ჩიზქეიქი
ჩიზქეიქი (ინგლ. cheese „ყველი“ და ინგლ. cake „ნამცხვარი“, სიტყვასიტყვით — „ყველის ნამცხვარი“) — ტკბილი დესერტი, რომელიც შედგება ერთი ან მეტი ფენისგან. ძირითადი და სქელი ფენა შედგება რბილი, ახალი ყველის (ჩვეულებრივ ნაღების ყველი ან რიკოტა), კვერცხისა და შაქრის ნარევისგან. ქვედა ფენის არსებობის შემთხვევაში, იგი ხშირად შედგება ქერქისგან ან ფუძისგან, რომელიც მზადდება დაქუცმაცებული ფუნთუშებისგან ან სხვა საკონდიტრო ნაწარმისგან. ის შეიძლება იყოს გამომცხვარი ან არა (ჩვეულებრივ მაცივარში შენახული).[1]
ჩიზქეიკი, როგორც წესი, ტკბილია შაქრით და შეიძლება არომატიზებული იყოს მრავალფეროვანი გზით. ეს შეიძლება იყოს არომატიზებული, რომ ყველის ფენას ვანილი, სანელებლები, ლიმონი, შოკოლადი, გოგრა ან სხვა არომატები დაემატოს. ვიზუალის გასაუმჯობესებლად შესაძლებელია ხილის, ათქვეფილი ნაღების, კაკლის, ფუნთუშების, ხილის სოუსის, შოკოლადის სიროფის ან სხვა ინგრედიენტების დამატება.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჩიზქეკის სამშობლოდ ძველი საბერძნეთი ითვლება. მისი პირველი ხსენება და რეცეპტი გვხვდება ბერძენი ექიმის ეიგიმუზის ჩანაწერებში. ის მზადდებოდა რბილი ყველის, თხის ან ცხვრის რძის, თაფლის, ხორბლის ფქვილის და კვერცხების შეზავებით და გამოცხობით. ასეთი კერძი ძვ. წ. 776 წელს ოლიმპიურ თამაშებში გამარჯვებულს მიართვეს. ძველ რომში მას რელიგიური დღესასწაულებისთვის ამზადებდნენ. ყველაზე მეტად თანამედროვე ჩიზქეიკს ჰგავს ერთ-ერთი რომაული რეცეპტი, რადგან შეიცავს ცალკე დამზადებულ ყველის ძირითად ფენას. ბრიტანეთის რომაელების მიერ დაპყრობის შემდეგ რეცეპტი ინგლისში გავრცელდა, ინგლისი ერთი პერიოდი ჩიზქეიკის სამშობლოდ ითვლებოდა. სახელწოდება ჩიზქეიკი გაჩნდა ინგლისში მე-15 საუკუნეში, აქამდე იხმარებოდა მისი ბერძნული ან რომაული სახელწოდებები. გლობალური პოპულარობა ჩიზქეიკმა ამერიკაში გავრცელების შემდეგ მოიპოვა, სადაც მას ევროპიდან გადასახლებული პირველივე ოჯახები ამზადებდნენ. დესერტად ის მე-18 საუკუნემდე არ ითვლებოდა, სანამ ევროპელებმა რეცეპტში საფუარი ათქვეფილი კვერცხებით არ შეცვალეს. საფუარის სუნის გარეშე კერძის გემო დესერტს უფრო ჰგავდა. მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჩიზქეიკი შეიქმნა 2017 წელს რუსეთში, ქ. სტავროპოლში და იწონიდა 4240 კილოგრამს.
ეროვნული ვარიაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
აფრიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სამხრეთ აფრიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სამხრეთ აფრიკაში ჩიზქეიკის მრავალი სხვადასხვა სახეობაა. ერთი პოპულარული ვარიანტი მზადდება ათქვეფილი ნაღებით, ნაღების ყველით, ჟელატინით, რომელიც შიგთავსშია. მას არ აცხობენ და ზოგჯერ ამარულას ლიქიორით ამზადებენ. ეს ვარიანტი ძალიან ჰგავს ბრიტანულ ჩიზქეიკს. ეს ჩიზქეიქი უფრო ხშირად გვხვდება სამხრეთ აფრიკის ბრიტანეთისულ თემებში.[2]
აზია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
აზიური სტილის ჩიზქეიკის არომატს შეიცავს მაჩა (ფხვნილი იაპონური მწვანე ჩაი), ლიჩი და მანგო. აზიური სტილის ჩიზქეიკები ასევე მსუბუქია არომატით და ზოგჯერ მსუბუქი და ღრუბელისებრი ტექსტურით. აზიური ტიპის ჩიზქეიქებში ასევე მაღალია კვერცხის და ნაღების წილი. სხვა ვერსიებთან შედარებით, აზიური ჩიზქეიქები შედარებით ტკბილია.
ინდოეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ინდოეთის შტატი ოდიშა ცნობილია ჩენა პოდათი, რომელიც არის ჩიზქეიკის სახეობა, რომელიც მზადდება ხაჭოს, შაქრისა და კაკლის ნარევის გამოცხობით.
ფილიპინები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჩიზქეიკის ყველაზე გამორჩეული ვერსია ფილიპინებში არის უბე ჩიზქეიქი. იგი მზადდება დამსხვრეული გრემის კრეკერების ფუძით და ნაღების ყველის ზედა ფენით. ის ასევე შეიცავს უბე ჰალაიას (პიურე იასამნის რძე, შაქარი და კარაქი). ის შეიძლება მომზადდეს გამომცხვარი ან უბრალოდ მაცივარში. ფილიპინური სხვა დესერტების მსგავსად, ეს კერძი იასამნისფერი ფერისაა. [3][4][5]
ევროპა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საფრანგეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფრანგული სტილის ჩიზქეიკები ძალიან მსუბუქია, ჟელატინის შემცველი ნივთიერებაა და, როგორც წესი, მხოლოდ 3-დან 5 სმ-მდე (1-დან 2 ინჩამდე) მაღალია. ეს ვერსია ნეუფშატელის ( Neufchâtel) ყველისაგან მზადდება, რაც კერძს მსუბუქ ტექსტურა და არომატს აძლევს.
საბერძნეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საბერძნეთში ყველის ნამცხვარს ამზადებდნენ ჯერ კიდევ ანტიკურ ხანაში და ახლა იგი ტრადიციულად მზადდება მიზითრას გამოყენებით. მიზიტროპიტის მრავალი რეგიონალური ვარიანტი არსებობს.
იტალია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ძველი რომაული სტილის ჩიზქეიკი თაფლსა და რიკოტას მსგავს ყველს ფქვილთან ერთად იყენებს და ტრადიციულად პურებად აქცევს. ზოგიერთ რეცეპტში არის დაფნის ფოთლები, რომლებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნეს კონსერვანტად. ამ ტიპის ჩიზქეიქი, როგორც წესი, უფრო მშრალია, ვიდრე ამერიკული სტილის. კერძს ხშირად უმატებენ დაშაქრული ხილის მცირე ნაწილებსაც.
პოლონეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პოლონური სერნიკი (ჩიზქეიქი), ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული დესერტია პოლონეთში, მზადდება ძირითადად ტვაროგით, პოლონური კვარკის ყველის გამოყენებით.
რუსეთი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რუსული ტიპის ჩიზქეიქი (ვატრუშკა) ცომის რგოლის ფორმისაა და ივსება კვარკით ან ხაჭოთი. ეს არის ტრადიციული საუზმე რუსეთის საბავშვო ბაღებში.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- "A South African Favourite: Amarula Cheesecake". The International Hotel School. The International Hotel School. August 2014. Archived from the original on 2015-02-12. Retrieved 2015-01-01
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Ferguson Plarre Bakehouses. "A History of Cheesecakes" დაარქივებული 2013-11-24 საიტზე Wayback Machine. . www.fergusonplarre.com.au. Retrieved 2008-10-12.
- ↑ "A South African Favourite: Amarula Cheesecake". The International Hotel School. The International Hotel School. August 2014. Archived from the original on 2015-02-12. Retrieved 2015-01-01.
- ↑ "Ube Cheesecake". The Peach Kitchen. Retrieved 7 July 2019.
- ↑ "Creamy and Luscious Ube Cheesecake". Woman Scribbles. Retrieved 7 July 2019.
- ↑ "Ube Cheesecake with Coconut Cookie Crust and Coconut Whipped Cream (Video)" . The Unlikely Baker. Retrieved 7 July 2019.