წმინდა ბართლომე მოციქულის ბაზილიკა
წმინდა ბართლომე მოციქულის ბაზილიკა (იტალ. San Bartolomeo all'Isola) — ტიტულარული მინორ ბასილიკა, რომელიც მდებარეობს რომში, იტალიაში. იგი დაარსდა 998 წელს, წმინდა რომის იმპერატორ ოტო III-ის მიერ და შეიცავს წმინდა ბართლომეოს, მოციქულის სავარაუდო ნაწილებს[1]. ეკლესია მდებარეობს ტიბერის კუნძულზე, ძველი ასკელაპიოს ტაძრის ადგილას, რომელიც განდევნა კუნძულიდან მისი ცუდი რეპუტაცია რომაელებთან და დააფუძნა მისი რეპუტაცია როგორც საავადმყოფო, რაც დღესაც გრძელდება ქრისტიანული მფარველობის ქვეშ.
ამჟამინდელი კარდინალ მღვდელი არის კარდინალ ბლეიზ კუპიჩი, 2016 წლის 19 ნოემბრიდან.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რომის დროს, ასკელაპიოს ტაძარი მდებარეობდა თანამედროვე ეკლესიის ადგილას. მთლიანად ტიბერის კუნძული ფაქტიურად დაფარული იყო მარმარილოთი, რათა კუნძული გემის მსგავსი ყოფილიყო. გემის პირი დღემდე ჩანს.[2]
იმპერატორმა ოტომ ააშენა ეს ეკლესია ტაძრის ნანგრევებზე კუნძულის აღმოსავლეთ მხარეში (ქვემოთ მდებარე ბოლო)[3] . თავდაპირველად იგი ეძღვნებოდა ადალბერტ პრგის.
წმინდა ბართლომეოს ნაწილების ნაწილი ოტო II-მ მისცა რომს 983 წელს. ეს წმინდა ნაწილები გაიგზავნა რომში ბენევენტოდან, სადაც ისინი 838 წელს მიიტანეს ლიპარიდან. ისინი მდებარეობენ ძველ რომაულ პორფირის საფლავში ლომების თავებით, მთავარ საკურთხევლის ქვეშ. მარმარილო წყარო გაშლილია მხატვრობით, რომელზეც გამოსახულია მაცხოვარი, ადალბერტი, ბართლომეო და ოტო III. ასოცირება ასკელაპიოსთან, და შესაბამისად განკურნებასთან, დროთა განმავლობაში გამოიწვია ბართლომეოს სახელს ასოცირება მედიცინასთან და საავადმყოფოებთან.[4]
ეკლესია გარემონტდა პაპ პასკალ II-ის მიერ 1113 წელს და კვლავ 1180 წელს. ეკლესია მძიმედ დააზიანა წყალდიდობამ 1557 წელს, შემდეგ კი 1624 წელს კვლავ აღიქმეს და აღადგინეს, მისი დღევანდელი ბაროკო ფასადით, ორატციო ტორიანის მიერ შესრულებული პროექტით, რომელიც დაიკმარა კარდინალ ტრესციოს მიერ[5]. დამატებითი რემონტები განხორციელდა 1852 წელს. ეკლესიის ინტერიერი შეინარჩუნა თორმეტი ძველი რომაული სვეტი და ორი ლომის წიდი, რომლებიც ეკლესიის პირველ რეკონსტრუქციას ეკუთვნის.
სან ბართოლომეოში აღმოჩენილი წარწერები, რომლებიც ფასდაუდებელ წყაროდ წარმოადგენს ბასილიკის ისტორიის ასახვისთვის, შეიკრიბა და გამოქვეყნდა ვინჩენცო ფორკელამ[6].
2000 წელს პაპმა იოანე პავლე II-მ სან ბართოლომეო მიუძღვნა მე-20 და 21-ე საუკუნეების ახალი მოწამეები ხსოვნას.
ექსტერიერი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ეკლესიის წინ მდებარე პატარა მოედანზე, ცენტრში, დგას ოთხი მხრიდან აღჭურვილი გულიამა წმინდანებით, რომელიც მოქანდაკე ინიატიო იაკომეტიმ შექმნა და 1869 წელს ააგეს[7].
მე-12 საუკუნის კოშკი, რომელიც ეკლესიის მახლობლად მდებარეობს, ტორე დეი ქეიტანი, არის ყველაფერი, რაც დარჩა შუასაუკუნეების ციხე-სიმაგრისგან, რომელიც კუნძულზე აიგო პიერლეონების მიერ.
ინტერიერი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სან ბართოლომეოში მდებარეობს ახალი მოწამეების მემორიალი მე-20 და 21-ე საუკუნეებიდან, რომელიც პაპმა იოანე პავლე II-მ მიუძღვნა 2000 წელს. ეს მემორიალი მისამართებულია სანტ'ეგიდიო საზოგადოების მიერ, რომელიც ასევე არის მთავარი საკურთხევლის ikona-თვის ავტორი. ერთ-ერთი წმინდა ნაწილი, რომელიც ამ მემორიალთან არის დაცული, არის ქვის ნაწილი, რომელიც გამოყენებული იყო 1984 წელს ღმერთი ზეადიდებული იერჟი პოპიელუშკოს მოკვლაში.[8]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ S. Prete, "Reliquie e culto di S. Bartolomeo ap. dal Medio Oriente a Roma all'Isola Tiberina", Studi e Ricerche sull'Oriente Cristiano, Rome 5.3 (1982:173-181)
- ↑ Isola Tiberina Is Adorably Tiny, Old & Roman. Huffington Post (31 January 2014). ციტირების თარიღი: 17 February 2014
- ↑ Claridge, Amanda (1998). Rome: An Oxford Archaeological Guide. Oxford: Oxford Univ. Press. ISBN 9780199546831.
- ↑ Attwater, Donald; John, Catherine Rachel. The Penguin Dictionary of Saints.(1995) Penguin. ISBN 9780140513127
- ↑ "The Church of San Bartolomeo all’Isola", Turismo Roma
- ↑ V. Forcella, Inscrizioni delle chese e d' altre edifici di Roma, dal secolo XI fino al secolo XVI Volume IV (Roma: Fratelli Bencini, 1874), pp. 527-540.
- ↑ "San Bartolomeo all'Isola", CurateND
- ↑ „Father Popieluszko in Rome pantheon of modern martyrs“. thenews.pl. Polskie Radio S.A. 12 August 2012. ციტირების თარიღი: 6 September 2012.