ტუ-141-ის ჩამოვარდნა ზაგრებში

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

ტუ-141-ის ჩამოვარდნა ზაგრებში — 2022 წლის 10 მარტს, 23:01 CET, საბჭოთა წარმოების დაუდგენელი წარმომავლობის ტუპოლევ ტუ-141 სადაზვერვო უპილოტო საფრენი აპარატი (UAV) ჩამოვარდა ხორვატიის დედაქალაქ ზაგრებში. დაუდგენელი ოპერატორით და უცნობი დანიშნულებით (2022 წლის მარტის მდგომარეობით), დრონი, სავარაუდოდ, დაკავშირებულია სამხედრო მოქმედებებთან უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დროს.

ტექნოლოგიური ფონი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტუპოლევ ტუ-141 არის საბჭოთა წარმოების უპილოტო საფრენი აპარატი (UAV), რომელიც დამზადებულია 1970-იანი წლების ბოლოს.[1] ის თითქმის ექვს ტონას იწონის და ის სატვირთო მანქანიდანაა გაშვებული, სადაც მისი ფრენის გზაც დაპროგრამებულია.[2] ანალიტიკოსები აღწერენ, რომ გაშვების შემდეგ, ტუ-141 უფრო იქცევა. როგორც თანამედროვე საკრუიზო რაკეტა, ვიდრე ტრადიციული უპილოტო საფრენი აპარატი. როდესაც მისი ფრენა დასრულდება, თვითმფრინავი ეშვება მიწაზე პარაშუტების გამოყენებით, რათა შესაძლებელი იყოს მისი ხელახლა გამოყენება.[2] თვითმფრინავის მოქმედებიდ დიაპაზონი არის 1000 კმ.[3]

ჩამოვარდნა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უპილოტო საფრენი აპარატი რუმინეთის საჰაერო სივრცეში შემოვიდა დაახლოებით 23:23 საათზე აღმოსავლეთ ევროპის დროით, სადაც მას აკვირდებოდა რუმინეთის საჰაერო ძალები.[4] ამის შემდეგ მან განაგრძო ფრენა უნგრეთის საჰაერო სივრცეში მომდევნო 40 წუთის განმავლობაში, სადაც მას ასევე აკვირდებოდა უნგრეთის საჰაერო ძალები.[5] შემდეგ ის ხორვატიის საჰაერო სივრცეში შევიდა 700 კმ/სთ სიჩქარით და 1300 მეტრის სიმაღლეზე,[6] სადაც ის დააფიქსირეს ხორვატიის სამხედრო რადარმა.[7] ხორვატიის საჰაერო სივრცეში შვიდი წუთის გატარების შემდეგ, იგი ჩამოვარდა ხორვატიის დედაქალაქის იარუნის რაიონში, დაახლოებით 50. Stjepan Radić-ის სტუდენტური რეზიდენციის დარბაზიდან მოშორებით. უპილოტო საფრენი აპარატის დარტყმის შედეგად ერთი ადამიანი ველოსიპედიდან ჩამოაგდო და იქვე გაჩერებული 40 მანქანა დააზიანა.[8] აფეთქებამ საერთო საცხოვრებელში მყოფი სტუდენტური მოსახლეობაც გააღიზიანა.[9][10][11]

ხორვატიის სეისმოლოგიურმა სამსახურმა დააფიქსირა სეისმური ტალღები უპილოტო საფრენი აპარატის ჩამოვარდნის დროს, რომლის ეპიცენტრი ძალიან ახლოს იყო ავარიის ფაქტობრივ ადგილზე.[12][13]

გამოძიება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ხორვატიის სამოქალაქო და სამხედრო პოლიციამ სწრაფად გადაკეტა ავარიის პერიმეტრი. მეორე დილით, ამერიკელმა ანალიტიკოსმა ტაილერ როგოვეიმ დაადგინა, რომ თვითმფრინავი, სავარაუდოდ, საბჭოთა ეპოქის ტუპოლევ ტუ-141 იყო,[14] რაც ასევე დადასტურდა კირილიცას წარწერებით და წითელი ვარსკვლავის ნიშნებით, რომლებიც ნაპოვნი იქნა ავარიის ადგილზე მიმოფანტულ ნამსხვრევებზე. იქვე მდებარე ხეებზე რამდენიმე პარაშუტიც იყო ჩამოკიდებული.[15] 12 მარტის განმავლობაში ხორვატიის არმიამ განაგრძო ნამსხვრევების დარჩენილი ძირითადი ნაწილის გათხრა, რომელიც მიწაში იყო ჩაყრილი.[16] ნამსხვრევები საიდუმლო ადგილას გადაიტანეს. [17] იმავე დღეს, ხორვატიის არმიის შტაბის უფროსის სამხედრო პოლიციის უფროსმა ვლადო კოვაჩევიჩმა განაცხადა, რომ თვითმფრინავის შავი ყუთი ამოღებულია და, რომ ზოგიერთი ფრაგმენტი მიუთითებს იმაზე, რომ თვითმფრინავს ასევე ჰქონდა ასაფეთქებელი მოწყობილობა.[18]

13 მარტს ინტერვიუში ხორვატიის თავდაცვის მინისტრმა მარიო ბანოჟიჩმა დაადასტურა, რომ თვითმფრინავის ნამსხვრევებში ასაფეთქებელი მოწყობილობის ნაწილები აღმოაჩინეს.[19] მან ასევე დაამატა, რომ ასაფეთქებელი ნივთიერების წონა შესაძლოა 120-მდე კგ. ყოფილიყო.[20][10]

15 მარტს ხორვატიის თავდაცვის სამინისტროსთან დაახლოებულმა წყარომ განაცხადა, რომ გამოძიებამ დაასკვნა, რომ ჩამოვარდნილი დრონი ეკუთვნოდა უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს და ატარებდა ბომბს, რომელიც განკუთვნილი იყო რუსეთის პოზიციებზე დასარტყმელად, მაგრამ დრონმა შეიცვალა კურსი და ჩამოვარდა მას შემდეგ, რაც საწვავი ამოიწურა.[21] ხორვატიის პრემიერ-მინისტრმა, ანდრეი პლენკოვიჩმა 17 მარტს მედიას განუცხადა, რომ უპილოტო საფრენი აპარატმა ხორვატიას მიაღწია, რადგან რუმინულმა და უნგრულმა რადარებმა არ დაადგინეს შემომავალი ობიექტი, როგორც რეალური საფრთხე, იმის გამო, რომ იყო რამდენიმე ცრუ განგაში ინციდენტამდე დღით ადრე და ეგონათ, რომ ეს იყო შეცდომა. იმის გათვალისწინებით, რომ არც რუმინული და არც უნგრული რადარები არ აფიქსირებდნენ ობიექტს, ნატო, თავის მხრივ, ვერ უბრძანებდა უპილოტო საფრენი აპარატის ჩამოგდებას.[22]

23 მარტს, შინაგან საქმეთა მინისტრმა დავორ ბოჟინოვიჩმა დაადასტურა, რომ უპილოტო საფრენი აპარატი ატარებდა საჰაერო ბომბს.[23]

გამოძიების დასკვნა 13 აპრილს წარადგინეს. მისი ლითონის ფრაგმენტების დეტალურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ თვითმფრინავი, რომელსაც ატარებდა OFAB-100-120 საჰაერო ბომბი, დაეჯახა მიწას პარაშუტის უკმარისობის გამო, მაგრამ მასზე სამხედრო ასაფეთქებელი ნივთიერებების კვალი არ აღმოჩნდა, როგორიცაა ტრინიტროტოლუენი (TNT). ბომბი დამუხტული იყო არატრადიციული ორგანული ფხვნილით.[24][25]

რეაქციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საშინაო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საჰაერო თავდაცვის სამსახურების ნელმა ან არარსებულმა რეაქციამ გამოიწვია ხორვატიის მედიისა და საზოგადოების აღშფოთება,[26][27] ზოგიერთმა ინციდენტი შეადარა მათიას რუსტის ფრენას წითელ მოედანზე 1987 წელს.[28]

ხორვატიის პრეზიდენტმა, ზორან მილანოვიჩმა, კატასტროფა უწოდა „სერიოზული ინციდენტი“ და დასძინა, რომ „ასეთ სიტუაციებში თქვენ ნატოზე ხართ დამოკიდებული [...] მაშინ, როცა აშკარად იყო გარკვეული წარუმატებლობა“.[29]

ხორვატიის პრემიერ-მინისტრმა, ანდრეი პლენკოვიჩმა, 12 მარტს განაცხადა, რომ „ეს რეალური საფრთხეა. ნატოს და ევროკავშირს უნდა ემოქმედათ. ჩვენ არ შევეგუებით ასეთ ვითარებას [...] ძალიან გაგვიმართლა. ეს შეიძლებოდა უნგრეთის ატომურ ელექტროსადგურზე ჩამოვარდნილიყო.“ მან ასევე განაცხადა, რომ შექმნილი ვითარების შესახებ წერილი მისწერა ნატოს გენერალურ მდივანს.[30]

ზაგრების მერმა, ტომისლავ ტომაშევიჩმა, პრესკონფერენცია გამართა და განაცხადა, რომ „შეჯახებისას არცერთი ადამიანი არ დაშავებულა, თუმცა არის მატერიალური ზიანი“.[31] 2022 წლის 12 მარტს ტომაშევიჩმა გააკრიტიკა გარკვეული უსახელო უცხოური მედია წყაროები ავარიის ადგილის სავარაუდო არასწორი ინფორმაციის გამო. მან განაცხადა: „უნდა ვაღიარო, რომ საკმაოდ მაწუხებს უცხოური მედიის ინფორმაცია, სადაც წავიკითხე, რომ ასეთი დიდი სამხედრო თვითმფრინავი ჩამოვარდა ზაგრების გარეუბანში, ან რომ ჩამოვარდა ზაგრების გვერდით. არა, ის არ ჩამოვარდა ზაგრების გვერდით, ჩამოვარდა ზაგრების ცენტრში, მჭიდროდ დასახლებულ რაიონში და არა გარეუბნებში.“[32][33][34]

ხორვატიული ონლაინ გაზეთი Index ვარაუდობს, რომ დრონი შესაძლოა გამიზნული ყოფილიყო უკრაინის მდებარეობისთვის, სახელწოდებით იარუნი, და არა ზაგრების სამეზობლო იარუნისღვის.[35][36]

ხორვატიის საჰაერო ძალების გამორჩეულმა პილოტმა ივან სელაკმა გააკრიტიკა ნატოს კომბინირებული საჰაერო ოპერაციების ცენტრი ტორეჰონში, ესპანეთში, რადგან მათ არ გააქტიურეს რუმინეთის, უნგრეთის ან ხორვატიის საჰაერო ძალებს შემომავალი ობიექტის გამო.[37]

2022 წლის 12 მარტს ხორვატიულმა ყოველდღიურმა გაზეთმა Jutarnji list-მა დაწერა, რომ ხორვატიამ შესაძლოა სთხოვოს შეერთებულ შტატებს ქვეყანაში თავისი პატრიოტის სარაკეტო სისტემების განთავსება.[38] ხორვატიის სამხედრო ექსპერტმა და თავდაცვის მინისტრის ყოფილმა მოადგილემ, ნიკოლა ბრზიცამ კომენტარი გააკეთა: „ხორვატიის შეიარაღებულ ძალებს აქვთ სულ მცირე ორი სისტემა თავის ინვენტარში, რომელსაც შეეძლო ასეთი მარტივი სამიზნის ჩამოგდება, მაგრამ ისინი არ იქნა გამოყენებული. [...] გამოდის, რომ არც ჩვენ [ხორვატებმა], არც უნგრელებმა და არც რუმინელებმა სათანადოდ მიგვაკვლევინეს ამ მიზანს და არც სხვებს დავუკავშირდით და ეს დიდი პრობლემაა ნატოს საჰაერო თავდაცვისთვის“.[39]

უცხოური[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უკრაინის თავდაცვის მინისტრის მრჩეველმა მარკიან ლუბკოვსკიმ ხორვატიული მედიისთვის მიცემულ განცხადებაში უარყო, რომ ზაგრებში ჩამოვარდნილი უპილოტო საფრენი აპარატი უკრაინას ეკუთვნის.[40] რუსული საინფორმაციო სააგენტო TASS-ის წერილზე შემდგომ რეაქციაში, უკრაინის სახელმწიფო კომუნიკაციების სახელმწიფო სამსახურმა ასევე განაცხადა, რომ აღნიშნული უპილოტო საფრენი აპარატებს ფლობენ როგორც რუსეთის, ასევე უკრაინის შეიარაღებულ ძალები. თუმცა, მათი თქმით, ტუ-141 უპილოტო საფრენი აპარატების უკრაინული ვარიანტები აღინიშნება უკრაინის გერბით, ხოლო რუსულ ვარიანტებს წითელი ვარსკვლავის ნიშნები აქვს.[41]

ზაგრებში რუსეთის საელჩომ ასევე უარყო ჩამოვარდნილი თვითმფრინავის საკუთრება და განაცხადა, რომ „დრონი წარმოებულია უკრაინის ტერიტორიაზე“ და, რომ რუსეთის შეიარაღებულ ძალებს ასეთი თვითმფრინავები 1991 წლიდან არ გამოუყენებიათ.[42]

უნგრეთის საგარეო საქმეთა და ვაჭრობის მინისტრმა პეტერ სიიარტომ განაცხადა, რომ უპილოტო საფრენი აპარატის შესახებ გამოძიებას უნგრეთის მთავრობა შეუერთდა.[43]

ნატოს გენერალურმა მდივანმა იენს სტოლტენბერგმა კომენტარი გააკეთა, რომ ხორვატიაში ჩამოვარდნილი დრონი არ იყო შეიარაღებული თავდასხმა და შეიარაღებული დრონი.[44]

შედეგი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2022 წლის 15 მარტს ჩატარდა ერთობლივი წვრთნები ხორვატიის საჰაერო ძალების პილოტებთან და ავიამზიდ შარლ დე გოლის Rafale-ის ფრანგ პილოტებთან. ხორვატიული MiGs-21-ისა და ფრანგული Rafale-ის ფრენები განხორციელდა საჰაერო სივრცეში ისტრიისა და კვარნერის, ლიკასა და კორდუნის თავზე და ქალაქების რიეკას, პულას, ზადარსა და ზაგრებზე.[45] იმავე დღეს ხორვატიის პრეზიდენტმა და ხორვატიის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალმა ზორან მილანოვიჩმა გამოაქვეყნა განცხადება, რომელშიც ნათქვამია, რომ მან ბრძანება მისცა ხორვატიის შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსს, ადმირალ რობერტ ჰრანჯს, ზაგრებისა და ქვეყნის სხვა ქალაქების თავზე სამხედრო თვითმფრინავების გადაფრენა „მკაცრად აეკრძალა“.[46][47]

2022 წლის 17 მარტს, უკრაინის თავდაცვის მინისტრი ოლექსი რეზნიკოვი აგრძელებდა დაჟინებით მტკიცებას, რომ უკრაინელები „არ იყვნენ ისინი, ვინც ეს დრონი გაუშვა ხორვატიისკენ“; მან ასევე გამოხატა გაუგებრობა ნატოს აშკარა წარუმატებლობის შესახებ ინციდენტის თავიდან აცილების შესახებ და თქვა: „დრონმა რამდენიმე წევრ ქვეყანას გადაუფრინა. როგორ არ გინახავს? რატომ არ გაანადგურეთ? შეგიძლიათ დაფაროთ თქვენი საკუთარი საჰაერო სივრცე?“[48]

სხვა ინციდენტები კვირის განმავლობაში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უნგრეთის თავზე საეჭვო მფრინავი ობიექტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უნგრეთის საჰაერო თავდაცვამ პირველად აღმოაჩინა და თვალყური ადევნა მის საჰაერო სივრცეს ხუთშაბათს ღამით. აღმოჩნდა, რომ ეს იყო დრონი, რომელიც ზაგრებში ჩამოვარდა. უნგრეთის საჰაერო თავდაცვამ კიდევ ერთი საეჭვო რადარის სიგნალი აღმოაჩინა ერთი დღის შემდეგ, 11 მარტს, შუადღისას. უნგრული Gripen-ის მებრძოლები კეცკემეტის საჰაერო ბაზიდან აფრინდნენ, მაგრამ საეჭვო მფრინავი ობიექტი ვერ იპოვეს. მესამე შემთხვევა დაფიქსირდა დღის მეორე ნახევარში, იგივე რეაქციით და იგივე შედეგით.[49]

დრონის ჩამოვარდნა რუმინეთში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

13 მარტს, ზაგრებში მომხდარი მოვლენიდან სულ რაღაც სამი დღის შემდეგ, თვითმფრინავი ჩამოვარდა რუმინეთის ტრანსილვანიის ქალაქ ბისტრიტასთან ახლოს სოფელ ბისტრიცაში . განსხვავებით უპილოტო საფრენი აპარატისგან, რომელიც ხორვატიაში ჩამოვარდა, ეს არ ატარებდა შეიარაღებას. იდენტიფიცირებული იყო, როგორც რუსული სადაზვერვო თვითმფრინავი Orlan-10.[50][51][52] ხორვატიის მსგავსად, რუმინეთი ასევე ნატოს წევრია და, როგორც ასეთი, მისი უსაფრთხოების ქოლგის ქვეშ იმყოფება.[53]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ Rogoway, Tyler. Tu-141 "Strizh" Missile-Like Drone From The War In Ukraine Looks To Have Crashed In Croatia (Updated) en. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-14. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  2. ↑ 2.0 2.1 Je li dron promašio koordinate i pao u pogrešan Jarun, stručnjak otkriva jesu li ga slali u Yarun kod Žitomira hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  3. ↑ Munson Air International August 1997, p. 101.
  4. ↑ Rumunji objasnili zbog čega nisu srušili dron: 'Velika brzina, mala visina, vremenski uvjeti...'. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  5. ↑ Mađari o dronu koji je pao u Zagrebu: Pratili smo ga dok nije napustio naš prostor. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  6. ↑ Vlada se konačno oglasila: dron je stigao preko Mađarske, letio je 700 km/h, na visini od 1300 m. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  7. ↑ Uočili smo letjelicu čim je ušla u Hrvatsku, nadležni saznali tek nakon pada: "To je ozbiljan incident". ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  8. ↑ VIDEO Plenković: Ovo je čista prijetnja. NATO nije reagirao, nećemo to tolerirati. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  9. ↑ Jutarnji list - ‘Strašno je smrdjelo, čovjeku je pozlilo‘; ‘Načuo sam razgovor policajaca, evo što su rekli...‘. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  10. ↑ 10.0 10.1 Official: Drone that crashed in Croatia carried a bomb. ციტირების თარიღი: 18 March 2022
  11. ↑ Soviet-era drone, believed from Ukraine, crashes in Croatia, Zagreb says. ციტირების თარიღი: 18 March 2022
  12. ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
  13. ↑ შეცდომა თარგის გამოძახებისას: cite web: პარამეტრები url და title აუცილებელად უნდა მიეთითოს..
  14. ↑ Rogoway, Tyler. (10 March 2022) Tu-141 "Strizh" Missile-Like Drone From The War In Ukraine Looks To Have Crashed In Croatia (Updated) en. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-14. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  15. ↑ Jutarnji list - Pogledajte kako izgleda područje na koje su padali dijelovi letjelice, padobran visi sa stabla hr-hr (2022-03-11). ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  16. ↑ Plenković o padu drona u Zagrebu: Lansiran je iz Ukrajine, ali ne znamo čiji je. Ovakvu situaciju ne možemo tolerirati. Ovo je bila prijetnja na koju treba reagirati. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  17. ↑ Prvi rezultati istrage srušenog drona: Ipak greška u navigaciji? Banožić: 'U subotu ćemo rutu... hr-HR (2022-03-11). ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  18. ↑ Pronađena crna kutija. Brigadir: Pretpostavljamo da je letjelica nosila bombu hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  19. ↑ Banožić: Na letjelici smo našli dijelove aviobombe (13 March 2022).
  20. ↑ Visoki izvor iz MORH-a: Bomba u letjelici težine do 120 kg, eksplodirala ispod zemlje (13 March 2022).
  21. ↑ „'Jarunski' dron pripadao je ukrajinskim vojnim snagama“. Nacional (1247). 15 March 2022. ციტირების თარიღი: 17 March 2022.
  22. ↑ Plenković: Postoje tri scenarija o padu letjelice hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-17
  23. ↑ Božinović: Dron je imao bombu, ali samo DORH može objaviti informacije o njemu hr. ციტირების თარიღი: 25 March 2022
  24. ↑ „Soviet-era drone that crashed in Croatia carried aerial bomb, experts say“. reuters.com. 13 April 2022. ციტირების თარიღი: 14 April 2022.
  25. ↑ Crashed military drone in Croatia contained 'explosives', say investigators (13 April 2022). ციტირების თარიღი: 14 April 2022
  26. ↑ Telegram.hr. Skandalozna reakcija NATO saveza na pad drona u Zagrebu: 'Pratili smo putanju objekta' hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  27. ↑ Pad drona u Zagrebu velika blamaža NATO-a: "Ako vam se to dogodi u ratu nemate pojma što radite" en. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  28. ↑ Slobodna Dalmacija - Blamaža NATO-a, ali i naših Oružanih snaga, ravna je slijetanju Mathiasa Rusta na Crveni trg! A što bi tek bilo da nam je doletio moćni ruski Kalibr?! hr-hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  29. ↑ VIDEO Milanović: Letjelica je došla iz Ukrajine, ima šest tona. Ozbiljan incident hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  30. ↑ VIDEO Plenković: Ovo je čista prijetnja. NATO nije reagirao, nećemo to tolerirati hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  31. ↑ Tomašević: Ovo je događaj bez presedana, tako nešto se nikad nije dogodilo u Zagrebu en-US. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  32. ↑ VIDEO Tomašević o letjelici: Jako mi smeta ono što vidim u stranim medijima.
  33. ↑ Tomašević oštro kritizirao strane medije zbog izvještavanja o padu letjelice.
  34. ↑ Tomašević komentirao pad drona: 'Očekujem odgovore NATO-a. Ali, smetaju me napisi nekih medija...'.
  35. ↑ „Mystery drone from Ukraine war crashes in Croatia“. BBC News. 11 March 2022. ციტირების თარიღი: 18 March 2022.
  36. ↑ Sve više se spominje možda najluđa teorija o padu drona: Je li netko upisao pogrešan Jarun?. ციტირების თარიღი: 18 March 2022
  37. ↑ 'Za sporu reakciju nisu krivi ni Mađari ni Hrvati. Ovo je neobjašnjivi veliki propust NATO-a' hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  38. ↑ Jutarnji list - Od SAD-a ćemo zahtijevati da kod nas razmjesti jedan od najboljih protuzračnih sustava hr-hr (2022-03-12). ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  39. ↑ Stručnjak otkriva što su Amerika i EU trebale napraviti i koje zemlje NATO-a su najugroženije: Sada je jasno da Putin nije blefirao! hr. ციტირების თარიღი: 2022-05-01
  40. ↑ Savjetnik ukrajinskog ministra obrane: "To nije naša letjelica, istražite čija je" en. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  41. ↑ Ruska agencija: Dva ukrajinska drona su za probu lansirana na Krim, jedan je skrenuo s puta... Ukrajina: To je lažnjak! hr. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  42. ↑ I Rusi peru ruke od letjelice koja je pala u Zagrebu. Rusko veleposlanstvo: 'Taj dron proizveden je na teritoriju Ukrajine' hr. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-13. ციტირების თარიღი: 2022-03-11
  43. ↑ Szijjarto: Mađarske vlasti surađuju u istrazi o dronu. ციტირების თარიღი: 2022-03-12
  44. ↑ NATO Secretary General says drone crash in Zagreb was not an attack. ციტირების თარიღი: 18 March 2022
  45. ↑ Rafalei i MiG-ovi proletjeli nad Zagrebom. ციტირების თარიღი: 16 March 2022
  46. ↑ Milanović zabranio prelete vojnih aviona nad Zagrebom i ostalim gradovima. ციტირების თარიღი: 16 March 2022
  47. ↑ Priopćenje Ureda predsjednika Republike Hrvatske. ციტირების თარიღი: 16 March 2022
  48. ↑ „Ukraine's Reznikov: We certainly did not launch any drone towards Croatia“. N1. 17 March 2022.
  49. ↑ Mađari su danas dva puta dizali svoje Gripene, jučer su samo pratili dron koji je pao u Zagrebu hr. ციტირების თარიღი: 15 March 2022
  50. ↑ O dronă s-a prăbușit în apropiere de locuința unui bărbat din Bistrița. Parchet: "Nu a fost stabilită proveniența aeronavei". ციტირების თარიღი: 2022-03-14
  51. ↑ Russian-made Orlan-10 drone crashes in Romania. ციტირების თარიღი: 2022-03-14
  52. ↑ An unmanned aerial vehicle, most likely of Russian origin, was found in the Romanian municipality of Dumitra, just over 100 kilometers south of the Ukrainian border.. ციტირების თარიღი: 2022-03-14
  53. ↑ Petruț, Veronica (17 March 2022). „Dormiți liniștiți, NATO ne apără. Ce a spus Mircea Geoană despre drona căzută la Tărpiu“. Observator BN (რუმინული).
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ტუ-141-ის_ჩამოვარდნა_ზაგრებში&oldid=4645815“-დან