ფოკასის სვეტი
| ფოკასის სვეტი Colonna di Foca | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა | რომი იტალია |
| თარიღდება | II საუკუნე |
| მიძღვნილია | აღმოსავლეთი რომის იმპერატორი ფოკა |
ფოკას სვეტი (იტალ. Colonna di Foca) — რომაული მონუმენტური სვეტი რომის ფორუმში, იტალია, რომელიც აშენდა მაშინ, როდესაც რომი აღმოსავლეთ რომის იმპერიის ნაწილი იყო ოსტროგოთების სამეფოსგან მისი დაპყრობის შემდეგ.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]აღმოსავლეთ რომის იმპერატორის ფოკას პატივსაცემად 608 წლის 1 აგვისტოს, ეს იყო რომაული ფორუმის ბოლო არქიტექტურული მონუმენტის დადგმა, 1300 წელზე მეტი ხნის მშენებლობის შემდეგ. ფლუი კორინთის სვეტი დგას 13,6 მ (44 ფუტი) სიმაღლეზე თეთრ მარმარილოს ცოკოლზე. სტილისტური თვალსაზრისით, სვეტი, სავარაუდოდ, დამზადებულია II საუკუნეში უცნობი ნაგებობისთვის და მოგვიანებით გამოყენებულია ამ ძეგლისთვის. ანალოგიურად, სოკლიც მეორედ იქნა გამოყენებული — თავდაპირველად იგი გამოიყენებოდა დიოკლეტიანესადმი მიძღვნილი ქანდაკების საყრდენად. მისი პირველი წარწერა გადაშალეს, რათა ადგილი გამოეთავისუფლებინათ მოგვიანებით გაკეთებული ტექსტისთვის.
სვეტის საფუძველი აღმოაჩინეს 1813 წელს და მასზე წარწერა იყო ლათინურ ენაზე[1]
ზუსტად არ არის ცნობილი, რა განსაკუთრებულ შემთხვევას უკავშირდება ეს პატივისცემის ნიშნად გადადგმული ნაბიჯი. თუმცა ცნობილია, რომ ფოკასმა ფორმალურად გადასცა პანთეონი პაპ ბონიფაცე IV-ს, რომელმაც იგი ხელახლა აკურთხა ყველა მოწამისა და ღვთისმშობლის (Sancta Maria ad Martyres) სახელით. სვეტის კაპიტელზე სმარაგდუსმა, რავენის ეგზარქოსმა, დაამაგრა „ბრწყინვალე“ მოოქროვილი ქანდაკება ფოკასის (რომელიც, სავარაუდოდ, დიდი ხნით არ დარჩენილა იქ).
ეს ქანდაკება, როგორც ზოგჯერ აცხადებენ, პაპის მადლიერების გამოხატულება კი არ იყო, არამედ უფრო იმპერიული სუვერენიტეტის სიმბოლო რომზე — რომელიც ლომბარდების ზეწოლის ფონზე სწრაფად იკლებდა. ასევე, ეს იყო სმარაგდუსის პირადი მადლიერების გამოხატულება იმპერატორ ფოკასის მიმართ, რომელმაც ის ხანგრძლივი გადასახლებიდან გამოიხსნა და რავენაში ძალაუფლება დაუბრუნა.
610 წლის ოქტომბერში ფოკა ჩამოაგდეს და მოკლეს; მისი ქანდაკებები ყველგან ჩამოაგდეს.
ძეგლი დღეს შემორჩენილია თავდაპირველ ადგილას (in situ). მისი იზოლირებული, თავისუფლად მდგომი პოზიცია ნანგრევებს შორის ყოველთვის აქცევდა მას ფორუმში ღირშესანიშნაობად და ხშირად ჩნდება ვედუტებსა და გრავიურებში. მიწის დონის აწევამ სილისა და ნამსხვრევების გამო ძირი მთლიანად დამარხა იმ დროისთვის, როდესაც ჯუზეპე ვასიმ და ჯამბატისტა პირანესიმ მე-18 საუკუნის შუა ხანებში სვეტის გრავიურა და გრავიურა გააკეთეს. აგურის კვადრატული საძირკველი თავდაპირველად არ ჩანდა, ფორუმის დღევანდელი დონე არ იყო გათხრილი მის ადრინდელ აგვისტოს მოპირკეთებამდე 19-მდე.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
