კანკელი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

15:33, 4 ოქტომბერი 2009-ის ვერსია

კანკელი, იკონოსტასი, მართლმადიდებლურ ეკლესიაში ტიხარი, ზღუდე, რომელიც საკურთხეველს გამოჰყოფს ეკლესიის ძირითადი ნაწილისაგან.

საქართველოში გავრცელებულია კანკელი ქვისა და თაბაშირისა, იშვიათად ხისა; შედარებით დაბალია, შედგება სვეტებისა და სვეტების შემაკავშირებელი თაღებისაგან, სულ ზემო ხაზი თაღების თავზე აუცილებლად ჰორიზონტალურია. კანკელი როგორც წესი შემკულია ოთხი მახარებლისა და ღვთისმშობლის ხარების ხატებით. რელიეფები გვხვდება ქვის კანკელებზე (ქვემო ბარიერზე). თაბაშირისას კი მხოლოდ ჩუქურთმები ამკობს. დეკორატიულობის გასაძლიერებლად თაღებს ზოგჯერ კბილანები ჰქონდა. უძველესი კანკელები VIII—IX საუკუნეებს მიეკუთვნება, მაგრამ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია XI საუკუნის ნიმუშები — საფარის, ხოვლის, შიომღვიმის, სპეთის, პატარა ონის, გველდესის, ატენის, ურთხვისა და სხვა კანკელები. ზოგ მათგანს ამკობს ქვაზე ამოკვეთილი რელიგიური სცენები, რომლებიც შუა საუკუნეთა ქართული პლასტიკის საუკეთესო ნაწარმოებთა რიცხვს მიეკუთვნება, ხოლო არმაზის ეკლესიის კანკელზე შემონახულია უძველესი მხატვრობის ნიმუში.

ლიტერატურა

ბერიძე ვ., ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, თბ., 1974;
Шмерлинг Р. О., Малые формы в архитектуре средневековой Грузии, Тб., 1962;
საღარაძი შ., ქსე, ტ. 5, გვ. 369, თბ., 1980

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
 '''კანკელი''', ''იკონოსტასი'', [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებლურ]] [[ეკლესია]]ში ტიხარი, ზღუდე, რომელიც [[საკურთხეველი|საკურთხეველს]] გამოჰყოფს ეკლესიის ძირითადი ნაწილისაგან.
-[[საქართველო]]ში გავრცელებულია კანკელი ქვისა და [[თაბაშირი]]სა, იშვიათად ხისა; შედარებით დაბალია, შედგება სვეტებისა და სვეტების შემაკავშირებელი [[თაღი|თაღებისაგან]], სულ ზემო ხაზი თაღების თავზე აუცილებლად ჰორიზონტალურია. კანკელი შემკულია ორნამენტული და რელიეფური მორთულობით. რელიეფები გვხვდება ქვის კანკელებზე (ქვემო ბარიერზე). თაბაშირისას კი მხოლოდ ჩუქურთმები ამკობს. დეკორატიულობის გასაძლიერებლად თაღებს ზოგჯერ კბილანები ჰქონდა. უძველესი კანკელები VIII—IX საუკუნეებს მიეკუთვნება, მაგრამ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია XI საუკუნის ნიმუშები — [[საფარის მონასტერი|საფარი]]ს, [[ხოვლე|ხოვლის]], [[შიომღვიმე|შიომღვიმის]], [[სპეთის „ზედამაცხოვარი“|სპეთის]], [[პატარა ონი]]ს, გველდესის, [[ატენის სიონი|ატენის]], ურთხვისა და სხვა კანკელები. ზოგ მათგანს ამკობს ქვაზე ამოკვეთილი რელიგიური სცენები, რომლებიც შუა საუკუნეთა ქართული პლასტიკის საუკეთესო ნაწარმოებთა რიცხვს მიეკუთვნება, ხოლო [[არმაზი (ქსანი)|არმაზის]] ეკლესიის კანკელზე შემონახულია უძველესი მხატვრობის ნიმუში.
+[[საქართველო]]ში გავრცელებულია კანკელი ქვისა და [[თაბაშირი]]სა, იშვიათად ხისა; შედარებით დაბალია, შედგება სვეტებისა და სვეტების შემაკავშირებელი [[თაღი|თაღებისაგან]], სულ ზემო ხაზი თაღების თავზე აუცილებლად ჰორიზონტალურია. კანკელი როგორც წესი შემკულია ოთხი მახარებლისა და [[ღვთისმშობლის ხარება|ღვთისმშობლის ხარების]] ხატებით. რელიეფები გვხვდება ქვის კანკელებზე (ქვემო ბარიერზე). თაბაშირისას კი მხოლოდ ჩუქურთმები ამკობს. დეკორატიულობის გასაძლიერებლად თაღებს ზოგჯერ კბილანები ჰქონდა. უძველესი კანკელები VIII—IX საუკუნეებს მიეკუთვნება, მაგრამ განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია XI საუკუნის ნიმუშები — [[საფარის მონასტერი|საფარი]]ს, [[ხოვლე|ხოვლის]], [[შიომღვიმე|შიომღვიმის]], [[სპეთის „ზედამაცხოვარი“|სპეთის]], [[პატარა ონი]]ს, გველდესის, [[ატენის სიონი|ატენის]], ურთხვისა და სხვა კანკელები. ზოგ მათგანს ამკობს ქვაზე ამოკვეთილი რელიგიური სცენები, რომლებიც შუა საუკუნეთა ქართული პლასტიკის საუკეთესო ნაწარმოებთა რიცხვს მიეკუთვნება, ხოლო [[არმაზი (ქსანი)|არმაზის]] ეკლესიის კანკელზე შემონახულია უძველესი მხატვრობის ნიმუში.
 == ლიტერატურა ==