უჩალი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ქალაქი
უჩალი
რუს. Учалы
ბაშკ. Учалы

ლენინის სახელობის მოედანი უჩლში
დროშა გერბი

ქვეყანა რუსეთის დროშა რუსეთი
რეგიონი ბაშკირეთი
კოორდინატები 54°18′00″ ჩ. გ. 59°26′00″ ა. გ. / 54.30000° ჩ. გ. 59.43333° ა. გ. / 54.30000; 59.43333
დაარსდა 1955
პირველი ხსენება მე-19 საუკუნე
ამჟამინდელი სტატუსი 1955
ფართობი 46 კმ²
ცენტრის სიმაღლე 540 მეტრი
ოფიციალური ენა ბაშკირული და რუსული ენა
მოსახლეობა 37,788 კაცი (2010)
სასაათო სარტყელი UTC+5
სატელეფონო კოდი 34791
საფოსტო ინდექსი 453700–453703
ოფიციალური საიტი http://uchaly-102.ru/
უჩალი — რუსეთი
უჩალი
უჩალი — ბაშკირეთი
უჩალი

უჩალი (რუს. Учалы; ბაშკ. Учалы) — ქალაქი ბაშკირეთში. მდებარეობს რესპუბლიკის აღმოსავლეთში, ურალის სამხრეთ ნაწილში. 2010 წლის აღწერის მიხედვით მისი მოსახლეობა შეადგენდა 37,788 ადამიანს.

ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ბაშკირულ ენაზე უჩალდი სიტყვასიტყვით ითარგმნება როგორც შურისძიება. ლეგენდის მიხედვით XIV საუკუნის ბოლოს დღევანდელი ქალაქის მიდამოებში თემურლენგმა დაამარცხა თოხთამიში დამისი მომხრე მომთაბარე ბაშკირები. სხვა თეორიის მიხედვით ქალაქს მის ახლოს მდებარე ტბების დიდი უჩალის და პატარა უჩალის მიხედვით ჰქვია სახელი. სხვა და სხვა თეორიებია ტბების სახლებთან დაკავშირებითაც, ერთ-ერთი მათგანის მიხედვით სახელი ეწოდათ ძველი ბაშკირული სიტყვის იუშა-ს მიხედვით, რომელიც ქვიშის და თიხის ფერის დიაპაზონს აღნიშნავს. მეორე ვერსიის მიხედვით ქალაქის დასახელება მოდის იასპის ბაშკირული სახელიდან, რომლის საბადოებიც ურალის ტერიტორიაზე მრავლადაა. არსებობს კიდევ ერთი მოსაზრება, რომ სახელი მოდის თათრული სიტყვა აჩული-დან რაც გაბრაზებულს აღნიშნავს.

ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქის უდიდესი წარმოებაა მადნის გადამამუშავებელი ქარხანა - ურალის სამთო მომპოვებელი და მეტალურგიული კომბინატი, რომელიც რუსეთში თუთიის მნიშვნელოვანი მწარმოებელია.

დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2010 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში 37,788 ადამიანი ცხოვრობს, რომელთა ეთნიკური შემადგენლობა შემდეგია:

  1. ბაშკირები: 50.2%
  2. რუსები: 26.6%
  3. თათრები: 20.9%
  4. სხვა: 2.3%

განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქში არის: ბაშკირეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილიალი, სამთო საქმისა და მეტალურგიის კოლეჯი, ხელოვნებისა და კულტურის კოლეჯი.

გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უჩლის პანორამა
უჩლის პანორამა

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]