ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯი
| ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯი | |
|---|---|
|
Tartu Tervishoiu Kõrgkool | |
 | |
| დაფუძნდა | 1811 |
| ტიპი | გამოყენებითი მეცნიერებათა უნივერსიტეტი |
| რექტორი | ულა პრედენი |
| ქალაქი | ტარტუ |
| ქვეყანა | ესტონეთი |
| nooruse.ee | |
ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯი (ინგლ. Tartu Applied Health Sciences University[1]) — ჯანდაცვის მუშაკების მოსამზადებელი კოლეჯია, რომელიც მდებარეობს ტარტუში, მისამართზე: ნოორუსე 5. ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯი ერთადერთი უმაღლესი სასწავლებელია ესტონეთში, სადაც ასწავლიან რადიოლოგიის ტექნიკოსებს, ბიოანალიტიკოსებსა და ჯანდაცვის სპეციალისტებს. ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯი ცხრა სასწავლო პროგრამიდან 2012 წელს ყველაზე პოპულარული იყო ფიზიოთერაპია, გადაუდებელი სამედიცინო დახმარება და საექთნო საქმე.[2]
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1811 წელს ტარტუს უნივერსიტეტის პროფესორმა კრისტიან ფრიდრიხ დოიჩმა უნივერსიტეტის სამშობიარო კლინიკასთან დააარსა ბებიაქალების სკოლა. არქივის მასალებიდან ჩანს, რომ სწავლება გრძელდებოდა შვიდი თვე და ამ სკოლის პირველი კურსის დამთავრების შემდეგ, 1812 წლის მარტში, „პრივილეგირებული ბებიაქალის“ სერტიფიკატი და თავისუფალი პრაქტიკის უფლება მიიღო ოთხმა ბებიაქალმა. სკოლაში შემსვლელებისგან, კითხვისა და წერის უნარის გარდა, არანაირი სხვა საგანმანათლებლო მინიმუმი არ მოითხოვებოდა. სკოლის პირველ წლებში სტუდენტები ცოტა იყვნენ და მოსწავლეთა რაოდენობა მერყეობდა. იყო წლები, როცა კურსდამთავრებული საერთოდ არ ჰყავდათ, ან მხოლოდ ერთი ჰყავდათ. 1812-1927 წლებში სკოლა დაამთავრა 21-მა ბებიაქალმა.
1881-1882 წლები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1881-1882 წლებში სკოლის საქმიანობა დროებით შეჩერდა სასწავლო ბაზის სივიწროვის გამო. სკოლა 1883 წელს კვლავ გახსნა პროფესორმა მაქს რუნგემ, რომელმაც გააფართოვა სამშობიარო კლინიკა. ეს აკმაყოფილებდა როგორც ბებიაქალების სკოლის, ისე სამედიცინო ფაკულტეტის სტუდენტების საჭიროებებს. სწავლება გრძელდებოდა ხუთი თვე და მიმდინარეობდა გერმანულ ენაზე.
მე-20 საუკუნე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მე-19 საუკუნის ბოლოს მწვავედ წამოიჭრა ბებიაქალების მომზადების საკითხი სოფლის მოსახლეობისთვის. 1898 წელს პროფესორ ალექსანდრ მურატოვის წინადადებით ტარტუს უნივერსიტეტთან დაარსდა სპეციალური სკოლა სოფლის ბებიაქალების მოსამზადებლად. მალე ის შეუერთდა კრისტიან დოიჩის მიერ დაარსებულ ბებიაქალების სკოლას. სკოლაში სწავლება რუსულ ენაზე გადავიდა და სკოლამ დაიწყო სპეციალური პროგრამებით პირველი და მეორე რანგის ბებიაქალების გამოშვება. ბებიაქალის კვალიფიკაციის მოპოვება შესაძლებელი იყო გარე მსმენელადაც. ამისთვის პირველი რანგის მაძიებლებს მოეთხოვებოდათ სამშობიარო დახმარების სერტიფიკატი მინიმუმ 20 მშობიარობის დამადასტურებელი საბუთით, ხოლო მეორე რანგის მაძიებლებს - ექიმის ან პირველი რანგის ბებიაქალის დამადასტურებელი საბუთი მინიმუმ 5 (1920 წლიდან მინიმუმ 10) მშობიარობის დამოუკიდებლად მიღების შესახებ. სკოლაში მიღება შეზღუდული იყო 30 სტუდენტით, ამასთან, იუდაური აღმსარებლობის მქონე პირები მხოლოდ თავისუფალი ადგილების არსებობის შემთხვევაში მიიღებოდნენ. ასაკობრივი ზღვარი მერყეობდა 18-დან 50 წლამდე. სტუდენტები ვალდებულნი იყვნენ ეცხოვრათ კლინიკის შენობაში, მხოლოდ გამონაკლის შემთხვევებში შეიძლებოდა კლინიკის დირექტორის ნებართვით სკოლის გარეთ ცხოვრება. სწავლებისა და შენახვის გადასახადი იყო 250 მანეთი, რომელიც უკვე სკოლაში შესვლისას უნდა გადაეხადათ. ასეთი ფორმით სკოლა არსებობდა 1918 წლამდე. 1919 წელს ბებიაქალების სკოლამ გააგრძელა მუშაობა პროფესორ რუდოლფ ბერნაკოფის ხელმძღვანელობით 1930 წლამდე, როდესაც ის გაერთიანდა 1925 წელს დაარსებულ ესტონეთის ექთნების კავშირის სკოლასთან ტარტუში. ესტონეთის რესპუბლიკის წლებში 1920-1940) ექთნად მუშაობის უფლება ჰქონდათ პირებს, რომლებსაც დამთავრებული ჰქონდათ საექთნო სკოლა, ჰქონდათ ექთნის სერტიფიკატი და ესტონეთის რესპუბლიკის მოქალაქეობა, და ფლობდნენ სახელმწიფო ენას. ტარტუს საექთნო სკოლის დიპლომი სკოლის კურსდამთავრებულს აძლევდა უფლებას ემუშავა ექიმის ხელმძღვანელობით საავადმყოფოებში და სპეციალური დანიშნულების სამკურნალო დაწესებულებებში (ასევე კერძო პრაქტიკაში), ყოფილიყო დედათა და ბავშვთა სახლების და საბავშვო ბაღების ხელმძღვანელი და ემუშავა სოციალურ, ჯანდაცვისა და ზრუნვის სფეროში. სკოლის კურსდამთავრებულები იღებდნენ სამკურნალო მზრუნველობის ექთნის ან ბებიაქალის დიპლომს. 1944 წლის 15 დეკემბრიდან ტარტუს საექთნო სკოლამ განაგრძო მუშაობა როგორც რესპუბლიკურმა სამედიცინო საშუალო სკოლამ. მოგვიანებით სახელი შეიცვალა და გახდა ტარტუს სამედიცინო სკოლა. ომის შემდეგ სკოლაში სწავლა შეიძლებოდა როგორც ზოგადი, ისე საშუალო განათლების ბაზაზე. სკოლაში დაიწყეს სამედიცინო ექთნების, ბებიაქალების, ფელდშერების, ფელდშერ-ლაბორანტებისა და სანიტარული ფელდშერების სწავლება. 1992/1993 სასწავლო წელს გადავიდნენ მხოლოდ საშუალო განათლების ბაზაზე მიღებაზე და შეწყდა ფელდშერებისა და სანიტარული ფელდშერების მომზადება. ახალ სპეციალობად დაემატა მომვლელების მომზადება როგორც ძირითადი, ისე საშუალო სკოლის ბაზაზე. 1996/97 სასწავლო წელს ტარტუს სამედიცინო სკოლა აირჩიეს ესტონეთის პროფესიული განათლების საპილოტე სკოლად ექთნების მომზადების სფეროში.
2000-2016 წლები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2000-2016 წლებში რექტორი იყო ანელი კანუსი. 2005 წელს ყველა სასწავლო პროგრამამ მიიღო აკრედიტაცია გამოყენებითი უმაღლესი განათლების დონეზე და საგანმანათლებლო დაწესებულების სახელწოდება გახდა ტარტუს ჯანდაცვის უმაღლესი სკოლა. 2006 წელს ჩატარდა ტარტუს ჯანდაცვის უმაღლესი სკოლის ნოორუსეს ქ. №5-ში ახალი სასწავლო შენობისა და საერთო საცხოვრებლის რენოვაციის არქიტექტურული იდეის კონკურსი, სადაც კომისიის არჩევანით გამარჯვებული გახდა Kavakava OÜ. 2007 წელს ტარტუს მერიამ გასცა დაპროექტების პირობები, სადაც მერია მოითხოვდა, რომ პროექტირებისას უნდა ეხელმძღვანელათ დეტალური დაგეგმარებითა და არქიტექტურული იდეის კონკურსის გამარჯვებული ნამუშევრით. 2007 წელს უმაღლესმა სკოლამ დადო Kavakava OÜ-სთან პროექტირების სამუშაოების ხელშეკრულება ესკიზური პროექტის შესადგენად. ესკიზური პროექტი საჭირო იყო იმისთვის, რომ შესაძლებელი ყოფილიყო სხვადასხვა დაფინანსების წყაროებიდან შემდგომი პროექტირებისა და მშენებლობისთვის საჭირო ფინანსური სახსრების მოძიება. 2008 წლის დასაწყისში უმაღლესი სკოლის მიერ ორგანიზებული კონკურსის შედეგად ახალი სასკოლო შენობის მშენებლობის პროექტის მენეჯერად დაინიშნა აივარ კარუსი. 2008 წლის მარტში უმაღლესმა სკოლამ წარუდგინა მეცნიერებისა და განათლების სამინისტროს საინვესტიციო წინადადება ახალი სასწავლო შენობის დაპროექტებისა და მშენებლობის დაფინანსების მოძიების მიზნით. 2008 წლის 30 მაისს ესტონეთის მთავრობამ დაამტკიცა საინვესტიციო გეგმა და გეგმაში ჩართული იყო ასევე ტარტუს ჯანდაცვის უმაღლესი სკოლის ახალი სასწავლო შენობის დაპროექტება და მშენებლობა. 2008 წლის 14 ოქტომბერს გაფორმდა საპროექტო ხელშეკრულება უმაღლეს სკოლასა და Kavakava OÜ-ს შორის. 2010 წლის გაზაფხულზე ჩატარდა სამშენებლო ტენდერი (წარმატებული შემთავაზება გააკეთა NCC Ehitus AS-მა) და გაფორმდა სამშენებლო სამუშაოების ხელშეკრულება. 2011 წლის შემოდგომაზე გაიხსნა უმაღლესი სკოლის პირველი საკუთარი სასწავლო შენობა მისამართზე: ნოორუსეს ქ. №5.[3]
2013 წელს ესტონეთის უმაღლესი განათლების ხარისხის სააგენტოს (EKKA) შეფასების საბჭომ აკრედიტაცია მიანიჭა სკოლას შვიდი წლის ვადით.[4]
2016 წლიდან დღემდე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2016 წლიდან რექტორია ულა პრეედენი, სასწავლო პრორექტორი კერსტი ვიიტკარი და ადმინისტრაციისა და ფინანსების დირექტორი ერმო კრუუსე, რომლებიც შეადგენენ უმაღლესი სკოლის რექტორატს. 2024 წელს გამოყენებითი უმაღლესი განათლების დონეზე ყველაზე დიდი ინტერესი გამოიწვია რადიოლოგიის ტექნიკოსის, ფიზიოთერაპევტის, ბებიაქალისა და ბიოანალიტიკოსის სასწავლო პროგრამებმა: რადიოლოგიის პროგრამაზე იყო 11,36 მსურველი ერთ ადგილზე, ფიზიოთერაპევტის პროგრამაზე - 9,83, ბებიაქალის პროგრამაზე - 7,19 და ბიოანალიტიკოსის პროგრამაზე - 6,17. მაგისტრატურის დონეზე ყველაზე პოპულარული იყო ჯანდაცვის მეცნიერების ფსიქიკური ჯანმრთელობის საექთნო მიმართულება, სადაც ერთ ადგილზე კანდიდატურა შეიტანა დაახლოებით რვა მსურველმა.
სასწავლო პროგრამები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]გამოყენებითი უმაღლესი განათლება
- ექთანი
- ბებიაქალი
- ფიზიოთერაპევტი
- ჯანდაცვის სპეციალისტი
- რადიოლოგიის ტექნიკოსი
- ბიოანალიტიკოსი
პროფესიული განათლება
- მომვლელი
- გადაუდებელი მედიცინის ტექნიკოსი
- მასაჟისტი
- ძიძა
- აქტივობის ხელმძღვანელი
მაგისტრატურა
- ჯანდაცვის მეცნიერება
- რადიოგრაფია
- ფიზიოთერაპია
ყველა პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამა: სამუშაო ადგილზე დაფუძნებული სწავლება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ტარტუს ჯანდაცვის კოლეჯში პროფესიული განათლების საფეხურზე შესაძლებელია შემდეგი პროფესიების დაუფლება: მომვლელი, ძიძა, აქტივობის ხელმძღვანელი, გადაუდებელი მედიცინის ტექნიკოსი, მასაჟისტი. ყველა სასწავლო პროგრამაზე შესაძლებელია სწავლა სკოლაზე და სამუშაო ადგილზე დაფუძნებული სწავლების ფორმით. სამუშაო ადგილზე დაფუძნებული სასწავლო ჯგუფის გახსნისთვის კოლეჯის ინიციატივით ცხადდება საჯარო კონკურსი. სამუშაო ადგილზე დაფუძნებული სასწავლო ჯგუფის გახსნისას დამსაქმებლის ინიციატივით საჯარო კონკურსი არ ტარდება. სამუშაო ადგილზე დაფუძნებულ სწავლაში კანდიდატურის შეტანის წინაპირობაა საშუალო განათლების ქონა და დამსაქმებლის მიერ გაცემული ცნობა სპეციალობით მუშაობის შესახებ. სამუშაო ადგილზე დაფუძნებული სწავლების ფორმის შესაბამისობა განიხილება მიღების გასაუბრებაზე.
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Tartu Health Care College Introduces a New International Name: Tartu Applied Health Sciences University. tartuh.ee. 19. detsember 2024
- ↑ Urmas Neeme "Tartu Tervishoiu Kõrgkooli menukamad erialad on füsioteraapia ning õendus" Postimees, 28.06.2012
- ↑ Aime Jõgi. Tartu Tervishoiu Kõrgkool avab uue maja. Tartu Postimees, 23. november 2011.
- ↑ Tallinna ja Tartu tervishoiukõrgkoolid läbisid edukalt institutsionaalse akrediteerimise. SA Archimedes, 25. veebruar 2013.