შუშის ხალიჩის მუზეუმი
| შუშის ხალიჩის მუზეუმი | |
|---|---|
| აზერ. Şuşa Xalça Muzeyi | |
 | |
| დაარსდა | 19 მაისი, 1987 წ. |
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი |
| მდებარეობა | შუშის რაიონი |
| ოფიციალური საიტი | http://www.azcarpetmuseum.az/ |
შუშას ხალიჩების მუზეუმი (აზერ. Şuşa Xalça Muzeyi Azərbaycan Xalça Muzeyinin Şuşa filialı) — აზერბაიჯანის ხალიჩისა და ხალხური გამოყენებითი ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის შუშის ფილიალი. მუზეუმი ხალიჩების ქსოვის ხელოვნების ტრადიციების შესწავლის, შენარჩუნებისა და შენარჩუნების მიზნით დაარსდა. დაარსებულია აზერბაიჯანის სსრ კულტურის სამინისტროს 1985 წლის 26 სექტემბრის #502 ბრძანებით. ფილიალმა თავისი საქმიანობა 1987 წლის 19 მაისს დაიწყო გენერალ სამად ბეი მეჰმანდაროვის მე-18 საუკუნის სასახლეში. ყარაბაღის უძველესი ისტორიის, მათ შორის შუშას ხალიჩების კვლევის, პოპულარიზაციისა და შენარჩუნების მიზნით, აზერბაიჯანის ხალიჩისა და ხალხური გამოყენებითი ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის ძირითადი ფონდიდან - ხალიჩები და ხალიჩების ნაწარმი, რომლებიც ინარჩუნებენ ეროვნულ ხელოვნების ღირებულებებს, მხატვრული ნაქარგები, ეროვნული ტანსაცმლისა და სამკაულების ნიმუშები გამოფენისთვის გაიგზავნა შუშის ფილიალში.[1][2]
შუშას ფილიალში გამოიფინა აზერბაიჯანის ხალიჩისა და ხალხური გამოყენებითი ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის ძირითადი ფონდიდან შერჩეული წყობილი და უწყობადი ხალიჩები, ხალიჩების ნაწარმი, მხატვრული ნაქარგები, ეროვნული სამოსი, სამკაულები და მხატვრული ლითონის ნიმუშები.[1]
მუზეუმის ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფილიალი მუშაობდა ხუთი წლის განმავლობაში, იმ დღემდე, სანამ ქალაქი შუშა სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა 1992 წლის 8 მაისს დაიკავეს. აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის სამხედრო კონფლიქტმა გამოიწვია ფილიალის საქმიანობის შეწყვეტა 1992 წელს. 1992 წლის 29 თებერვალს შუშას ფილიალის 246 ექსპონატიდან 183 (80 ხალიჩა წყობით, 35 ხალიჩა წყობის გარეშე და ხალიჩის ნაწარმი, 29 მხატვრული ნაქარგები და ეროვნული სამოსი, 39 სამკაული) ევაკუირებული იქნა ბარდაში და შემდეგ ბაქოში ჩამოიტანეს და გადაეცა აზერბაიჯანის ხალიჩების მუზეუმის ძირითად ფონდს.[3]
შუშაში მოქმედი 8 მუზეუმიდან მხოლოდ აზერბაიჯანის ხალიჩების მუზეუმმა შეძლო მისი ნივთების ნახევარზე მეტის გადარჩენა, ხოლო გენიალური კომპოზიტორის უზეირ ჰაჯიბეილის სახლ-მუზეუმმა ნაწილობრივ გადაარჩინა მისი ნივთები. შემონახულ ექსპონატებს შორისაა ყარაბაღის ტრადიციული ხალიჩები.[1]
მუზეუმის საქმიანობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მუზეუმის შუშას ფილიალი თანამშრომლობს ამერიკის შეერთებულ შტატებში მოქმედ „ყარაბაღის ფონდთან“, რომლის მიზანია ყარაბაღის სკოლის კუთვნილი ხალიჩების ნიმუშების პოპულარიზაცია უცხო ქვეყნებში. ყარაბაღის მივიწყებული ტექსტილის ტექნოლოგიების აღდგენა და განვითარება აზერბაიჯანის ხალიჩისა და ხალხური გამოყენებითი ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის შუშას ფილიალის ერთ-ერთი მთავარი პროექტია. აზერბაიჯანის ხალიჩებისა და ხალხური გამოყენებითი ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის შუშას ფილიალის თანამშრომლებმა მოამზადეს ყარაბაღის სკოლის კუთვნილი უძველესი ხალიჩების „ჩელები“, „ბაჰმანლი“ და „მალიბეილი“ ესკიზები და გადასცეს ხალიჩების სახელოსნოს. ფუნქციონირებს 2012 წლის იანვრიდან.[4]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Arxivlənmiş surət. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-08-09. ციტირების თარიღი: 2018-07-16
- ↑ Arxivlənmiş surət. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-02-17. ციტირების თარიღი: 2018-07-16
- ↑ Müəllif: Lətif Kərimov, "Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi Şuşa filialı" adlı kataloq
- ↑ Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialı