ცეფუსი[1][2] (ლათ.Cepphus) — ფრინველთაგვარიალკასებრთაოჯახისა. სხეულის სიგრძეა 32–40 სმ, იწონიან 340–600 გ-ს. ნისკარტი შავი, სწორი და წვრილია. ზრდასრულების შეფერილობა ზაფხულში შავია, ზამთარში — ჭრელი. ფეხები წითელია. კარგად ფრენენ, ცურავენ და ყვინთავენ; დადიან ცუდად. იკვებებიან წვრილი თევზებითა და ზღვის უხერხემლოებით. ბუდობენ ჯგუფებად, კვერცხს დებენ კლდეების ნაპრალებში, ქვებს შორის. დედალი ჩვეულებრივ დებს 2 კვერცხს. გამოჩეკისას ბარტყები დაფარული არიან ხშირი, რბილი, მუქი ფერის ღინღლით. ბუდეს მთლიანად შებუმბლულები ტოვებენ. ცნობილია 3 სახეობა: ჩვეულებრივი ცეფუსი (С. grylle) ბინადრობს ჩრდილოყინულოვანი ოკეანის და ატლანტისა და წყნარი ოკეანეების ჩრდილეთი ნაწილების სანაპიროებზე; ზოგჯერ, წყნარ ოკეანეში მობინადრე ცეფუსებს ცალკე სახეობად — ბერინგის ცეფუსად (С. columba) გამოყოფენ; სათვალიანი ცეფუსი (С. carbo), რომელსაც თვალის გარშემო თეთრი ლაქა აქვს, გავრცელებულია ოხოტისა და იაპონიის ზღვების სანაპიროებზე. ადგილ-ადგილ გააჩნიათ სარეწაო მნიშვნელობა. გამოიყენება მათი ხორცი და კვერცხი.
