შინაარსზე გადასვლა

უნგრეთის სამთავრო

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
უნგრეთის სამთავრო
უნგრ. Magyar Nagyfejedelemség


895 1000
დროშა გერბი

უნგრეთის სამთავრო 998 წელს
დედაქალაქი ესტერგომი ან სეკეშფეხერვარი
მმართველობის ფორმა კონფედერაციული სამთავრო
ნადფეიედელემი
 - 895 907 არპადი
 - 907–947 ჟოლტი
 - 947-955 ფაისი
 - 955-972 ტაკშონი
 - 972-997 გეზა
 - 997-1000 იშტვან I
ისტორია
 - დაარსება IX საუკუნე
 - დასასრული 1000

უნგრეთის სამთავრო[1][2][3][4][5] (უნგრ. Magyar Nagyfejedelemség) — ყველაზე ადრეული დოკუმენტირებული უნგრული პოლიტიკური ერთეული შუა დუნაის დაბლობის ტერიტორიაზე, რომელიც IX საუკუნეში უნგრელების მიერ შუა დუნაის დაბლობის დაპყრობის შედეგად 895 ან 896 წელს წარმოიქმნა.[6][7][8][9]

მადიარების ტომების გაერთიანებულმა ბელადმა არპადმა IX საუკუნის ბოლოს შექმნა უნგრეთის სამთავრო.[8][10][11][12][2] ისინი მოვიდნენ ეტელკოზიდან, რომელიც მდებარეობდა კარპატების აღმოსავლეთით.[13]

იმ პერიოდის ბიზანტიურ წყაროებში მას მოიხსენიებდნენ აგრეთვე როგორც: დასავლეთ თურქია.[14][15] დაახლოებით 960 წლის ხაზარების ებრაულ ენოვან წყაროებში ტერიტორია მოიხსენიება როგორც უნგრელების მიწა.[16]

უნგრული ისტორიოგრაფია 896-1000 პერიოდს მოიხსენიებს სამთავროს საუკუნედ. სამთავრო 1000 წელს ჩაანაცვლა ქრისტიანულმა უნგრეთის სამეფო, რომელსაც სათავეში ედგა მეფე - იშტვან I.[17][18][19]

  1. S. Wise Bauer, The history of the medieval world: from the conversion of Constantine to the First Crusade, W. W. Norton & Company, 2010, p. 586
  2. 2.0 2.1 George H. Hodos, The East-Central European region: an historical outline, Greenwood Publishing Group, 1999, p. 19
  3. Ferenc Glatz, Magyar Történelmi Társulat, Études historiques hongroises 1990: Environment and society in Hungary, Institute of History of the Hungarian Academy of Sciences, 1990, p. 10
  4. Acta historica, Volumes 105-110, József Attila Tudom. Bölcs. Kar, 1998, p. 28
  5. Oksana Buranbaeva, Vanja Mladineo, Culture and Customs of Hungary, ABC-CLIO, 2011, p. 19
  6. The encyclopedia Americana, Volume 14, Grolier Incorporated, 2002, p. 581
  7. Encyclopedia Americana, Volume 1, Scholastic Library Pub., 2006, p. 581
  8. 8.0 8.1 Louis Komzsik, Cycles of Time: From Infinity to Eternity, Trafford Publishing, 2011 p. 54
  9. Zahava Szász Stessel, Wine and thorns in Tokay Valley: Jewish life in Hungary : the history of Abaújszántó, Fairleigh Dickinson Univ Press, 1995, p. 47
  10. Peter Linehan,Janet Laughland Nelson. 2001. p. 79
  11. Anatoly Michailovich Khazanov,André Wink. 2001. p. 103
  12. Lendvai. 2003. p. 15
  13. Paul Lendvai, The Hungarians: a thousand years of victory in defeat, C. Hurst & Co. Publishers, 2003, p. 15-29, p. 533
  14. Peter B. Golden, Nomads and their neighbours in the Russian steppe: Turks, Khazars and Qipchaqs, Ashgate/Variorum, 2003. "Tenth-century Byzantine sources, speaking in cultural more than ethnic terms, acknowledged a wide zone of diffusion by referring to the Khazar lands as 'Eastern Tourkia' and Hungary as 'Western Tourkia.'" Carter Vaughn Findley, The Turks in the World History დაარქივებული 2016-02-05 საიტზე Wayback Machine. , Oxford University Press, 2005, p. 51, citing Peter B. Golden, 'Imperial Ideology and the Sources of Political Unity Amongst the Pre-Činggisid Nomads of Western Eurasia,' Archivum Eurasiae Medii Aevi 2 (1982), 37–76.
  15. Carter V. Findley, The Turks in world history, Oxford University Press, 2005, p. 51
  16. Raphael Patai, The Jews of Hungary: History, Culture, Psychology, Wayne State University Press, 1996, p. 29, ISBN 978-0814325612
  17. University of British Columbia. Committee for Medieval Studies, Studies in medieval and renaissance history, Committee for Medieval Studies, University of British Columbia, 1980, p. 159
  18. Peter F. Sugar,Péter Hanák [1] A History of Hungary, Indiana University Press, 1994, pp 12-17
  19. Pál Engel, Tamás Pálosfalvi, Andrew Ayton, The Realm of St. Stephen: A History of Medieval Hungary, 895-1526, .B.Tauris, 2005, p. 27