შუშის სახელმწიფო ისტორიულ-არქიტექტურული ნაკრძალი
| შუშის სახელმწიფო ისტორიულ-არქიტექტურული ნაკრძალი
აზერ. Şuşa Dövlət Tarix - Memarlıq Qoruğu | |
|---|---|
| მდებარეობა | შუშის რაიონი |
| ქვეყანა |  აზერბაიჯანი
|
| უახლოესი ქალაქი | შუშა |
| ფართობი | 290 კმ² |
| დაარსდა | 10 აგვისტო 1977 |
შუშის სახელმწიფო ისტორიულ-არქიტექტურული ნაკრძალი (აზერ. Şuşa Dövlət Tarix - Memarlıq Qoruğu) — აზერბაიჯანის სახელმწიფო ნაკრძალი და იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის საცდელ სიაში შემავალი ძეგლი, რომელიც მდებარეობს შუშის რაიონში, ყარაბაღის რეგიონში, აზერბაიჯანში.[1]
მიმდინარე მდგომარეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1923 წლის ხოცვა-ჟლეტა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქალაქი შუშა 1920 წლამდე უდიდესი ქალაქი იყო ყარაბაღში, ვიდრე აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შეიარაღებულმა ძალები 30 000 სომეხს არ დახოცავდნენ და გაანადგურებდნენ ქალაქის დიდ ნაწილს. შენობები, როგორიცაა სკოლები, ეკლესიები, სახლები, მაღაზიები და ა.შ., შეურაცხყვეს და გაძარცვეს. 1960-იან წლებში ქალაქის დარჩენილი სომხური ნაწილი დაანგრიეს და ააშენეს ხრუშჩოვის ეპოქის შენობებიე. ქალაქში ეთნიკური წმენდის შედეგი იყო არქიტექტურული ძეგლების ნახევარზე მეტის დანგრევა.
1977 წლის 10 აგვისტოს ქალაქი და მისი შემოგარენი გამოცხადდა აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ისტორიულ-არქეოლოგიურ ნაკრძალად.
სომხეთის ოკუპაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ყარაბაღის ომის მიმდინარეობისას ქალაქი დაზიანდა. შუშის ოკუპაცია სომხური შეიარაღებული ნაწილების მიერ 1992 წლის 8 მაისს მოხდა.[2] ომი დასრულდა სომხების გამარჯვებით, მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის გამოცხადებით და მისი მიმდებარე აზერბაიჯანის კიდევ შვიდი რაიონის ანექსიით 1994 წლის მაისში.[3][4]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ UNESCO World Heritage - Susha historical and architectural reserve. ციტირების თარიღი: 13 აგვისტო, 2010.
- ↑ (2007) War Against Azerbaijan - Targeting Cultural Heritage. ISBN 978-9952-8091-4-5. ციტირების თარიღი: 13 აგვისტო, 2010. დაარქივებული 2010-09-09 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ Armenian vandalism against monuments of Azerbaijan. ციტირების თარიღი: 13 აგვისტო, 2010.
- ↑ Спасти и сохранить