შინაარსზე გადასვლა

ტორე-არჯენტინის მოედანი

სტატიის შეუმოწმებელი ვერსია
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ტორე-არჯენტინის მოედანი
მდებარეობა იტალიის დროშა იტალია
სტატუსი მოქმედი
ფუნქციური სტატუსი მოედანი
ისტორია
თარიღდება ძვ. წ. I ს.
ტორე-არჯენტინის მოედანი — იტალია
ტორე-არჯენტინის მოედანი
ტორე-არჯენტინის მოედანი ვიკისაწყობში

ლარგო დი ტორე არგენტინა — დიდი ღია სივრცე რომში, იტალია, ოთხი რომაული რესპუბლიკური ტაძრითა და პომპეუსის თეატრის ნაშთებით. მდებარეობს ძველ კამპუს მარტიუსში.[1] აგებულია დაახლოებით ძვ. წ. I საუკუნეში. [2]ეს იყო ერთ-ერთი ადგილი, რომელსაც ძველი "არგენტარიო" (ვერცხლის/ფულის ადამიანები, ბანკირები) იყენებდა პროფესიონალურ საქმიანობაში. მოედნის სახელი მომდინარეობს ტორე არგენტინადან (ვერცხლის კოშკი), რომელიც სახელს იღებს სტრასბურგის ქალაქიდან, რომლის ლათინური სახელი იყო არგენტორატუმი - „ვერცხლის ქალაქი“.

პაპიტოს კოშკი ლარგო დი ტორე არგენტინაში

1503 წელს, პაპის ცერემონიების მასტერმა, ჯოჰანეს ბურკარდტმა, რომელიც სტრასბურგიდან იყო და "არგენტინუს" სახელით იყო ცნობილი, ვია დელ სუდარიოში ააშენა სასახლე (ახლა ნომერი 44), რომელსაც ეწოდება კასა დელ ბურკარდო. იულიუს კეისარი მოკლეს პომპეუსის კურიის ტერიტორიაზე, და ადგილი, სადაც მისი მკვლელობა მოხდა, ამ მოედანზეა.[3]

იტალიური გაერთიანების შემდეგ, გადაწყდა რომ რომის ნაწილის (1909) რეკონსტრუქცია უნდა განხორციელებულიყო, ტორე არგენტინის ზონის დემონტაჟით. თუმცა, 1927 წლის დემონტაჟის სამუშაოების დროს აღმოჩნდა მარმარილოს ქანდაკების კოლოსური თავი და ხელები. არქეოლოგიურმა კვლევამ გამოავლინა წმინდა ტერიტორიის არსებობა, რომელიც თარიღდება რესპუბლიკური ეპოქით, ოთხი ტაძრითა და პომპეუსის თეატრის ნაწილით. 2019 წელს, რომის მერმა ვირჯინია რაჯიმ გამოაცხადა, რომ მოედანზე დამონტაჟდებოდა სავალი გზები, რაც საშუალებას მისცემდა საზოგადოებას, პირველად მოენახულებინათ ნანგრევები.[4]

არჯენტინის თეატრის ფასადი, რომელიც XIX საუკუნეში პიეტრო ჰოლმა დააპროექტა.

ოთხი ტაძარი, რომლებიც თავდაპირველად აღინიშნებოდა ასოებით A, B, C და D, განლაგებული იყო გზაზე, რომელიც აღდგა იმპერიული პერიოდიდან, 80 წლის შემდეგ. ტერიტორია განსაზღვრული იყო ჩრდილოეთით ჰეკატოსტილუმით (სვეტების 100-იანი ეზო) და აგრიპას აბანოებით, სამხრეთით ცირკუს ფლამინიუსის შენობებით, აღმოსავლეთით პორტიკუს მინუცია ფრუმენტარიას დიდი გადახურული მოედნით და დასავლეთით პომპეის თეატრით. [5][6] ტაძარი A აშენდა ძვ. წ. III საუკუნეში და, სავარაუდოდ, ეს იყო იუტურნას ტაძარი, რომელიც გაიუს ლუტაციუს კატულუსმა ააშენა კართაგენელებზე გამარჯვების შემდეგ ძვ. წ. 241 წელს.[7] მოგვიანებით ის გადაკეთდა ეკლესიად, რომლის აფსიდაც დღემდეა შემორჩენილი.

ტაძარი B, წრიული ტაძარი (თოლოსი) ექვსი სვეტით, აშენდა ძვ. წ. 101 წელს კვინტუს ლუტაციუს კატულუსის მიერ, ვერცელას ბრძოლაში გამარჯვების შემდეგ. [8] ტაძარი (აედესი) მიეძღვნა ფორტუნა ჰუიუსკე დიეის. გათხრების დროს აღმოჩენილი გიგანტური ქანდაკება, რომელიც ახლა კაპიტოლინის მუზეუმების ცენტრალურ მონტემარტინში ინახება, ღვთაების ქანდაკებაა. მხოლოდ თავი, ხელები და ფეხები იყო მარმარილოსგან დამზადებული: ნაწილები, რომლებიც ტანსაცმლით იყო დაფარული, სხვა მასალისგან იყო, სავარაუდოდ, ხით. ეს ცნობილია როგორც აკროლითური ქანდაკება.[9]

ტაძარი C არის ოთხიდან ყველაზე ძველი, რომელიც თარიღდება ძვ. წ. IV ან III საუკუნით და, სავარაუდოდ, მიეძღვნებოდა ფერონიას, ძველ იტალიურ ნაყოფიერების ღვთაებას. ძვ. წ. 80 წლის ცეცხლის შემდეგ ეს ტაძარი აღადგინეს და შიდა ტაძრის უჯრედის თეთრი და შავი მოზაიკაც ამ აღდგენას ეკუთვნის.

ლარგო არჯენტინის წმინდა ტერიტორია, სამხრეთ-აღმოსავლეთ მხრიდან.

ტაძარი D არის ოთხიდან ყველაზე დიდი, რომელიც თარიღდება ძვ. წ. II საუკუნით გვიანი რესპუბლიკური აღდგენებით და მიეძღვნებოდა ლარეს პერმარინებს (ლარები, რომლებიც იცავდნენ მეზღვაურებს), მაგრამ მისი მხოლოდ მცირე ნაწილია გათხრილი (უმეტესი ნაწილი გზითაა დაფარული). ის ლუციუს აემილიუს რეგილუსმა აღთქვა ძვ. წ. 190 წელს, როდესაც ის ებრძოდა ანტიოქელი მეფის ფლოტს და მას მ. აემილიუს ლეპიდუსმა მიუძღვნა ძვ. წ. 179 წლის 22 დეკემბერს, როდესაც ცენზორი იყო. [10]

XVIII საუკუნის ოპერის სახლი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Teatro Argentina არის მე-18 საუკუნის ოპერის სახლი და თეატრი, რომელიც მდებარეობს მოედანზე. იქ შედგა მრავალი ღირსშესანიშნავი ოპერის პრემიერა. მათ შორისაა ჯოაჩინო როსინის "სევილიელი დალაქი" 1816 წელს [11], ჯუზეპე ვერდის "I due Foscari" 1844 წელს [12] და "La battaglia di Legnano" 1849 წელს.[13]

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. Giuseppe Marchetti Longhi (1960). L'area sacra del Largo argentina. Istituto poligrafico dello Stato, Libreria dello Stato. 
  2. Largo di Torre Argentina: history and tragedy
  3. Filippo Coarelli (10 May 2014). Rome and Environs: An Archaeological Guide. University of California Press, გვ. 284–. ISBN 978-0-520-95780-0. 
  4. Gregorio Borgia (2019-02-18). „Ancient site linked to Caesar's murder to open to public“. santamariatimes.com. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-02-28. ციტირების თარიღი: 2019-02-27.
  5. Giuseppe Marchetti Longhi (1930). L'"area sacra" ed i templi repubblicani del largo Argentina. Libreria di scienze e lettere. 
  6. L. Richardson, jr (1 October 1992). A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. JHU Press, გვ. 33–. ISBN 978-0-8018-4300-6. 
  7. This identification is preferred over the one as Temple of Iuno Curritis, because Ovid (Fasti I) says: "Te quoque lux eadem Turni soror aede recepit/Hic, ubi Virginea Campus obitur aqua", thus posing the temple of Juturna near the Aqua Virgo, which ended at the Baths of Agrippa.
  8. G. Marchetti-Longhi, "Gli scavi del Largo Argentina: II Tempio B," BullCom 76 (1956–58): 45-118
  9. Julius Caesar's assassination site reopens: Largo Argentina 4 Republican Temples!, https://www.youtube.com/watch?v=myhEAOw1Pq4. წაკითხვის თარიღი: 2023-09-04
  10. Livy XL.52.4; Macrobius I.10.10; Fasti Praenestini ad XI Kal. Ian., CIL I2 pp238, 338; Fast. Ant. ap. NS 1921, 120; HJ 487; Gilb. III.149; Rosch. II.1870‑1871; WR 170.
  11. Teatro Argentina | Rome, Italy Entertainment.
  12. News.
  13. News.