ქართული (უნიკოდის ჯგუფი)
ქართული | |
---|---|
ინგლ. Georgian | |
არე |
U+10A0..U+10FF (96 ადგილი) |
სივრცე | BMP |
დამწერლობები |
ქართული (87 ასონიშანი) საერთო (1 ასონიშანი) |
ანბანები |
მხედრული ასომთავრული |
მინიჭებული | 88 ადგილი |
სათადარიგო | 8 ადგილი |
ცვლილებები ვერსიების მიხედვით | |
1.0.0 | 78 (+78) |
3.2 | 80 (+2) |
4.1 | 83 (+3) |
6.1 | 88 (+5) |
შენიშვნა: [1] |
ქართული ჯგუფი უნიკოდში — მხედრული და ასომთავრული ასონიშნები, რომლებიც გამოიყენება ქართულ ენაში (აგრეთვე მეგრულში, სვანურსა და ლაზურში). მოგვიანებით მათ შეემატა ნუსხური ანბანი, რომელიც წარმოდგენილია უნიკოდის ცალკე ჯგუფში „ქართული დამატება“. აღსანიშნავია, რომ ზოგ შემთხვევაში ნუსხური გამოიყენებოდა ასომთავრულთან ერთად, პატარა და დიდი ასოების ურთიერთმიმართებით ძველქართულ ტექსტებში (დღეს კი იყენებს საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია ლიტურგიკული მიზნებით) და მოიხსენიება საერთო დასახელებით ხუცური.
თანამედროვე ქართული დამწერლობის — მხედრულის შესაბამისი დიდი ასოები კი სახელწოდებით მხედრულის მთავრული ან უბრალოდ „მთავრული“ დაემატა უნიკოდში 2018 წელს, ასევე ცალკე ჯგუფის სახით „ქართული გაფართოებული“.[2]
საგულისხმოა, რომ სხვა ბიკამერული დამწერლობებისგან განსხვავებით ქართულში დიდი, ანუ მთავრული ასოები, გამოიყენება მხოლოდ სათაურებისა და ტექსტში მნიშვნელოვანი ინფორმაციის გამოსაყოფად. კაპიტალიზაცია, ე.ი. სიტყვის პირველი ასოს გადიდება ან ერთ სიტყვაში, დიდი და პატარა ასოების ერთდროული გამოყენება, თანამედროვე ქართულში არაა მიღებული.[3]
ჯგუფი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქართული[1][2] უნიკოდის კონსორციუმის კოდების ოფიციალური ცხრილი (PDF) | ||||||||||||||||
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
U+10Ax | Ⴀ | Ⴁ | Ⴂ | Ⴃ | Ⴄ | Ⴅ | Ⴆ | Ⴇ | Ⴈ | Ⴉ | Ⴊ | Ⴋ | Ⴌ | Ⴍ | Ⴎ | Ⴏ |
U+10Bx | Ⴐ | Ⴑ | Ⴒ | Ⴓ | Ⴔ | Ⴕ | Ⴖ | Ⴗ | Ⴘ | Ⴙ | Ⴚ | Ⴛ | Ⴜ | Ⴝ | Ⴞ | Ⴟ |
U+10Cx | Ⴠ | Ⴡ | Ⴢ | Ⴣ | Ⴤ | Ⴥ | Ⴧ | Ⴭ | ||||||||
U+10Dx | ა | ბ | გ | დ | ე | ვ | ზ | თ | ი | კ | ლ | მ | ნ | ო | პ | ჟ |
U+10Ex | რ | ს | ტ | უ | ფ | ქ | ღ | ყ | შ | ჩ | ც | ძ | წ | ჭ | ხ | ჯ |
U+10Fx | ჰ | ჱ | ჲ | ჳ | ჴ | ჵ | ჶ | ჷ | ჸ | ჹ | ჺ | ჻ | ჼ | ჽ | ჾ | ჿ |
შენიშვნები |
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მოცემულ, უნიკოდთან დაკავშირებულ ჩანაწერებში აღნიშნულია ცალკეული ასონიშნების ქართულ ჯგუფში დამატების საფუძველი და მიმდინარეობა:
ვერსია | ასონიშნების საბოლოო ადგილები[a] | რაოდენობა | L2 ID | WG2 ID | ჩანაწერები |
---|---|---|---|---|---|
1.0.0 | U+10A0..10C5, 10D0..10F6, 10FB | 78 | (დასადგენია) | ||
L2/01-040 | ბეკერი, ჯო (2001-01-26), Unicode 3.1 ტექსტი: კოდირების მოდელი ქართული დამწერლობისთვის | ||||
3.2 | U+10F7..10F8 | 2 | L2/00-404 | თარხან-მოურავი, დავით (2000-10-30), განაცხადი ასომთავრულის, ნუსხურისა და მხედრულის თაობაზე | |
L2/01-006 | მური, ლიზა (2000-12-22), პასუხი საქართველოს ინფორმატიზაციის სახელმწიფო დეპარტამენტს | ||||
L2/01-046 | თარხან-მოურავი, დავით (2001-01-22), წერილი საქართველოს ინფორმატიზაციის სახელმწიფო დეპარტამენტისგან | ||||
L2/01-047 | მეგრული და სვანური მაგალითები, 2001-01-22 | ||||
L2/01-048 | განაცხადის შემაჯამებელი ანკეტა, 3 ასონიშნის დასამატებლად ქართულის მხედრული ჯგუფისთვის, 2001-01-22 | ||||
L2/01-059 | ევერსონი, მაიკლ (2001-01-24), შეჯამება და შემოთავაზებული მოქმედებები ქართულ დოკუმენტებთან დაკავშირებით | ||||
L2/01-145 | N2346R დაარქივებული 2020-10-21 საიტზე Wayback Machine. | მური, ლიზა (2001-04-03), განაცხადი, 2 ქართული ასონიშნის კოდის დასამატებლად უნიკოდის სისტემაში (UCS) | |||
L2/01-166 | მური, ლიზა (2001-04-16), პასუხი საქართველოს ინფორმატიზაციის სახელმწიფო დეპარტამენტს | ||||
4.1 | U+10F9..10FA, 10FC | 3 | L2/99-082 | N1962 | ევერსონი, მაიკლ (1999-02-26), ქართული ასონიშნების უკეთ წარმოდგენა უნიკოდის ძირითად (BMP) სივრცეში |
L2/03-230R2 | N2608R2 | ევერსონი, მაიკლ (2003-09-04), განაცხადი ქართულისა და სხვა ასონიშნების უნიკოდის ძირითად სივრცეში დასამატებლად | |||
6.1 | U+10C7, 10CD, 10FD..10FF | 5 | L2/10-072 | N3775 დაარქივებული 2016-01-31 საიტზე Wayback Machine. | ევერსონი, მაიკლ (2010-03-09), განაცხადი ქართულისა და ნუსხური ასონიშნების კოდირების განსასაზღვრად ოსურისა და აფხაზური ენებისთვის |
|
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ https://www.unicode.org/versions/enumeratedversions.html
- ↑ http://www.unicode.org/wg2/docs/n4712-georgian.pdf
- ↑ Unicode® 11.0.0. უნიკოდის კონსორციუმი (5 ივნისი, 2018). ციტირების თარიღი: 8 ივნისი, 2018.