ევრიპიდე

მჯდომიარე ევრიპიდე, ლუვრი, რომაული ქანდაკება ჩ.წ.-მდე მეორე საუკუნე.

ევრიპიდე (ძველ ბერძნულად. Εὐριπίδης, ლათ. Euripides, 480 — 406 ჩვ.წ.აღ-მდე ) ჩ.წ-მდე 405 წელს კომიკოსმა დრამატურგმა არისტოფანემ დადგა თავისი პიესა "ბაყაყები" იგი იყო დაფუძნებული იმ იდეაზე რომ ათენს აღარ ჰყავდა დიდი ტრაგიკოსი პოეტი. ეს სიმაერთლე იყო.

ბიოგრაფია

ევრიპიდე გარდაიცვალა 406 წელს. სოფოკლესა და ესქილესთან ერთად იგი იყო ერთ-ერთი ძველი საბერძნეთის 3 უდიდეს ტრაგიკოს პოეტებს შორის. ძალზედ ცოტაა ცნობილი მისი სიცოცხლის შესახებ.იგი დაიბადა მიახლოებით 484 წელს.მოგვიანებით იგი დაქორწინდა ქალწულ მელიტოზე, რომლისგანაც 3 შვილი შეეძინა. 408 წელს მან დატოვა ათენი და მაკედონიაში გადავიდა,შესაძლოა ზიზღით აღსავსე სპარტასთან დაუსრულებელი პელოპონესის ომის გამო.

მოღვაწეობა

ითვლება, რომ ევრიპიდემ 92 დრამა დაწერა, თუმცა მათგან მხოლოდ 19-ია ცნობილი. ისინი აჩვენებენ მას როგორც ტრაგიკოსს, რომელიც უბადლოდ უდიდეს ქებას იმსახურებს. იგი ხედავდა მსოფლიოს, როგორც ადგილს, სადაც შანსი, მიზეზი და წესრიგი მუდამ უწესრიგობითა არასისწორითა და ჟინით. იგი ისე იაზრებდა უაზრო ტანჯვასა და ტრაგედიას, რომ მთელი ცხოვრება სასოწარკვეთილებაში გაატარა. იგი განსაკუთრებით იყო პელოპონესის ომის სისულელითა და ველურობით აღშფოთებული, რომელიც ჩ.წ.-მდე 431 წელს დაიწყო და მთელი მისი ცხოვრებაგრძელდებოდა..

მითოლოგია და ლეგენდები მოღვაწეობაში

როგორც სხვა ტრაგიკოსები, ისევე ევრიპიდეს ნაწარმოებებში გამოყენებულია მითოლოგიური და ლეგენდარული, რომლებიც ძალზედ დაშორებული იყო მე-5 საუკუნის ათენს. თუმცა თემები, რომლებსაც იგი ეხებოდა მაშინდელ დროსთან ძალიან ახლოს იყვნენ, განსაკუთრებით ომის სისასტიკეები.

ევრიპიდეს ბიუსტი, ბერძნული ორიგინალის რომაული კოპია 330 ჩ.წ.-მდე

პიესები

ცხოვრების ბოლო 20 წელში მან დაწერა პიესები, რომლებსაც შეიძლება ვუწოდოთ რომანტიული ტრაგიკომედიები.ისინი იყვნენ მოულოდნელები, კარგი დასასრული მთავრდეოდნენ.მათ შორის იყვნენ "იონი","იფიგენია ტაურუსში" და "ელენე". ამით მან უკუაგდო ტრაგიკული სინამდვილე და მუშაობდა დრამატულ ფორმაში. მაგრამ მაინც, ცნობილად იგი გახადეს მისმა ტრაგედიებმა "მედეა", პირველად დამდგარი 431

წელს ჩ.წ.-მდე, "იპოლიტა"(428), "ანდრომახა","მთხოვნელი", "ჰერაკლეს შვილები", და ჰეკუბა (ყველა 423 წლამდე), "ელეკტრა" და "ტროას ქალი(415),"ელენე"(412),"ქალი-ფენიქსი"(411-409);და "ჰერაკლეს შვილები"(408) არიან საუკეთესოთა შორის.

რესურსები ინტერნეტში

• Еврипид в Научной библиотеке
• Euripides, Encyclopædia Britannica on-line
• Еврипид, словарь Брокгауза и Ефрона
• Euripides, Smith, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1870
• Эврипид - Энциклопедия Вокруг света.

თარგი:Link FA