ხალედ მაშალი
| ხალედ მაშალი არაბ. خالد مشعل | |
 ხალედ მაშალი - 2009 წლის 20 იანვარი | |
| ჰამასის პარტიის პოლიტბიუროს თავმჯდომარე | |
|---|---|
| თანამდებობაზე ყოფნის დრო | |
| 1994 – 2017 | |
| მემკვიდრე | მუსა აბუ მარზუკი |
| დაბადებული | 28 მაისი, 1956 (65 წლის) სილვადი, რამალა, მდინარე იორდანეს დასავლეთი ნაპირი |
| პოლიტიკური პარტია | სუნიტი მუსლიმი |
| განათლება | ქუვეითის უნივერსიტეტი |
| პროფესია | ფიზიკოსი |
ხალედ მაშალი (არაბ. خالد مشعل; დ. 1956) — პალესტინელი პოლიტიკოსი, პალესტინის ისლამური წინააღმდეგობის მოძრაობის (ჰამასის)პოლიტბიუროს თავმჯდომარე, რომელიც აღიარებულია ტერორისტულ ორგანიზაციად რიგ ქვეყნებში. მაშალი ჰამასის მოძრაობის ერთ -ერთი ლიდერი ისრაელის სპეცსამსახურების მიერ 2004 წელს აბდ ალ აზიზ რანტისის მკვლელობის შემდეგ გახდა. [1][2]
ადრეული წლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაიბადა სოფელ სილვადში, რამალას მახლობლად (დასავლეთ სანაპირო).
მისი მამა, ისევე როგორც მრავალი სხვა პალესტინელი არაბი 1960 -იან წლებში, ქუვეითში შრომითი მიგრანტი იყო. 1967 წელს, ექვსდღიანი ომის შემდეგ, მისი ოჯახი მასთან ჩავიდა. მაშალი სკოლაში სწავლობდა, შემდეგ კი —ქუვეითის უნივერსიტეტში ფიზიკის ფაკულტეტზე. მიიღო ბაკალავრის ხარისხი.
1971 წელს, 15 წლის ასაკში, ის შეუერთდა მუსლიმთა საძმოს ისლამისტურ ორგანიზაციას. უნივერსიტეტში მან დაიწყო პოლიტიკური საქმიანობა პალესტინის თემში, შეუერთდა ისლამისტი სტუდენტების წინააღმდეგობის მოძრაობას გაერთიანებული ბლოკში "ჰაკ" ("ჭეშმარიტება") საერო სოციალისტურ მოძრაობა "ფათხს" სტუდენტური საბჭოების არჩევნებში.
1978 წელს უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, რამდენიმე წელი ასწავლიდა ფიზიკას ქუვეითში.
საქმიანობა ჰამასში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ხალედ მაშალმა 1987 წელს მონაწილეობა მიიღო "ისლამური წინააღმდეგობის მოძრაობის“ (ჰამასის) შექმნაში, გახდა მისი პოლიტბიუროს წევრი და ხელმძღვანელობდა ორგანიზაციის ფილიალს ქუვეითში.
ერაყის მიერ ქუვეითის ოკუპაციის შემდეგ (1990 წლის აგვისტო) ემიგრაციაში წავიდა იორდანიაში.
1996 წლიდან მოძრაობა ჰამასის პოლიტბიუროს თავმჯდომარეა. მან შეცვალა მუსა აბუ მარზუკი, რომელიც დააპატიმრეს 1995 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში ვიზიტის დროს (გაათავისუფლეს 1997 წელს, მას შემდეგ პოლიტბიუროს წევრია).
თავდასხმა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ხალედ მაშალის სახელი მთელი მსოფლიოსთვის ცნობილი გახდა მასზე წარუმატებელი თავდასხმის შემდეგ. ოპერაცია განხორციელდა ისრაელის მთავრობის ნებართვით, რომელსაც ხელმძღვანელობდა პრემიერ მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ.
იმ დროს ითვლებოდა, რომ მაშალი ჰამასის ფილიალის ხელმძღვანელი გახლდათ იორდანიაში. 1997 წლის 25 სექტემბერს, ისრაელის დაზვერვის (მოსადი) აგენტებმა ამანის ქუჩაში მაშალს ყურში შხამი შეუშხაპუნეს. თავდამსხმელები მაშალის მცველებმა დაიჭირეს. იგი პირდაპირი მნიშვნელობით გადაარჩინა იორდანიის მეფე ჰუსეინმა. იორდანიის ხელისუფლების თხოვნით, ისრაელმა უზრუნველყო ანტიდოტი და ციხიდან გაათავისუფლა ჰამასის სულიერი ლიდერი შეიხ აჰმედ ისმაილ იასინი 19 სხვა პატიმართან ერთად. სანაცვლოდ ისრაელის აგენტები, რომლებიც იორდანიაში შევიდნენ კანადის ყალბი პასპორტებით, გაათავისუფლეს სასჯელისგან და გაუშვეს სამშობლოში.
შემდგომში მაშალს ეშინოდა ჰამასის მოძრაობის ლიდერების სახელების გასაჯაროება, რადგან 2004 წელს, აბდ ალ-აზიზ რანტისის მკვლელობის შემდეგ, ისრაელის პრემიერ მინისტრმა არიელ შარონმა გაიმეორა ის სიტყვები, რაც შეიხ აჰმედ იასინის ლიკვიდაციის შემდეგ თქვა: "ტერორისტული ლიდერების განადგურება გაგრძელდება. "
1999 წელს იორდანიაში ჰამასის მოძრაობის საქმიანობა აკრძალა ახალმა მეფემ (ჰუსეინის ძემ) აბდულა II- მ. მალე მაშალი დააპატიმრეს და შემდეგ გააძევეს ქვეყნიდან 1999 წლის აგვისტოში, მუსა აბუ მარზუკთან და ჰამასის ორ სხვა წარმომადგენელთან ერთად. მაშალი გაემგზავრა კატარში, ხოლო 2001 წლიდან იმყოფებოდა სირიაში, სადაც დაფუძნდა ჰამასის პოლიტიკური ბიურო. სირიაში სამოქალაქო ომის დაწყების შემდეგ, ჰამასმა მხარი დაუჭირა აჯანყებულებს, დაუპირისპირდა სირიის მთავრობას. 2012 წელს ჰამასის პოლიტბიურო გადავიდა კატარში.
2006 წლის მარტში მაშალი ხელმძღვანელობდა ჰამასის მოძრაობის დელეგაციას, რომელიც პირველად ეწვია მოსკოვს. მან მოლაპარაკებები გამართა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვთან და შეხვდა სრულიად რუსეთის პატრიარქს ალექსი II- ს. ლავროვთან შეხვედრისას მაშალმა მიმოიხილა ჰამასის მიდგომები ისრაელთან ურთიერთობაში და პალესტინა-ისრაელის ურთიერთობის დარეგულირების პერსპექტივები. მომდევნო 2007 წელს, მაშალი მეორე ვიზიტით ეწვია მოსკოვს.
როგორც ევგენი პრიმაკოვმა აღნიშნა, მასთან საუბრისას მაშალმა განაცხადა, რომ ჰამასი მზად არის "შექმნას პალესტინის სახელმწიფო იმ მიწაზე, რომელიც ისრაელმა დაიკავა 1967 წელს და რომელიც უნდა გაათავისუფლოს".
გავლენა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბრიტანული ჟურნალის New Statesman- ის თანახმად, 2010 წელს მსოფლიოს 50 ყველაზე გავლენიანი ადამიანის სიაში მაშალმა დაიკავა მე -18 ადგილი, ჩამოიტოვა რა რამდენიმე პუნქტით ვლადიმერ პუტინი, ოსამა ბინ ლადენი და ჰილარი კლინტონი. 2012 წლის თებერვალში, სირიის ომის მეორე ტალღის დროს, მაშალმა დატოვა სირია და დაბრუნდა კატარში. მან მალე მხარდაჭერა გამოუცხადა სირიის ოპოზიციას.[3][4][5]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Hartley, Cathy; Cossali, Paul (17 June 2004). Survey of Arab-Israeli Relations. Routledge. ISBN 978-1-135-35527-2.
- Levitt, Matthew (2006). Hamas: Politics, Charity, and Terrorism in the Service of Jihad. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12258-9.
- Tesch, Noah; Lotha, Gloria (8 September 2020). "Khaled Meshaal - Biography & Facts". Encyclopædia Britannica. Retrieved 1 November 2020.
- Tamimi, Azzam (2009). Hamas: Unwritten Chapters. Hurst & Company. ISBN 978-1-84904-001-3.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Profile: Khaled Meshaal of Hamas». BBC News.
- ↑ Hamas Leader Khaled Mashaal დაარქივებულია 26 ოქტომბერი 2010 Wayback Machine Time, January 4, 2009
- ↑ Hamas political leaders leave Syria for Egypt and Qatar. BBC News, 28 February 2012
- ↑ The New Statesman’s list of 50 People Who Matter 2010 New Statesman. 27 September, 2010
- ↑ Hamas political leaders leave Syria for Egypt and Qatar. BBC News, 28 February 2012