უეფა-ს სუპერთასი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან უეფას სუპერთასი)
უეფა-ს სუპერთასი
დაარსდა 1972
რეგიონი ევროპა (უეფა)
გუნდების რაოდენობა 2
ყველაზე ტიტულ. გუნდი ესპანეთის დროშა „ბარსელონა“
იტალიის დროშა „მილანი“
(5-ჯერ)
მოქმედი გამარჯვებული გერმანიის დროშა „ბაიერნი“ (2-ჯერ)
ვებ-საიტი ოფიციალური

უეფა-ს სუპერთასი (ინგლ. UEFA Super Cup) — ყოველწლიური საფეხბურთო მატჩი, რომელსაც ატარებს უეფა. თამაშში უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგისა და უეფა-ს ევროპა ლიგის გამარჯვებულები მონაწილეობენ. როგორც წესი, მატჩი ტარდება აგვისტოში, ახალი საფეხბურთო სეზონის დაწყების წინ.

1972–99 წლებში, სუპერთასს ჩემპიონთა თასისა/ლიგისა და თასების მფლობელთა თასის გამარჯვებულები ეცილებოდნენ ერთმანეთს. თასების მფლობელთა თასის გაუქმების შემდეგ ის უეფა-ს თასმა შეცვალა, რომელსაც 2009 წელს უეფა-ს ევროპა ლიგა ეწოდა. ამასთანავე, 1998 წლამდე სუპერთასი 2 მატჩად იმართებოდა, ორივე მონაწილე გუნდის მოედანზე; 1998 წლიდან შეხვედრა წინასწარ გამოცხადებულ არენაზე ტარდება.

გათამაშების ისტორიაში, ყველაზე წარმატებული კლუბები არიან „ბარსელონა“ და „მილანი“. ორივე კლუბს სუპერთასი ხუთჯერ აქვს მოგებული. სულ უეფა-ს სუპერთასი 24 სხვადასხვა კლუბს აქვს მოგებული. მოქმედი გამარჯვებულია „ატლეტიკო მადრიდი“[1].

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სუპერთასის ჩატარების იდეა ჰოლანდიელ სპორტულ ჟურნალისტ ანტონ ვიტკამპს დაებადა. ამ დროს ევროპაში „ტოტალური ფეხბურთი“ დომინირებდა, ევროტურნირების მთავარ ფავორიტებად კი ჰოლანდიური კლუბები მიიჩნეოდნენ. მისი მიზანი იყო გაერკვია, თუ რომელი იყო რეალურად ევროპის საუკეთესო კლუბი და კიდევ უფრო გამოეცადა ამსტერდამის აიაქსის შესაძლებლობები, რომელსაც იმ დროის ერთ-ერთი უძლიერესი ფეხბურთელი იოჰან კრუიფი ლიდერობდა.

1972 წელს ვიტკამპმა თავისი იდეა აიაქსის ხელმძღვანელობას გააცნო. ხელმძღვანელობამ ეს იდეა მოიწონა და ერთად ციურიხს ეწვივნენ, სადაც უეფას-გან გათამაშებისათვის ოფიციალური სახის მიცემა მოითხოვეს. ამ ეტაპზე ორგანიზაციამ უარი თქვა და სწორედ ამიტომ, 1972 წლის შეხვედრა აიაქსსა და რეინჯერსს შორის, არაოფიციალურად მიიჩნევა.

მატჩები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

წელი ქვეყანა გამარჯვებული ანგარიში დამარცხებული ქვეყანა
1972 ნიდერლანდების დროშა აიაქსი 3–1; 3–2 რეინჯერსი შოტლანდიის დროშა
1973 ნიდერლანდების დროშა აიაქსი (1) 0–1; 6–0 მილანი იტალიის დროშა
1974 არ გათამაშდა
1975 საბჭოთა კავშირის დროშა დინამო კიევი (1) 1–0; 2–0 ბაიერნი გერმანიის დროშა
1976 ბელგიის დროშა ანდერლეხტი (1) 1–2; 4–1 ბაიერნი გერმანიის დროშა
1977 ინგლისის დროშა ლივერპული (1) 1–1; 6–0 ჰამბურგი გერმანიის დროშა
1978 ბელგიის დროშა ანდერლეხტი (2) 3–1; 1–2 ლივერპული ინგლისის დროშა
1979 ინგლისის დროშა ნოტინგემ ფორესტი (1) 1–0; 1–1 ბარსელონა ესპანეთის დროშა
1980 ესპანეთის დროშა ვალენსია (1) 1–2; 1–0 ნოტინგემ ფორესტი ინგლისის დროშა
1981 არ გათამაშდა
1982 ინგლისის დროშა ასტონ ვილა (1) 0–1; 3–0 დ.დ ბარსელონა ესპანეთის დროშა
1983 შოტლანდიის დროშა აბერდინი (1) 0–0; 2–0 ჰამბურგი გერმანიის დროშა
1984 იტალიის დროშა იუვენტუსი (1) 2–0 ლივერპული ინგლისის დროშა
1985 არ გათამაშდა
1986 რუმინეთის დროშა სტიაუა (1) 1–0 დინამო კიევი საბჭოთა კავშირის დროშა
1987 პორტუგალიის დროშა პორტუ (1) 1–0; 1–0 აიაქსი ნიდერლანდების დროშა
1988 ბელგიის დროშა მეხელენი (1) 3–0; 0–1 პსვ ნიდერლანდების დროშა
1989 იტალიის დროშა მილანი (1) 1–1; 1–0 ბარსელონა ესპანეთის დროშა
1990 იტალიის დროშა მილანი (2) 1–1; 2–0 სამპდორია იტალიის დროშა
1991 ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი (1) 1–0 ცრვენა ზვეზდა იუგოსლავიის დროშა
1992 ესპანეთის დროშა ბარსელონა (1) 1–1; 2–1 ვერდერი გერმანიის დროშა
1993 იტალიის დროშა პარმა (1) 0–1; 2–0 დ.დ მილანი იტალიის დროშა
1994 იტალიის დროშა მილანი (3) 0–0; 2–0 არსენალი ინგლისის დროშა
1995 ნიდერლანდების დროშა აიაქსი (2) 1–1; 4–0 რეალ სარაგოსა ესპანეთის დროშა
1996 იტალიის დროშა იუვენტუსი (2) 6–1; 3–1 პარი სენ-ჟერმენი საფრანგეთის დროშა
1997 ესპანეთის დროშა ბარსელონა (2) 2–0; 1–1 ბორუსია დორტმუნდი გერმანიის დროშა
1998 ინგლისის დროშა ჩელსი (1) 1–0 რეალ მადრიდი ესპანეთის დროშა
1999 იტალიის დროშა ლაციო (1) 1–0 მანჩესტერ იუნაიტედი ინგლისის დროშა
2000 თურქეთის დროშა გალათასარაი (1) 2–1 დ.დ რეალ მადრიდი ესპანეთის დროშა
2001 ინგლისის დროშა ლივერპული (2) 3–2 ბაიერნი გერმანიის დროშა
2002 ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი (1) 3–1 ფეიენოორდი ნიდერლანდების დროშა
2003 იტალიის დროშა მილანი (4) 1–0 პორტუ პორტუგალიის დროშა
2004 ესპანეთის დროშა ვალენსია (2) 2–1 პორტუ პორტუგალიის დროშა
2005 ინგლისის დროშა ლივერპული (3) 3–1 დ.დ ცსკა მოსკოვი რუსეთის დროშა
2006 ესპანეთის დროშა სევილია (1) 3–0 ბარსელონა ესპანეთის დროშა
2007 იტალიის დროშა მილანი (5) 3–1 სევილია ესპანეთის დროშა
2008 რუსეთის დროშა ზენიტი (1) 2–1 მანჩესტერ იუნაიტედი ინგლისის დროშა
2009 ესპანეთის დროშა ბარსელონა (3) 1–0 დ.დ შახტარი უკრაინის დროშა
2010 ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი (1) 2–0 ინტერი იტალიის დროშა
2011 ესპანეთის დროშა ბარსელონა (4) 2–0 პორტუ პორტუგალიის დროშა
2012 ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი (2) 4–1 ჩელსი ინგლისის დროშა
2013 გერმანიის დროშა ბაიერნი (1) 2–2 დ.დ; პენ.5–4 ჩელსი ინგლისის დროშა
2014 ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი (2) 2–0 სევილია ესპანეთის დროშა
2015 ესპანეთის დროშა ბარსელონა (5) 5–4 დ.დ სევილია ესპანეთის დროშა
2016 ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი (3) 3–2 დ.დ სევილია ესპანეთის დროშა
2017 ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი (4) 2–1 მანჩესტერ იუნაიტედი ინგლისის დროშა
2018 ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი (3) 4–2 დ.დ რეალ მადრიდი ესპანეთის დროშა
2019 ინგლისის დროშა ლივერპული (4) 2–2 (პენ. 5—4) ჩელსი ინგლისის დროშა

სტატისტიკა და რეკორდები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კლუბების მიხედვით[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კლუბი გამარჯვებული დამარცხებული გამარჯვებული დამარცხებული
ესპანეთის დროშა ბარსელონა 5 4 1992, 1997, 2009, 2011, 2015 1979, 1982, 1989, 2006
იტალიის დროშა მილანი 5 2 1989, 1990, 1994, 2003, 2007 1973, 1993
ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი 4 3 2002, 2014, 2016, 2017 1998, 2000, 2018
ინგლისის დროშა ლივერპული 3 2 1977, 2001, 2005 1978, 1984
ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი 3 0 2010, 2012, 2018
ნიდერლანდების დროშა აიაქსი 2 1 1973, 1995 1987
ბელგიის დროშა ანდერლეხტი 2 0 1976, 1978
ესპანეთის დროშა ვალენსია 2 0 1980, 2004
იტალიის დროშა იუვენტუსი 2 0 1984, 1996
ესპანეთის დროშა სევილია 1 4 2006 2007, 2014, 2015, 2016
პორტუგალიის დროშა პორტუ 1 3 1987 2003, 2004, 2011
ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი 1 3 1991 1999, 2008, 2017
გერმანიის დროშა ბაიერნი 1 3 2013 1975, 1976, 2001
ინგლისის დროშა ჩელსი 1 2 1998 2012, 2013
საბჭოთა კავშირის დროშა დინამო კიევი 1 1 1975 1986
ინგლისის დროშა ნოტინგემ ფორესტი 1 1 1979 1980
ინგლისის დროშა ასტონ ვილა 1 0 1982
შოტლანდიის დროშა აბერდინი 1 0 1983
რუმინეთის დროშა სტიაუა 1 0 1986
ბელგიის დროშა მეხელენი 1 0 1988
იტალიის დროშა პარმა 1 0 1993
იტალიის დროშა ლაციო 1 0 1999
თურქეთის დროშა გალათასარაი 1 0 2000
რუსეთის დროშა ზენიტი 1 0 2008
გერმანიის დროშა ჰამბურგი 0 2 1977, 1983
ნიდერლანდების დროშა პსვ 0 1 1988
იტალიის დროშა სამპდორია 0 1 1990
იუგოსლავიის დროშა ცრვენა ზვეზდა 0 1 1991
გერმანიის დროშა ვერდერი 0 1 1992
ინგლისის დროშა არსენალი 0 1 1994
ესპანეთის დროშა რეალ სარაგოსა 0 1 1995
საფრანგეთის დროშა პარი სენ-ჟერმენი 0 1 1996
გერმანიის დროშა ბორუსია დორტმუნდი 0 1 1997
ნიდერლანდების დროშა ფეიენორდი 0 1 2002
რუსეთის დროშა ცსკა მოსკოვი 0 1 2005
უკრაინის დროშა შახტარი 0 1 2009
იტალიის დროშა ინტერი 0 1 2010

ქვეყნების მიხედვით[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქვეყნების მიხედვით ყველაზე მეტი გამარჯვებული ესპანეთს ჰყავს. ესპანურმა გუნდებმა 15-ჯერ მოახერხეს უეფა-ს სუპერთასის მოგება და 12-ჯერ დამარცხდნენ. სულ 12 ქვეყნის გუნდებმა მოახერხეს უეფა-ს სუპერთასის მოპოვება.

ქვეყანა გამარჯვებული დამარცხებული
ესპანეთის დროშა ესპანეთი 15 12
იტალიის დროშა იტალია 9 4
ინგლისის დროშა ინგლისი 7 9
ბელგიის დროშა ბელგია 3 0
ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები 2 3
გერმანიის დროშა გერმანია 1 7
პორტუგალიის დროშა პორტუგალია 1 3
საბჭოთა კავშირის დროშა სსრკ 1 1
რუსეთის დროშა რუსეთი 1 1
შოტლანდიის დროშა შოტლანდია 1 0
რუმინეთის დროშა რუმინეთი 1 0
თურქეთის დროშა თურქეთი 1 0
საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი 0 1
უკრაინის დროშა უკრაინა 0 1
იუგოსლავიის დროშა იუგოსლავია 0 1

გამარჯვებული მწვრთნელები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სეზონი გამარჯვებული კლუბი
1972 რუმინეთის დროშა სტეფან კოვაჩი ნიდერლანდების დროშა აიაქსი
1973 ნიდერლანდების დროშა გეორგ კნობელი ნიდერლანდების დროშა აიაქსი
1974
1975 საბჭოთა კავშირის დროშა ვალერი ლობანოვსკი საბჭოთა კავშირის დროშა დინამო კიევი
1976 ბელგიის დროშა რაიმონ გუტალსი ბელგიის დროშა ანდერლეხტი
1977 ინგლისის დროშა ბობ პეისლი ინგლისის დროშა ლივერპული
1978 ბელგიის დროშა რაიმონ გუტალსი (2) ბელგიის დროშა ანდერლეხტი
1979 ინგლისის დროშა ბრაიან კლაფი ინგლისის დროშა ნოტინგემ ფორესტი
1980 ესპანეთის დროშა ბერნანდინო პერესი ესპანეთის დროშა ვალენსია
1981
1982 ინგლისის დროშა ტონი ბარტონი ინგლისის დროშა ასტონ ვილა
1983 შოტლანდიის დროშა ალექს ფერგიუსონი შოტლანდიის დროშა აბერდინი
1984 იტალიის დროშა ჯოვანი ტრაპატონი იტალიის დროშა იუვენტუსი
1985
1986 რუმინეთის დროშა ანგელ იორდენესკუ რუმინეთის დროშა სტიაუა
1987 იუგოსლავიის დროშა ტომისლავ ივიჩი პორტუგალიის დროშა პორტუ
1988 ნიდერლანდების დროშა აად დე მოსი ბელგიის დროშა მეხელენი
1989 იტალიის დროშა არიგო საკი იტალიის დროშა მილანი
1990 იტალიის დროშა არიგო საკი (2) იტალიის დროშა მილანი
1991 შოტლანდიის დროშა ალექს ფერგიუსონი (2) ინგლისის დროშა მანჩესტერ იუნაიტედი
1992 ნიდერლანდების დროშა იოჰან კრუიფი ესპანეთის დროშა ბარსელონა
1993 იტალიის დროშა ნევიო სკალა იტალიის დროშა პარმა
1994 იტალიის დროშა ფაბიო კაპელო იტალიის დროშა მილანი
1995 ნიდერლანდების დროშა ლუი ვან გალი ნიდერლანდების დროშა აიაქსი
1996 იტალიის დროშა მარჩელო ლიპი იტალიის დროშა იუვენტუსი
1997 ნიდერლანდების დროშა ლუი ვან გალი (2) ესპანეთის დროშა ბარსელონა
1998 იტალიის დროშა ჯანლუკა ვიალი ინგლისის დროშა ჩელსი
1999 შვედეთის დროშა სვენ-იორან ერიქსონი იტალიის დროშა ლაციო
2000 რუმინეთის დროშა მირჩა ლუჩესკუ თურქეთის დროშა გალათასარაი
2001 საფრანგეთის დროშა ჟერარ ულიე ინგლისის დროშა ლივერპული
2002 ესპანეთის დროშა ვისენტე დელ ბოსკე ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2003 იტალიის დროშა კარლო ანჩელოტი იტალიის დროშა მილანი
2004 იტალიის დროშა კლაუდიო რანიერი ესპანეთის დროშა ვალენსია
2005 ესპანეთის დროშა რაფაელ ბენიტესი ინგლისის დროშა ლივერპული
2006 ესპანეთის დროშა ხუანდე რამოსი ესპანეთის დროშა სევილია
2007 იტალიის დროშა კარლო ანჩელოტი (2) იტალიის დროშა მილანი
2008 ნიდერლანდების დროშა დიკ ადვოკატი რუსეთის დროშა ზენიტი
2009 ესპანეთის დროშა პეპ გვარდიოლა ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2010 ესპანეთის დროშა კიკე სანჩეს ფლორესი ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი
2011 ესპანეთის დროშა პეპ გვარდიოლა (2) ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2012 არგენტინის დროშა დიეგო სიმეონე ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი
2013 ესპანეთის დროშა პეპ გვარდიოლა (3) გერმანიის დროშა ბაიერნი
2014 იტალიის დროშა კარლო ანჩელოტი (3) ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2015 ესპანეთის დროშა ლუის ენრიკე ესპანეთის დროშა ბარსელონა
2016 საფრანგეთის დროშა ზინედინ ზიდანი ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2017 საფრანგეთის დროშა ზინედინ ზიდანი (2) ესპანეთის დროშა რეალ მადრიდი
2018 არგენტინის დროშა დიეგო სიმეონე (2) ესპანეთის დროშა ატლეტიკო მადრიდი

ყველაზე ტიტულოვანი მწვრთნელები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მწვრთნელი გამარჯვებული სეზონები
იტალიის დროშა კარლო ანჩელოტი 3 2003, 2007, 2014
ესპანეთის დროშა პეპ გვარდიოლა 2009, 2011, 2013
ბელგიის დროშა რაიმონ გუტალსი 2 1976, 1978
შოტლანდიის დროშა ალექს ფერგიუსონი 1983, 1991
იტალიის დროშა არიგო საკი 1989, 1990
ნიდერლანდების დროშა ლუი ვან გალი 1995, 1997
საფრანგეთის დროშა ზინედინ ზიდანი 2016, 2017
არგენტინის დროშა დიეგო სიმეონე 2012, 2018

ეროვნების მიხედვით[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მოცემულია მწვრთნელთა ტიტულების რაოდენობა მათი ეროვნების მიხედვით.

მწვრთნელის ეროვნება ტიტულები
იტალიის დროშა იტალია 11
ესპანეთის დროშა ესპანეთი 9
ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები 6
ინგლისის დროშა ინგლისი 3
საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი 3
რუმინეთის დროშა რუმინეთი 2
ბელგიის დროშა ბელგია 2
შოტლანდიის დროშა შოტლანდია 2
არგენტინის დროშა არგენტინა 2
იუგოსლავიის დროშა იუგოსლავია 1
საბჭოთა კავშირის დროშა სსრკ 1
შვედეთის დროშა შვედეთი 1

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. „Atletico beat Madrid rivals Real in extra time to win Super Cup“. bbc.com. ციტირების თარიღი: 16 აგვისტო 2018.