შუა საუკუნეების მედიცინა
შუა საუკუნეების მედიცინა — შუა საუკუნეებში უმეტესწილად განვითარებული იყო პრაქტიკული მედიცინა, რომლითაც დაკავებულნი იყვნენ მეაბანოე-დალაქები. ისინი ხსნიდნენ ვენებს, ახდენდნენ სახსრების ჩაგდებას, ამპუტირებას. მეაბანოეს პროფესია საზოგადოებრივ ცნობიერებაში ასოცირდებოდა „უსუფთაო“ პროფესიებთან, რომლებიც დაკავშირებული იყო ადამიანის ავადმყოფ სხეულთან, სისხლთან, გვამებთან; დიდი ხნის განმავლობაში საზოგადოება მათ არ იღებდა. გვიან შუა საუკუნეებში მეაბანოე-დალაქების, როგორც პრაქტიკული მკურნალების, ავტორიტეტი გაიზარდა, ხშირ შემთხვევაში სწორედ მათ მიმართავდნენ ავადმყოფები. მეაბანოე-მკურნალის ოსტატობისთვის მაღალი მოთხოვნები არსებობდა: რვა წლის განმავლობაში მას უნდა გაევლო მოსწავლეობის პერიოდი, ჩაებარებინა გამოცდა მეაბანოოე უხუცესების ამქრის, საქალაქო საბჭოს წარმომადგენლისა და მედიცინის დოქტორის წინაშე. ევროპის ზოგიერთ ქალაქში XV საუკუნის მიწურულს მოაბანოეებისგან იქმნებოდა ექიმი-ქირურგების ამქარი (მაგალითად, კელნში).
შუა საუკუნეებში გავრცელებული იყო ტუბერკულოზი, მალარია, ყვავილი, ყივანახველა, სკაბიესი, სხვადასხვა სიმახინჯეები, ნერვული დაავადებები. ყველა ომის ჩვეული თანხმლებები იყო დიზენტერია, ტიფი და ქოლერა, რომელთაგანაც XIX საუკუნის შუა ხანებამდე იმაზე მეტი ჯარისკაცი იღუპებოდა, ვიდრე ბრძოლებისგან. თუმცა შუა საუკუნეების ნამდვილი უბედურება იყო ბუბონური შავი ჭირი. პირველად ის გაჩნდა ევროპაში VIII საუკუნეში. 1347 წელს შავი ჭირი აღმოსავლეთიდან ევროპაში შეიტანეს გენუელმა მეზღვაურებმა. მომდევნო სამი წლის განმავლობაში დაავადება მთელ კონტინენტზე გავრცელდა. 1354 წლისთვის შავმა ჭირმა მოიცვა აგრეთვე ნიდერლანდები, ჩეხური, პოლონური, უნგრული მიწები და რუსი.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- История медицины. М., 1981
- Ле Гофф Жак. Цивилизация средневекового Запада. М., 1992
- Ястребицкая А. Л. Западная Европа XI—XIII веков. Эпоха. Быт. Костюм. М., 1978