მორიგე ჯარი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
ახალი გვერდი: '''მორიგე ჯარი''', ''მორიგე ლაშქარი'', სახელმწიფოს [[შეიარაღებული ძ... |
მ +კატ. |
||
| ხაზი 2: | ხაზი 2: | ||
მორიგე ჯარში უნდა ემსახურა ყველა წოდების სრულწლოვან მამაკაცს წელიწადში ერთი თვე თავისი ხარჯითა და იარაღით. მოლაშქრე გლეხი სასურსათო გადასახადისაგან თავისუფლდებოდა. ხელმოკლე გლეხი ბატონს სურსათითა და იარაღით უნდა უზრუნველყო. თავდაპირველად მორიგე ჯარში 5 ათასი მეომარი იყო. მორიგე ჯარი იყოფოდა ცალკე ერთეულებად, რომელთა მეთაურს მეფე ნიშნავდა. საერთო ხელმძღვანელი იყო [[ლევან ბატონიშვილი (ერეკლე II-ის ძე)|ლევან ბატონიშვილი]] ([[ერეკლე II]]-ის ძე). მორიგე ჯარი მეფის ხელისუფლების განმტკიცებისა და გარეშე მტრებისაგან ქვეყნის თავდასაცავად იყო შექმნილი და სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური პროგრესის საქმეს ემსახურებოდა. მორიგე ჯარის შექმნის შედეგად ლეკთა შემოსევები შემცირდა, მოსახლეობა სამალავიდან გამოვიდა და მშვიდობიან შრომას შეუდგა, სოფლები მოშენდა, მაგრამ მორიგე ჯარის არსებობა ხელსაყრელი არ იყო [[თავადი|თავადებისათვის]]., ვინაიდან გლეხი ჯამაგირზე მყოფი სამხედრო მოხელის საშუალებით უშუალოდ მეფეს დაექვემდებარა და იგი ბატონისაგან ხსნას მეფის ხელისუფლების გაძლიერებაში ეძებდა. მორიგე ჯარი ბრძანებით არ გაუქმებიათ, მაგრამ თავადებმა მოახერხეს მისი შესუსტება და ბოლოს სრული დაშლა. მორიგე ჯარმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა ქართველი ხალხის ეროვნული თვითმყოფობის შენარჩუნების საქმეში. |
მორიგე ჯარში უნდა ემსახურა ყველა წოდების სრულწლოვან მამაკაცს წელიწადში ერთი თვე თავისი ხარჯითა და იარაღით. მოლაშქრე გლეხი სასურსათო გადასახადისაგან თავისუფლდებოდა. ხელმოკლე გლეხი ბატონს სურსათითა და იარაღით უნდა უზრუნველყო. თავდაპირველად მორიგე ჯარში 5 ათასი მეომარი იყო. მორიგე ჯარი იყოფოდა ცალკე ერთეულებად, რომელთა მეთაურს მეფე ნიშნავდა. საერთო ხელმძღვანელი იყო [[ლევან ბატონიშვილი (ერეკლე II-ის ძე)|ლევან ბატონიშვილი]] ([[ერეკლე II]]-ის ძე). მორიგე ჯარი მეფის ხელისუფლების განმტკიცებისა და გარეშე მტრებისაგან ქვეყნის თავდასაცავად იყო შექმნილი და სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური პროგრესის საქმეს ემსახურებოდა. მორიგე ჯარის შექმნის შედეგად ლეკთა შემოსევები შემცირდა, მოსახლეობა სამალავიდან გამოვიდა და მშვიდობიან შრომას შეუდგა, სოფლები მოშენდა, მაგრამ მორიგე ჯარის არსებობა ხელსაყრელი არ იყო [[თავადი|თავადებისათვის]]., ვინაიდან გლეხი ჯამაგირზე მყოფი სამხედრო მოხელის საშუალებით უშუალოდ მეფეს დაექვემდებარა და იგი ბატონისაგან ხსნას მეფის ხელისუფლების გაძლიერებაში ეძებდა. მორიგე ჯარი ბრძანებით არ გაუქმებიათ, მაგრამ თავადებმა მოახერხეს მისი შესუსტება და ბოლოს სრული დაშლა. მორიგე ჯარმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა ქართველი ხალხის ეროვნული თვითმყოფობის შენარჩუნების საქმეში. |
||
==ლიტერატურა== |
==ლიტერატურა== |
||
*''ბერძენიშვილი ნ.,'' საქართველოს ისტორიის საკითხები, წგნ. 6, თბ., 1973; |
*''ბერძენიშვილი ნ.,'' საქართველოს ისტორიის საკითხები, წგნ. 6, თბ., 1973; |
||
*''კლიმიაშვილი ა.,'' მორიგე ლაშქრის საკითხისათვის XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის აღმოსავლეთ საქართველოში, «ხელნაწერთა ინსტიტუტის მოამბე», 1963, ტ. 5; |
*''კლიმიაშვილი ა.,'' მორიგე ლაშქრის საკითხისათვის XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის აღმოსავლეთ საქართველოში, «ხელნაწერთა ინსტიტუტის მოამბე», 1963, ტ. 5; |
||
*''ნადარეიშვილი გ.,'' ქსე, ტ. 7, გვ. 124-125, თბ., 1984 |
*''ნადარეიშვილი გ.,'' ქსე, ტ. 7, გვ. 124-125, თბ., 1984 |
||
[[კატეგორია:ქართლ-კახეთის სამეფო]] |
|||
04:50, 18 ივნისი 2008-ის ვერსია
მორიგე ჯარი, მორიგე ლაშქარი, სახელმწიფოს შეიარაღებული ძალების სახეობა XVIII საუკუნის II ნახევრის ქართლ-კახეთის სამეფოში. წარმოადგენდა რეგულარული არმიის სისტემაზე გარდამავალ საფეხურს. ჩამოყალიბდა XVIII საუკუნის 50-იან წლებში. საბოლოოდ გაფორმდა 1774 წელს მორიგის ლაშქრობის განაჩენით და მორიგე ჯარში გაუსვლელობისათვის 1776 წელს დამატებით გამოცემული განწესებით.
მორიგე ჯარში უნდა ემსახურა ყველა წოდების სრულწლოვან მამაკაცს წელიწადში ერთი თვე თავისი ხარჯითა და იარაღით. მოლაშქრე გლეხი სასურსათო გადასახადისაგან თავისუფლდებოდა. ხელმოკლე გლეხი ბატონს სურსათითა და იარაღით უნდა უზრუნველყო. თავდაპირველად მორიგე ჯარში 5 ათასი მეომარი იყო. მორიგე ჯარი იყოფოდა ცალკე ერთეულებად, რომელთა მეთაურს მეფე ნიშნავდა. საერთო ხელმძღვანელი იყო ლევან ბატონიშვილი (ერეკლე II-ის ძე). მორიგე ჯარი მეფის ხელისუფლების განმტკიცებისა და გარეშე მტრებისაგან ქვეყნის თავდასაცავად იყო შექმნილი და სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური პროგრესის საქმეს ემსახურებოდა. მორიგე ჯარის შექმნის შედეგად ლეკთა შემოსევები შემცირდა, მოსახლეობა სამალავიდან გამოვიდა და მშვიდობიან შრომას შეუდგა, სოფლები მოშენდა, მაგრამ მორიგე ჯარის არსებობა ხელსაყრელი არ იყო თავადებისათვის., ვინაიდან გლეხი ჯამაგირზე მყოფი სამხედრო მოხელის საშუალებით უშუალოდ მეფეს დაექვემდებარა და იგი ბატონისაგან ხსნას მეფის ხელისუფლების გაძლიერებაში ეძებდა. მორიგე ჯარი ბრძანებით არ გაუქმებიათ, მაგრამ თავადებმა მოახერხეს მისი შესუსტება და ბოლოს სრული დაშლა. მორიგე ჯარმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა ქართველი ხალხის ეროვნული თვითმყოფობის შენარჩუნების საქმეში.
ლიტერატურა
- ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები, წგნ. 6, თბ., 1973;
- კლიმიაშვილი ა., მორიგე ლაშქრის საკითხისათვის XVIII საუკუნის მეორე ნახევრის აღმოსავლეთ საქართველოში, «ხელნაწერთა ინსტიტუტის მოამბე», 1963, ტ. 5;
- ნადარეიშვილი გ., ქსე, ტ. 7, გვ. 124-125, თბ., 1984