი (2014)

ხაჯალია — სოფელი ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში, ნიგვზიანის თემში. სოფელში არის რკინიგზის ბაქანი სამტრედია-მახინჯაურის ხაზზე. სოფელში მოქმედებს საბავშვო ბაღიდა საჯარო სკოლა

გეოგრაფია

მდებარეობს გურიის დაბლობზე, მდინარეების სვიანის და ხირხილის ნაპირებზე, ზღვის დონიდან 40 მ., ლანჩხუთიდან 17 კმ., ჯუმათის რკინიგზის სადგურიდან 3 კმ. სოფლის დაბლობ ნაწილს თაღარა ჰქვია. გორაკ-ბორცვიან ზოლში გამოიყოფა ნასტეფნარის, წიაღუბნის და ჯიხანჯირის წყალგამყოფი სერები. მათ შორის მდებარეობს მდინარეების სვიანას, ფეხსაბანას და ხირხილას ხეობები. აღნიშნული მდინარეები მიეკუთვნებიან მდინარე ფიჩორის აუზს. სოფლის ტერიტორია აგებულია ნეოგენისა და მეოთხეულის დანალექი ქანებით.

სოფლის ტერიტორიის დიდი ნაწილი კოლხეთის დაბლობის ტყის და ანთროპოგენურ ლანდშაფტებს უჭირავს დამახასიათებელი ყვითელმიწა, ალუვიური და ტყის ყომრალი ნიადაგებით. პოლიდომინანტური ტყეები ძირითადად გვხვდება გორაკბორცვიან ზოლში. 1990-2003 წლებში ადგილი ჰქონდა ტყე მასობრივად გაიჩეხა, რის გამოც გაძლიერდა მეწყრული პროცესები.

კლიმატი

სოფლის ჰავა ნოტიო სუბტროპიკულია. მიკროკლიმატური განსხვავება შეიმჩნევა სოფლის დაბლობ და გორაკბორცვიან ზოლს შორის. ზაფხული ზომიერად ცხელია., ზამთარი - თბილი. ნალექების საშუალო რაოდენობა 1800-2000 მმ-ია. უხვნალექიანი თვეა ოქტომბერი. მცირე ნალექებით გამოირჩევა მაისი. თოვლის საფარი არის მცირე და რამდენიმე დღის შემდეგ ქრება.

სასარგებლო წიაღისეული

სოფელი სასარგებლო წიაღისეული სიმდიდრეებით ღარიბია. მცირე რაოდენობით ამოდის ბუნებრივი აირი, რომელიც არ გამოიყენება. სოფელში არის წყალი, რომელსაც მოსახლეობა სამკურნალოდ იყენებს. მდინარეებში მოიპოვება საკმაო რაოდენობით ღორჯო, კიბორჩხალა, ქაშაყი.

სახელწოდება

სოფლის სახელის წარმოქმნის შესახებ არსებობს ორი ლეგენდა. ერთი ვერსიით სოფელს თავს აფარებდა ერთი მარტოხელა თურქი კაცი, რომელიც ხალხმა ხოჯად მიიცნია და "ხოჯა ალიდ" ნმოიხსენიებდა.

მეორე ლეგენდის თანახმად ხაჯალიას მიდამოები გამოსადეგი იყო მეჯოგეობისთვის. სოფელში მრავალი ჯოგის ფერმა მდგარა, მათ შორის, ყველაზე დიდი ყოფილა მეჯოგე ხაზარიასი, რომლის სახელიც ხალხურ სოფელს ზეპირსიტყვიერებაში გადაკეთდა სიტყვა ხაჯალიად.

ისტორია

ხაჯალია გურიელების საბატონიშვილო მამულს წარმოადგენდა. სოფელი იყო დაფარული ბუჩქნარით, უვარგისი გზებით, იდგა ისლითა და ჭილით დაფარული ქოხები. 1910 წელს სოფელში გაიხსნა სკოლა. სოფელში მოჰყავდათ ერთწლიანი კულტურები: სიმინდი, ლობიო, ბრინჯი, ღომი. საბჭოთა მმართველობის დროს სოფელში დაიწყო ტექნიკური კულტურების მოყვანა: ჩაი, ციტრუსები, ტუნგი. სოფელში რკინიგზის სადგურის გაყვანამ გაზარდა სოფლის მოსახლეობის რაოდენობა. მოსახლეობის რაოდენობა მკვეთრად გაზარდა აჭარიდან ეკომიგრანტების ჩასახლებამაც.

დემოგრაფია

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
1908	500
1911	799
2002	1121
2014	1018

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, გვ. 449, თბ., 1987 წელი.